Reklama

Za szpiega nie oddaje się byle kogo

- Za szpiega mającego duże zasługi nie wydawano byle kogo. Co więcej, obie strony, przejmując cennych szpiegów, miały świadomość, że mogą się oni przydać do wymiany. Dlatego nie stosowano wobec nich kary śmierci - mówi prof. Marek Kornat, historyk z UKSW i Instytutu Historycznego PAN.

Aktualizacja: 01.10.2018 20:08 Publikacja: 01.10.2018 18:44

prof. Marek Kornat

prof. Marek Kornat

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

Rzeczpospolita: Moskwa jest gotowa do negocjacji z Waszyngtonem na temat wymiany Olega Siencowa na trzech Rosjan przebywających w amerykańskim więzieniu. Jak dawniej przebiegały takie wymiany?

Marek Kornat: W czasie zimnej wojny wymieniano przede wszystkim szpiegów. Wymiana odbywała się zazwyczaj na moście Glienicke w Berlinie. Najbardziej spektakularny epizod wydarzył się w roku 1962, gdy Stany Zjednoczone wymieniły grupę szpiegów sowieckich na kapitana Gary'ego Powersa.

Kim był kapitan Powers?

Pilotem samolotu U-2, który w 1960 r. wtargnął w sowiecką przestrzeń powietrzną. Został zestrzelony w okolicy Swierdłowska i skazany na 13 lat więzienia. Miało to miejsce w czasie chwilowego złagodzenia relacji amerykańsko-sowieckich. Dodam, że od wybuchu zimnej wojny w 1947 r. do śmierci Stalina w roku 1953 takich wymian nie było.

A inne spektakularne przykłady?

Reklama
Reklama

W 1986 r. było głośno o wymianie rosyjskich szpiegów na dysydenta Anatola Szczarańskiego – późniejszego polityka izraelskiego. Głośna była też sprawa Mariana Zacharskiego, który zdobywał informacje o amerykańskich zbrojeniach. Został aresztowany w USA w roku 1981 i skazany na długoletnie więzienie. Po niecałych czterech latach wymieniono go na zasadzie wzajemności – m.in. na szablistę Jerzego Pawłowskiego.

Zasada wzajemności zawsze obowiązywała?

Tak, ale nie przestrzegano ściśle parytetów. W zamian za kapitana Powersa Amerykanie uwolnili kilku czy nawet kilkunastu sowieckich szpiegów, ta sprawa była dla nich prestiżowa. Za szpiega mającego duże zasługi nie wydawano byle kogo. Co więcej, obie strony, przejmując cennych szpiegów, miały świadomość, że mogą się oni przydać do wymiany. Dlatego nie stosowano wobec nich kary śmierci.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1393
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1392
Świat
„Rzecz w tym”: Kamil Frymark: Podręczniki szkolne to najlepszy przykład wdrażania niemieckiej polityki historycznej
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1391
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1388
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama