Iran próbuje ozywić ruch trzeciej drogi

Teherańska konferencja ma na nowo sformułować cele osłabionego od lat ruchu państw niezaangażowanych

Publikacja: 28.08.2012 00:50

Na spotkaniu w izolowanym Iranie jest zaskakująco wielu gości

Na spotkaniu w izolowanym Iranie jest zaskakująco wielu gości

Foto: PAP/EPA

Nie wiadomo, czy rozpoczęty w Teheranie XVI szczyt Ruchu Państw Niezaangażowanych tchnie nowe życie w niepotrafiącą się odnaleźć w realiach współczesnego świata organizację, za to zostanie zapewne wykorzystany przez organizatorów do celów propagandowych. Już podczas ceremonii otwarcia irański minister spraw zagranicznych Ali Akbar Salehi wezwał zebranych przywódców państw, by sprzeciwili się „jednostronnym akcjom wymierzonym w członków ruchu niezaangażowanych". Oczywiście chodzi o sankcje przeciwko Iranowi nakładane za kontynuację budowy broni jądrowej.

Konferencja w Teheranie przyciągnęła reprezentacje 120 państw i organizacji międzynarodowych. Do Teheranu przybył przewodniczący ONZ Ban Ki Mun oraz przywódca Korei Północnej Kim Dzong Un. Niespodzianką jest pierwsza od 1979 r. wizyta prezydenta Egiptu w stolicy Iranu. Kontrowersje wzbudziła informacja o zaproszeniu lidera palestyńskiego Hamasu Ismaila Haniji, lecz jak wyjaśnili organizatorzy, nie była ona prawdziwa. Zorganizowana z wielkim rozmachem konferencja potrwa do piątku.

Ruch Państw Niezaangażowanych jest reliktem epoki zimnej wojny. Jako nieformalny blok państw szukających trzeciej drogi między wrogimi sobie obozami Wschodu i Zachodu powstał w roku 1955 podczas konferencji w indonezyjskim Bandungu. Współpraca „niezaangażowanych" została zacieśniona po konferencji w Belgradzie w 1961 r., gdy do ruchu dołączyła Jugosławia kierowana przez Josipa Broz-Tito, mistrza lawirowania pomiędzy oboma wielkimi blokami politycznymi.

Nigdy nie powiodła się integracja polityczna ponad 100 państw, które brały udział w ruchu. Na przeszkodzie stały polityczne ambicje przywódców, a w jeszcze większym stopniu podziały ideologiczne. Na przykład podczas konferencji w Harare w 1986 r. doszło do ostrych sporów między państwami proamerykańskimi jak np. Egipt a prosowieckimi – jak Kuba czy Nikaragua. Jednak to Moskwa znacznie częściej znajdowała sposoby, by pod hasłami walki o pokój i o przezwyciężenie kolonializmu i wykorzystywać ruch dla swoich celów.

Sukcesy ruchu niezaangażowanych odnosił jako koordynator działań na rzecz rozwoju gospodarczego państw Trzeciego Świata. Osiągnięto to dzięki współpracy z UNCTAD (Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju). Jednak i w tej dziedzinie często pojawiały się nierealistyczne projekty, zabarwione lewicową propagandą. Tak było choćby podczas konferencji UNCTAD w Santiago de Chile w 1972 r., gdzie pojawiły się idealistyczne plany stworzenia nowego ładu światowego.

Ruch Państw Niezaangażowanych po zakończeniu zimnej wojny utracił znaczenie. Nie udawało się realizować wizji politycznych często kreślonych w oderwaniu od realnych globalnych współzależności, a państwa członkowskie nie potrafiły realizować nawet własnych postanowień.

Trudno przypuszczać, że inicjatywa Teheranu tchnie nowe życie w formułę Ruchu Państw Niezaangażowanych. Konferencja stanie się zapewne forum do wygłaszania gromkich deklaracji, jednak ich przełożenie na działania wydaje się nierealne. Teraz już nie z powodu rywalizacji na linii wschód–zachód, ale z powodu rozbieżnych celów najważniejszych państw stanowiących trzon ruchu.

Nie wiadomo, czy rozpoczęty w Teheranie XVI szczyt Ruchu Państw Niezaangażowanych tchnie nowe życie w niepotrafiącą się odnaleźć w realiach współczesnego świata organizację, za to zostanie zapewne wykorzystany przez organizatorów do celów propagandowych. Już podczas ceremonii otwarcia irański minister spraw zagranicznych Ali Akbar Salehi wezwał zebranych przywódców państw, by sprzeciwili się „jednostronnym akcjom wymierzonym w członków ruchu niezaangażowanych". Oczywiście chodzi o sankcje przeciwko Iranowi nakładane za kontynuację budowy broni jądrowej.

Pozostało 83% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021