„Kamień Pamięci dla Polski” w Berlinie – niedokończony i bez jasnego przekazu

Tymczasowy „Kamień Pamięci dla Polski 1939–1945” stanął w Berlinie. We wtorek wieczorem nie był jeszcze gotowy, brakowało informacji o polskich ofiarach II wojny światowej.

Publikacja: 23.05.2025 09:28

Płot okalający tymczasowy pomnik polskich ofiar, Berlin 20 maja 2025 r.

Płot okalający tymczasowy pomnik polskich ofiar, Berlin 20 maja 2025 r.

Foto: Fotorzepa/Michał Szułdrzyński

Korespondencja z Berlina
– Upamiętnienie w centrum Berlina i pamięć (o ofiarach) okupacyjnego terroru narodowo-socjalistycznych Niemiec w Polsce jest dla mnie bardzo ważną sprawą – te wypowiedziane w Warszawie słowa niemieckiej minister kultury i mediów Claudii Roth cytował na początku kwietnia serwis Deutche Welle.

Polski pomnik miał być odsłonięty w rocznicę wojny premier i kanclerz

„Ważący prawie 30 ton głaz narzutowy przyjechał do centrum Berlina specjalnym transportem w środę w południe” – relacjonowało 16 kwietnia DW. „W najbliższych tygodniach trwać będą prace wykończeniowe tak, aby »Kamień Pamięci dla Polski 1939-1945« był gotowy przed przypadającą 8 maja 80. rocznicą zakończenia drugiej wojny światowej” – czytamy dalej w depeszy.

Uroczyste otwarcie planowano z udziałem polskiego premiera i niemieckiego kanclerza. Próżno jednak szukać w sieci informacji, by do uroczystości na tym poziomie doszło.

Choć pomnik nie jest jeszcze gotowy, reporterowi „Rzeczpospolitej” udało się go zobaczyć. Po ciemku nie jest to łatwe. Odnaleźliśmy go w Berlinie we wtorek wieczorem – niedaleko Urzędu Kanclerza i kilkaset metrów od Bundestagu, na trawniku przy von-Gagern-Strasse stoi metalowy płot, za którym widać, że nadal prowadzone są prace wykończeniowe. Na środku umieszczono narzutowy głaz, otoczono go eleganckimi krzewami, w kierunku jezdni szutrem wysypano specjalną alejkę. Od strony von-Gagern-Strasse widać tymczasową tablicę głoszącą „Kamień Pamięci dla Polski 1939-1945”. Choć monument miał upamiętniać polskie ofiary niemieckiej okupacji, w widocznych zza płotu napisach, próżno szukać informacji o ofiarach (docelowo na tablicy informacyjnej, która będzie częścią „Kamienia Pamięci”, ma znaleźć się napis: „Polskim ofiarom nazizmu i ofiarom niemieckiej okupacji i terroru w Polsce 1939–1945”).

"Kamień pamięci dla Polski", w tle Bundestag, Berlin 20 maja 2025 r.

Kamień pamięci dla Polski na tle Budestagu

"Kamień pamięci dla Polski", w tle Bundestag, Berlin 20 maja 2025 r.

Foto: Fotorzepa/Michał Szułdrzyński

Gdzie stanął tymczasowy pomnik mający upamiętniać polskie ofiary w Berlinie?

A to i tak tymczasowe upamiętnienie. Bo początkowo miał to być osobny pomnik, inicjatywę powstania którego przed wieloma laty zgłosił architekt i społecznik Florian Mausbach. Przez wiele lat piłeczkę odbijały władze Berlina i władze federalne. Ostatecznie upamiętnienie w jakiejś postaci polskich ofiar niemieckiego aparatu represji stało się przedmiotem umowy koalicyjnej, podpisanej przez CDU z SPD w połowie kwietnia. Pomnik stanął w miejscu rozebranej w latach 50. Opery Krolla, gdzie 1 września 1939 roku Adolf Hitler ogłosił atak na Polskę.

I choć 80. rocznica zakończenia II wojny światowej już za nami, pomnik nie jest gotowy. Trudno też zza płotu dowiedzieć się, co on tak naprawdę upamiętnia. Tymczasem badania wskazują na to, że Niemcy nie wiedzą o tym, że Polacy byli ofiarami drugiej wojny światowej.

Korespondencja z Berlina
– Upamiętnienie w centrum Berlina i pamięć (o ofiarach) okupacyjnego terroru narodowo-socjalistycznych Niemiec w Polsce jest dla mnie bardzo ważną sprawą – te wypowiedziane w Warszawie słowa niemieckiej minister kultury i mediów Claudii Roth cytował na początku kwietnia serwis Deutche Welle.

Polski pomnik miał być odsłonięty w rocznicę wojny premier i kanclerz

Pozostało jeszcze 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1185
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1184
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1183
Świat
Trump podarował Putinowi czas potrzebny na froncie
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1182