Macedonia. Słabe państwo nie powstrzyma fali imigrantów

Zachód obawia się, że zdestabilizowana Macedonia stanie się poważnym problemem dla bezpieczeństwa kontynentu. Przez ten kraj przebiega, na razie prawie całkowicie zablokowany, najważniejszy szlak, którym do UE docierali imigranci z Azji i Afryki.

Kryzys polityczny w tym jednym z najbiedniejszych krajów Europy trwa od dwóch lat. Zaostrzył się teraz. Od połowy kwietnia w Macedonii trwają wielotysięczne antyrządowe demonstracje, czasem dochodzi do ostrych zamieszek. Mówi się już o macedońskim Majdanie, na wzór ukraińskiego.

Gniew manifestantów, którzy utworzyli ruch nazywany po prostu „Protestuję!", skierowany jest przede wszystkim przeciwko prezydentowi Gjorge Iwanowowi. Domagają się jego dymisji. Iwanow, symbolizujący w oczach przeciwników skorumpowane elity, uniewinnił 12 kwietnia mocą dekretu 56 polityków z obozu władzy, których nadużycia wyszły na jaw w wyniku ujawnienia na początku zeszłego roku podsłuchów. I zakończył niewygodne śledztwo.

Przeciwnicy władz domagają się odwołania dekretu i przełożenia zaplanowanych na początek czerwca wyborów.

Prorządowe media zarzucają demonstrantom, że są „chuliganami na usługach Zachodu" i zamierzają przekształcić Macedonię w protektorat.

- Protestujący to tacy lewicowi hipsterzy, działacze społeczni, pracownicy organizacji pozarządowych, dystansują się w ogóle od partii politycznych. W Macedonii reżim ma charakter lekkiego autorytaryzmu, społeczeństwo jest zastraszane, a protesty są całkowicie uzasadnione, bo dekret prezydenta był jawną kpiną z obietnic demokratyzacji. Zachód od czasu arabskiej wiosny nie jest jednak chętny to wspierania ruchów antysystemowych – mówi „Rzeczpospolitej" Marta Szpala, analityk warszawskiego Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW).

W kraju rządzi narodowo-konserwatywna partia o najdłuższej chyba nazwie na świecie: Wewnętrzna Macedońska Organizacja Rewolucyjna - Demokratyczna Partia Macedońskiej Jedności Narodowej (WMRO-DPMNE). Prezydent nie jest jej członkiem, ale jest z nią blisko związany.

Głównym przeciwnikiem politycznym WMRO-DPMNE jest socjaldemokratyczna SDSM, której protesty są na rękę. Ale dla demonstrantów z ruchu „Protestuję" - jak mówi Marta Szpala – nie jest wiarygodna, jest współtwórcą systemu, rządziła wcześniej i ma swoich oligarchów.

Unia Europejska już w zeszłym roku próbowała doprowadzić do porozumienia. Miała ono polegać m.in. na liberalizcji mediów, wprowadzeniu przedstawicieli opozycji do rządu i przeprowadzeniu przyśpieszonych wybory (ostatecznie wyznaczonych na 5 czerwca 2016).

UE uznała, że władze się z porozumienia nie wywiązały. - Prezydent Iwanow przesadził z dekretem. Bruksela była już pogodzona z sytuacją, zakładała, że idealnych wyborów nie będzie, ale przynajmniej będzie w miarę stabilnie. Decyzja prezydenta doprowadziła jednak do wielkich protestów – podkreśla Marta Szpala.

Wczoraj Bruksela poinformowała, że planowane na dziś spotkanie w Wiedniu zostało odwołane. Zagroziła też odłożeniem procesu negocjacji na temat przyszłego członkostwa Macedonii w UE.