Elżbieta II nie żyje. Wielka Brytania i świat żegnają królową

Kolejne doniesienia będziemy podawali od rana.

Przed zamkiem Windsor mimo późnej pory i niesprzyjającej pogody wciąż gromadzą się żałobnicy, by oddać hołd królowej - piszą brytyjskie media zaznaczając, że część osób zostawiła kwiaty przed pomnikiem królowej Wiktorii.

Helen Mirren, Daniel Craig i Elton John oddali hołd królowej Elżbiecie II i jej "niezrównanemu dziedzictwu". Mirren, która grała rolę królowej na srebrnym ekranie i na scenie określiła monarchinię "uosobieniem szlachetności". Gwiazdor serii filmów o Jamesie Bondzie napisał, że królowej będzie bardzo brakować. Elton John zwrócił uwagę, że królowa przeprowadziła kraj przez najtrudniejsze chwile z gracją, przyzwoitością i ciepłem.

- Dla większości z nas zmarła królowa była po prostu królową, jedyną królową, a przede wszystkim - naszą królową - powiedział Keir Starmer, lider opozycyjnej brytyjskiej Partii Pracy. - Pogrążeni w smutku z powodu jej odejścia, powinniśmy docenić jej życie - zaznaczył. Polityk podkreślił, że Elżbieta II była najdłużej panującym monarchą w historii Wielkiej Brytanii i ocenił, że była najwybitniejszym władcą kraju.- Wznosząc się ponad polityczne starcia uosabiała nie to, co dzieliło nasz naród, lecz to, co go jednoczyło - dodał.

Mer Paryża zapowiedziała, że światła na Wieży Eiffla zostaną zgaszone w hołdzie dla królowej Elżbiety II. O zachodzie słońca oświetlenie wyłączono też na słynnym London Eye w stolicy Wielkiej Brytanii.

"Dopiero teraz naprawdę pojmujemy, ile dla nas znaczyła, ile dla nas zrobiła, jak bardzo nas kochała" - napisał o zmarłej monarchini były premier Wielkiej Brytanii Boris Johsnon. "Chociaż nasze głosy mogą być dławione smutkiem, możemy śmiało wypowiedzieć słowa, których w naszym kraju nie było słychać od ponad siedmiu dekad: Boże, chroń króla" - dodał.

Nowy król po raz pierwszy przyjmie na audiencji premier Liz Truss. Spodziewane jest też orędzie Karola III do narodu.

Szefowa KE podkreśliła, że Elżbieta II mogła obserwować "głęboką transformację naszej planety i naszych społeczeństw". "Była światłem ciągłości, podczas tych zmian, nieustannie okazując spokój i oddanie, które dały siłę wielu" - napisała von der Leyen.

Zdaniem brytyjskiego dziennika wymiana funtów z Elżbietą II na funty z Karolem III zajmie co najmniej dwa lata.

Po śmierci królowej Elżbiety II władze Brazylii ogłosiły trzydniową żałobę.

"Rząd i mieszkańcy Australii przekazują głębokie kondolencje Rodzinie Królewskiej, która opłakuje ukochaną matkę, babcię, prababcię - osobę, która tak długo była ich największą wewnętrzną siłą" - oświadczył australijski premier, Anthony Albanese. "Australijskie serca łączą się z mieszkańcami Wielkiej Brytanii, którzy są dziś w żałobie wiedząc, że stracili część tego, co spaja ich naród. Można znaleźć pocieszenie w słowach Jej Królewskiej Mości: 'Cierpienie jest ceną, jaką płacimy za miłość'. Tę stratę wszyscy odczuwamy, niewielu zna świat bez królowej Elżbiety II" - dodał.

Elżbieta II przez wiele dziesięcioleci słusznie cieszyła się miłością i szacunkiem swoich poddanych, a także autorytetem na arenie światowej” – pisze Putin w depeszy kondolencyjnej do Karola III.

Rzecznik premier Wielkiej Brytanii, Liz Truss poinformował, że brytyjska premier dowiedziała się o śmierci Elżbiety II o 16:30 czasu brytyjskiego (17:30 czasu polskiego). Informację o śmierci królowej przekazał premier sekretarz jej gabinetu, Simon Case. Truss rozmawiała już z nowym królem, Karolem III.

- To jest koniec epoki, ale to jest również koniec pewnej opoki. Ona była opoką, ze względu na wiek, doświadczenie. Można się było do niej odwołać. Skończyła się i epoka, i opoka. Tego już się nie da zastąpić - mówił były prezydent.

Franciszek to jeden z pięciu papieży, którzy spotkali się z Elżbietą.

. Ale koronacja - symboliczne zwieńczenie całego procesu zostawania królem - nie wydarzy się raczej w bliskiej przyszłości. Elżbieta wstąpiła na tron w lutym 1952 roku, ale została koronowana dopiero w czerwcu 1953 roku.

Biały Dom opuścił amerykańską flagę do połowy masztu w hołdzie dla zmarłej królowej Elżbiety II.

Arcybiskup Justin Welby w wydanym oświadczeniu napisał, że jego modlitwy są "z królem i rodziną królewską". Welby podkreślił, że królowa pozostawia za sobą "prawdziwie nadzwyczajne dziedzictwo, które można znaleźć niemal w każdym zakątku naszego życia, a także w życiu wielu narodów na całym świecie, zwłaszcza we Wspólnocie Narodów. Arcybiskup oddał hołd "jasności myślenia, umiejętności uważnego słuchania, dociekliwemu umysłowi, poczuciu humoru i niezwykłej pamięci oraz nadzwyczajnej uprzejmości" królowej.

"Żegnamy królową Elżbietę II. Przez całe życie z oddaniem służyła swojemu narodowi" - napisał na swoim profilu na Twitterze premier Mateusz Morawiecki.

William i Kate (po polsku Wilhelm i Katarzyna) po śmierci królowej Elżbiety II przyjęli tytuły zarezerwowane wcześniej dla obecnego króla Karola III i jego żony Kamili.

Przez 70 lat służyła nam wszystkim z ogromną siłą, mądrością, gdy my w tym czasie stawaliśmy się różnorodnym, optymistycznym, odpowiedzialnym, ambitnym i niezwykłym krajem, którym dziś jesteśmy - powiedział premier Kanady Justin Trudeau.

"Jej zaangażowanie w niemiecko-brytyjskie pojednanie, po horrorach II wojny światowej, pozostanie niezapomniane. Będzie nam brakowało jej wspaniałego poczucia humoru" - oświadczył niemiecki kanclerz.

Donald Trump, były prezydent USA, wspominając królową Elżbietę II stwierdził, że "nigdy nie zapomni hojnej przyjaźni, wielkiej mądrości i cudownego poczucia humoru" zmarłej monarchini Wielkiej Brytanii. "Jakaż to wspaniała i piękna dama - nie było nikogo jak ona" - dodał.

Wpisowi towarzyszy zdjęcie Elżbiety II z czasów II wojny światowej.

"Dziś myśli i modlitwy ludzi w całych Stanach Zjednoczonych są z mieszkańcami Wielkiej Brytanii i Wspólnoty Narodów, pogrążonymi w żałobie. Przekazujemy najgłębsze kondolencje Rodzinie Królewskiej, która opłakuje nie tylko królową, ale też ich drogą matkę, babcię, prababcię" - napisał prezydent USA w oświadczeniu wydanym po śmierci Elżbiety II.

O tym, że dotychczasowy książę Karol będzie oficjalnie królem Karolem III, poinformował Clarence House - siedziba księcia Walii i jego żony księżnej Kornwalii.

Premier Wielkiej Brytanii nazwała królową „skałą, na której zbudowano współczesną Brytanię” i „samego ducha Wielkiej Brytanii”.

Były to życzenia świąteczne od brytyjskiej rodziny królewskiej złożone za pośrednictwem telewizji.

- Była królową o dobrym sercu, która wywarła trwały wpływ na swój kraj i swój wiek - wspominał zmarłą 8 września brytyjską królową prezydent Francji, Emmanuel Macron. 

- Kończy się rzecz wielka, 70 lat panowania. Pierwszym premierem Elżbiety II był Winston Churchill, w czasie swojego drugiego premierostwa. Ona przeprowadziła Wielką Brytanię przez cały trudny okres wycofywania się z imperium - mówił o zmarłej 8 września brytyjskiej królowej Sikorski.

"Przez dziesięciolecia była ucieleśnieniem wszystkiego, co czyni Wielką Brytanię naprawdę wielką - napisał Duda.

"Kiedyś nazywana Elżbietą Niezłomną, swoją służbą i zaangażowaniem zawsze ukazywała nam znaczenie trwałych wartości we współczesnym świecie. Nasze myśli są z rodziną królewską i wszystkimi, którzy opłakują królową Elżbietę II w Wielkiej Brytanii i na całym świecie" - napisał przewodniczący RE, Charles Michel.

"Podczas jednego ze spotkań pokazała mi chusteczkę, którą Mahatma Gandhi podarował jej na jej ślubie. Zawsze będę pielęgnować ten gest" - napisał Narendra Modi.

Blair wspominając królową stwierdził, że była postacią, która "jak nikt inny łączyła kraj (...) uosabiała wszystko, co czyni nas dumnymi z bycia Brytyjczykami.

„Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Jej Wysokości Królowej Elżbiety II. W imieniu mieszkańców Ukrainy składamy szczere kondolencje dla rodziny królewskiej, całej Wielkiej Brytanii i Wspólnoty Narodów z powodu tej nieodwracalnej straty. Nasze myśli i modlitwy są z wami” - napisał prezydent Ukrainy.

"Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o odejściu Jej Królewskiej Mości Królowej Elżbiety II" - pisze w komunikacie polski MSZ.

"Śmierć Jej Wysokości, królowej Elżbiety II to głęboko smutny moment dla Wielkiej Brytanii, Wspólnoty Narodów i świata" - oświadczyła szefowa szkockiego rządu.

Sekretarz generalny związku kolejowego, morskiego i transportowego (RMT) Mick Lynch poinformował, że zaplanowany na 15 i 17 września strajk kolejarzy został zawieszony. „RMT dołącza do całego narodu w oddawaniu hołdu królowej Elżbiecie” - przekazał.

To najstarszy w historii monarcha wstępujący na brytyjski tron.

Jej niezachwiane, trwające całe życie poświęcenie zostanie na długo zapamiętane - pisze Antonio Guterres.

Przewodniczący grupy liberalnej w PE pisze też, że "kończy się era".

Były premier mówił w TVN24, że tak długo jak Elżbieta II panowała, nie mogło być mowy o odejściu od monarchii ponieważ "była ona tak mocnym jej symbolem".

Elizabeth Truss jest piętnastym premierem stojącym na czele brytyjskiego rządu w czasie panowania Elżbiety II.

Korespondent Sky News twierdzi, że jedynym członkiem rodziny królewskiej, którego nie ma jeszcze w Balmoral, jest wnuk Elżbiety II, syn Karola, książę Harry.

Jak pisze dziennikarz Global News, David Akin, co najmniej dwóch ministrów i jeden ważny doradca pojawili się na spotkaniu gabinetu, po czym wyszli i wrócili w czarnych lub ciemnych ubraniach. Konferencja premiera Justina Trudeau, zaplanowana na 18:30 czasu polskiego, opóźnia się - nie podano kiedy się rozpocznie.

Biden miał powiedzieć Truss, że "myśli bardzo dużo" o chorej monarchini - poinformował Biały Dom.

Karol, który w tym roku skończy 74 lata, tytuł księcia Walii otrzymał w 1958 roku, w wieku 10 lat. Pozostałe dzieci to księżniczka Anna, książę Andrzej i i książę Edward. Drugi po Karolu w „kolejce” do tronu jest jego syn, książę William, a po nim – wnuk Karola, pierworodny syn Wiliama, Jerzy, książę Cambridge. Po nim dwójka jego rodzeństwa – księżniczka Karolina i książę Ludwik.

Filip, książę Edynburga, był najdłużej żyjącym małżonkiem władcy w historii imperium brytyjskiego, a także najstarszym współmałżonkiem kiedykolwiek panującego monarchy brytyjskiego.

Tytuł najdłużej panującego w historii monarchy przypada Ludwikowi XIV, który - wliczając w to regencję - panował 72 lata. Od 12 czerwca 2022 roku Elżbieta panuje dłużej niż dotychczas drugi w tym zestawieniu Rama IX, król Tajlandii w latach 1946-2016.

Nie mogła wrócić po tradycyjnych letnich wakacjach w Szkocji do Londynu i we wtorek Boris Johnson oraz Liz Truss musieli polecieć do zamku Balmoral na ceremonię przekazania urzędu premiera - przypomina Jędrzej Bielecki.

BBC poinformowało, że następca tronu książę Karol i księżna Kamila, księżniczka Anna, książęta Andrzej i Edward oraz wnukowie William i Harry przyjechali do Balmoral. Do letniej siedziby królowej jadą też pozostali członkowie rodziny królewskiej. Księżna Kate pozostała w Pałacu Windsor z dziećmi. Harry'emu nie towarzyszyła żona Meghan.

Królowa Elżbieta II jest pod nadzorem medycznym w rezydencji w Balmoral, po tym jak lekarze wyrazili zaniepokojenie jej stanem zdrowia - poinformował wówczas Pałac Buckingham.