Aktualizacja: 15.01.2019 05:39 Publikacja: 14.01.2019 16:49
W większości polskich województw przyczyną smogu jest emisja pyłów i szkodliwych gazów pochodząca z domów jednorodzinnych.
Foto: materiały prasowe
Choć uchwały antysmogowe ma już dziewięć województw, istnieją one głównie na papierze. Jedynym miejscem, gdzie działają, jest Kraków. Tymczasem jakość powietrza w Polsce jest fatalna. W czołówce najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie od lat znajduje się wiele polskich miast.
Czytaj też:
Smog: czyste powietrze to jednak dobro osobiste
Ulga w PIT na nowy kocioł i jego instalację
Grażyna Wolszczak wycofuje pozew za smog przeciwko m.st. Warszawie
Uchwały antysmogowe posiadają województwa: małopolskie, śląskie, opolskie, mazowieckie, dolnośląskie, łódzkie, wielkopolskie, podkarpackie oraz lubuskie. Mają je też Kraków i Wrocław. Dokumenty te określają m.in. zasady wymiany przestarzałych kotłów grzewczych na nowe. Przewidują także, czym i kiedy wolno palić w piecach na danym terenie.
– Problem w tym, że wszystkie uchwały antysmogowe, z wyjątkiem dotyczącej Krakowa, pozwalają palić w piecach paliwami stałymi, jak węgiel i drewno. Tymczasem to one są główną przyczyną smogu w okresie jesienno-zimowym. Są więc nieskuteczne – wyjaśnia Kamila Drzewicka, radca prawny z Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.
Prawnicy i ekolodzy zwracają również uwagę na zbyt wolne tempo wymiany pieców, tzw. kopciuchów.
– Uchwały antysmogowe przewidują zbyt długie okresy wdrażania ich w życie, zazwyczaj dziesięć lat. Trudno, by poprawa jakości powietrza była odczuwalna, skoro stare piece mają zniknąć najwcześniej za dekadę. Tam zaś, gdzie są wymieniane, zastępuje się stare piece węglowe nowymi – także na węgiel, które też psują powietrze – twierdzi mec. Drzewicka.
Podobnie uważa Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego.
– W tak dużym mieście jak Warszawa wymieniono w ubiegłym roku zaledwie kilkaset pieców. Powinno być ich tysiące – tłumaczy.
Według niego brakuje też odpowiednich zachęt dla właścicieli domów, by chcieli wymieniać piece na nowe.
– Dziś np. w stolicy dostają 7 tys. dotacji, to mało. Samo sporządzenie projektu przyłącza pieca gazowego oraz jego przyłączenie to wydatek 4 tys zł – wyjaśnia.
– Od 2017 r. dofinansowaliśmy wymianę kopciuchów w blisko 750 lokalach, a ponad 2000 gospodarstw domowych zostało przyłączonych do miejskiej sieci ciepłowniczej – twierdzi Dominika Wiśniewska ze stołecznego ratusza.
Przyznaje jednocześnie, że wymiana pieca średnio kosztuje 12 tys. zł. Z tego powodu ratusz chce podnieść do 12 tys. wysokość dotacji dla osób indywidualnych. Rezygnuje również z kryterium dochodowego.
Za przykład do naśladowania ekolodzy i prawnicy stawiają Kraków.
– W tym mieście od września będzie obowiązywał zakaz palenia węglem i drewnem. Miasto od lat prowadzi akcję wymiany kotłów na niskoemisyjne. I choć zakaz paliw stałych wejdzie w życie dopiero w drugiej połowie roku, już w tym sezonie widać poprawę jakości powietrza – mówi mec. Drzewicka.
Od 2013 r. do 2017 r. w Krakowie wymieniono 18 242 piece, a tylko w 2017 r. 6114.
Tak dobrze jak w Krakowie nie jest już na terenie województwa małopolskiego. W wielu gminach wymieniono po jednym piecu. Tak było m.in. w 2017 r. w Rabce-Zdroju, Babicach czy Gnojniku.
Dlaczego tak się dzieje?
– Największym problemem związanym z realizacją uchwały antysmogowej jest niska świadomość społeczeństwa w zakresie jej zapisów. Wynika tak z badań opinii publicznej przeprowadzonych w pierwszym kwartale 2018 r., a zleconych przez Krakowski Alarm Smogowy. Co prawda 70 proc. ankietowanych deklaruje, że słyszało o małopolskiej uchwale antysmogowej, ale jedynie 20 proc. wie, co się w niej znajduje i jakie nakłada obowiązki. By zwiększyć świadomość mieszkańców, planowana jest kampania informacyjna przypominająca im, do jakich działań wynikających z uchwał antysmogowych są zobligowani – tłumaczy Filip Szatanik z małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego.
Eksperci zwracają też uwagę, że brakuje koordynacji w działaniach podejmowanych przez władze lokalne i rząd.
– Oprócz lokalnych uchwał antysmogowych województwa mają obowiązek wdrożyć Program Ochrony Powietrza. Istnieje też wiele programów wsparcia, m.in. rządowy program „Czyste powietrze". Przewiduje on wsparcie wymiany źródeł ciepła, ale obywatelowi trudno zrozumieć, kto i na jakich zasadach może z niego skorzystać. Trzeba też prawidłowo wypełnić wniosek o dotację, a to prawdziwa sztuka – tłumaczy mec. Drzewicka.
Rząd przygotował też nowe przepisy. Część z nich weszła już w życie. Obowiązuje zakaz sprzedaży kiepskiej klasy kotłów grzewczych, a węgiel musi być dobrej jakości.
– To jednak za mało, by pokonać smog. Potrzebne są zdecydowane działania, jak te w Krakowie. W przeciwnym razie nadal będziemy oddychać złym powietrzem i ponosić konsekwencje zdrowotne – podsumowuje mec. Drzewicka.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Sąd Okręgowy w Gdańsku udzielił zabezpieczenia roszczeń w postępowaniu grupowym o ustalenie nieważności umów o kredyt konsumencki na zakup pomp ciepła. Bank wypłacił pieniądze sprzedawcom pomp ciepła, choć urządzenia te nie trafiły do ich klientów.
Ostatnie osiem lat to najgorszy okres w historii Trybunału Konstytucyjnego, który został doprowadzony na skraj organizacyjnej i etycznej zapaści. Gorzej zapewne nie będzie, bo to byłoby trudne – twierdzi dr Tomasz Zalasiński, konstytucjonalista.
TSUE orzekł, że rozpoznanie skarg frankowiczów ma nastąpić w rozsądnym terminie i uwzględniać indywidualne zarzuty.
Z końcem 2024 r. wygasa obowiązek gmin zapewnienia lokali zamiennych lokatorom mieszkającym w budynkach wymagających rozbiórki lub remontu. Jeżeli nie będzie zmiany przepisów, obowiązek ten spocznie wyłącznie na właścicielach budynków, którzy ani nie mają na to pieniędzy, ani nie dysponują zasobem lokali zamiennych - alarmuje rzecznik praw obywatelskich.
Bank wspiera rozwój pasji, dlatego miał już w swojej ofercie konto gamingowe, atrakcyjne wizerunki kart płatniczych oraz skórek w aplikacji nawiązujących do gier. Teraz, chcąc dotrzeć do młodych, stworzył w ramach trybu kreatywnego swoją mapę symulacyjną w Fortnite, łącząc innowacyjną rozgrywkę z edukacją finansową i udostępniając graczom możliwość stworzenia w wirtualnym świecie własnego banku.
Mąż przez kilkanaście lat utrzymywał stado krów, które dostał od rodziców. Przy rozwodzie i podziale majątku dorobkowego okazuje się, że stado należy już do wspólnego majątku i trzeba się nim podzielić.
Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce najnowsze wydanie dodatku „Administracja”. Sporo miejsca poświęcamy w nim kwestiom opodatkowania działalności samorządu terytorialnego oraz spółek komunalnych VAT.
Z naszą demokracją jest trochę jak z reprezentacją w piłkę nożną – ciągle w defensywie, a my powtarzamy: „nic się nie stało”.
Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych związanych z transakcją wniesienia aportem do spółki komunalnej nowo wybudowanej infrastruktury oświetleniowej.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził prawo gmin do stosowania własnej metody określania proporcji odliczenia VAT przy inwestycjach wodno-kanalizacyjnych. Uznał, że gminy mogą stosować metodę ilościową opartą na rzeczywistych pomiarach zużycia wody i odprowadzania ścieków zamiast standardowej metody określonej w rozporządzeniu.
Wypłacane gminom odszkodowania z tytułu wycinki drzewostanu na potrzeby inwestycji drogowych stanowią w istocie wynagrodzenie za świadczoną usługę i podlegają opodatkowaniu VAT.
Wniesienie infrastruktury komunalnej do spółki gminnej rodzi wiele wątpliwości interpretacyjnych w zakresie opodatkowania VAT. Przełomowy wyrok WSA w Gdańsku może jednak wskazywać kierunek zmian w podejściu do tej problematyki.
Najważniejszym uprawnieniem – z którego często członkowie zarządu spółki nie zdają sobie sprawy – jest prawo do zwoływania zgromadzeń wspólników. Kolejnym uprawnieniem zarządu, rzadko wykorzystywanym w spółkach z udziałem jst, jest możliwość wnioskowania o zwołanie posiedzenia rady nadzorczej.
21 października prezydent RP podpisał ustawę z 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Nowa ustawa zacznie obowiązywać od stycznia 2025 r., wprowadzając wiele zmian w finansowaniu oświaty.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas
