Afrykanie będą podbijać Stary Kontynent

Na razie istnieje jeszcze względna równowaga między liczbą ludności po obu stronach Morza Śródziemnego. W Europie mieszka 10 proc. ludności świata, w Afryce 16 proc. Ale to się szybko zmienia. Już w ciągu jednego pokolenia, do 2050 r., Afrykańczycy będą stanowili 24 proc. ludzi na Ziemi. A do 2100 roku ten wskaźnik urośnie do 39 proc.!

Powód jest prosty. Ostatnio dzietność Europejek co prawda nieco się poprawiła, ale to wciąż tylko 1,6 dziecka na kobietę, zdecydowanie za mało, aby zapewnić odnawialność pokoleń. Co gorsza, Europejek w wieku rozrodczym jest coraz mniej, bo nasz kontynent starzeje się w szybkim tempie. Na razie mediana wieku ludności, moment w życiu człowieka, w którym połowa społeczeństwa jest od niego starsza, a połowa młodsza, wynosi 40 lat. Ale w 2050 r. będzie to 46. Już teraz prawie co czwarty Europejczyk ma ponad 60 lat i ten udział szybko rośnie.

– Dzietność w Niemczech i innych krajach Europy nie wzrośnie, jeśli kobiety, które mają coraz lepsze wykształcenie, nie będą mogły pogodzić kariery zawodowej z życiem rodzinny. A to wymaga całkowitej zmiany struktury społeczeństwa – mówi „Rz" Francisca Woellert z berlińskiego instytutu demograficznego BIBE.

W Afryce sytuacja jest zupełnie odmienna. Tu społeczeństwo jest nie tylko o wiele młodsze, ale przeciętna kobieta rodzi wciąż 4,5 dziecka. W biednych, tradycyjnych społeczeństwach dla pań nie ma przeważnie perspektyw na inny styl życia. Właśnie dlatego ONZ przewiduje, że w ciągu zaledwie 15 lat ludność Czarnego Lądu skoczy z 1,18 mld osób do prawie 1,7 mld osób, a do końca wieku ten wskaźnik urośnie do niemal 4,4 mld osób.

ONZ uważa, że w tym czasie liczba ludności będzie rosła przede wszystkim w 48 najbiedniejszych krajach świata, z których aż 27 znajduje się na Czarnym Lądzie. Zaludnienie takich państw, jak: Angola, Kongo, Somalia czy Tanzania, ma w tym wieku wzrosnąć pięciokrotnie. W ciągu 35 lat liczba Nigeryjczyków skoczy ze 182 do 399 mln. Wówczas będzie to najludniejsze państwo na Ziemi poza Indiami i Chinami z większym społeczeństwem nawet od Stanów Zjednoczonych! W Etiopii będzie mieszkało 188 mln osób (dziś 99 mln), w Tanzanii 137 mln (teraz 53 mln), w Ugandzie, państwie wyraźnie mniejszym niż Polska, 102 mln (obecnie 39 mln).

Spektakularny wzrost zaludnienia w krajach ubogich nie jest ograniczony do Afryki. Już za siedem lat w Indiach będzie mieszkało więcej osób (1,4 mld) niż w Chinach, kraju przeszło dwukrotnie bogatszym.

– Wzrost zamożności niemal automatycznie pociąga spadek dzietności – mówi Woellert.

Jednak w Afryce eksplozja demograficzna jest bezprecedensowa, bo tu rewolucja pociągająca za sobą ograniczenie ludności dopiero się zaczyna.

ONZ rysuje dla Europy odwrotny scenariusz. W ciągu 35 lat ludność Polski ma spaść z 38 do 33 mln, Niemiec z 80 do 74 mln, Włoch z 59 do 56 mln. To spowodowałoby wyraźny spadek poziomu życia, bo coraz mniejsza liczba pracujących musiałaby utrzymać coraz większą liczbę emerytów. Ratunkiem jest jednak emigracja.

– W Niemczech umiera więcej osób niż się rodzi już od prawie 50 lat. A mimo to ludność nie maleje – wskazuje Woellert. – Niemcy mają coraz lepszy stosunek do emigrantów, bo lepiej rozumieją ich rolę dla gospodarki. Kontrowersje dotyczą jedynie osób ubiegających się o azyl, ale 2/3 przyjezdnych to wykwalifikowani obywatele innych krajów Unii.