Donbas. Cisza przed burzą

W okupowanej części Donbasu prorosyjscy separatyści przeprowadzą w niedzielę wybory do parlamentów samozwańczych republik: donieckiej i ługańskiej. Obecnie na terenie tych „republik" mieszka około 3 mln ludzi.

- Gdy mieszkańcy naszych republik (donieckiej i ługańskiej - red.) wybiorą swoich przedstawicieli, powstaną organy władzy i instytucje państwowe. Zaczniemy budować naszą państwowość i uruchomimy wspólną konfederację pod znamienną nazwą „Noworosja" – mówił w rozmowie z „Rzeczpospolitą" Mirosław Rudenko, wieceprzewodniczący samozwańczego parlamentu Donieckiej Republiki Ludowej.

Tymczasem władze w Kijowie uznają wybory w Donbasie za nielegalne i oskarżają separatystów o naruszenie pokojowego porozumienia, do którego doszło na początku września w Mińsku podczas spotkania grupy kontaktowej w sprawie uregulowania ukraińskiego kryzysu.

- Stawia to pod dużym znakiem zapytania cały proces pokojowy. Samorządowe wybory w Donbasie mogą się odbywać wyłącznie na podstawie prawa ukraińskiego - oświadczył prezydent Ukrainy Petro Poroszenko. Podobnie jak Kijów, wyników wyborów w „Noworosji" nie uzna Unia Europejska i Stany Zjednoczone. Stanowisko w tej sprawie zajął również sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun, który zaapelował do separatystów, by zrezygnowali z przeprowadzenia tych wyborów. - Wybory te ostro naruszają Mińskie porozumienie i memorandum, którego trzeba przestrzegać – powiedział Ban Ki Mun.

W Moskwie zaś patrzą na wybory w „Noworosji" z zupełnie innej perspektywy. Szef rosyjskiej dyplomacji Siergiej Ławrow, oświadczył, że Rosja uzna wybory w samozwańczych republikach. - Oczekujemy, że wybory odbędą się w normalnym trybie i naturalnie, że uznamy ich wyniki. Liczymy, że mieszkańcy Donbasu wezmą udział w swobodnym głosowaniu i nikt nie będzie próbował im przeszkadzać – powiedział Ławrow.

Powagi sytuacji dodaje oficjalne oświadczenie w tej sprawie opublikowane na stronie rosyjskiego MSZ. "Uważamy, że stanowisko pospolitego ruszenia Donbasu jest słuszne i całkowicie odpowiada mińskim porozumieniom. Na południowym wschodzie Ukrainy trzeba jak najszybciej utworzyć sprawnie działające organy władzy, by rozwiązać problemy mieszkańców tego regionu i zabezpieczyć porządek" – czytamy w oświadczeniu rosyjskiego MSZ.

Oświadczenie to wywołało natychmiastową reakcję Brukseli. – Takie działanie nie będą sprzyjać temu, by w Unii Europejskiej zmieniło się podejście do sankcji wobec Rosji. Lecz odwrotnie, może to spowodować kolejne negatywne skutki – powiedział Vygaudas Uszackas, przedstawiciel Unii Europejskiej w Moskwie.

Wszystko wskazuje na to, że „zabezpieczać porządek" podczas niedzielnych wyborów w Donbasie będą rosyjscy żołnierze. Rada Bezpieczeństwa Narodowego Ukrainy ostrzegała w środę, że Rosja od kilku dni ściąga swoje jednostki wojskowe spod Rostowa nad Donem do Doniecka i na południe donieckiego obwodu.

- Opierając się na danych naszego wywiadu, 2 listopada na terenach kontrolowanych przez bojówkarzy może dojść do prowokacji, w wyniku czego może zginąć duża liczba cywilów – oświadczył Andrij Łysienko, rzecznik ukraińskie Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Niepokojące jest to, że liderzy separatystów kilkakrotnie zapowiadali, że „zawieszenie broni" ma charakter tymczasowy i że armia „Noworosji" będzie walczyła o odzyskanie utraconych terenów w Donbasie. Obecnie separatyści kontrolują najbardziej zaludnione regiony obwodów donieckiego i ługańskiego.

- Na razie prowadzimy negocjacje z Kijowem odnośnie Mariupola. Pokojowo oni (Ukraińcy –red.) nie chcą tego oddawać. Więc nic nie pozostaje jak odebrać to siłą – powiedział Aleksandr Zacharczenko, premier samozwańczej Donieckiej Republiki Ludowej.