Ślub ateisty jak wierzącego

Polscy racjonaliści chcą uznania przez państwo ich ślubów. Mają już poparcie m.in. Małgorzaty Fuszary.

Aktualizacja: 13.10.2014 08:15 Publikacja: 13.10.2014 02:07

Pierwszy w Polsce ślub humanistyczny zawarto w 2007 r. (na zdjęciu)

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski RP Radek Pasterski

Małżeństwo w formie wyznaniowej można zawierać w Polsce w 11 Kościołach i związkach wyznaniowych.

Oprócz Kościołów katolickiego i prawosławnego jest to możliwe m.in. u baptystów i metodystów. Nie jest potrzebna obecność kierownika urzędu stanu cywilnego, a duchowny sam sporządza odpowiednie dokumenty.

Zdaniem ateistów to dyskryminacja niewierzących, więc chcą uznania przez państwo tzw. ślubów humanistycznych. Popiera ich pełnomocnik rządu ds. równego traktowania prof. Małgorzata Fuszara. Wątpliwości nie kryje prawica.

Racjonalne pary

Głównym organizatorem ślubów humanistycznych jest w naszym kraju Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów. Jego prezes Jacek Tabisz tłumaczy, że ceremonie, które najczęściej odbywają się w plenerze, prowadzi specjalny celebrans, a punktów wspólnych z innymi formułami ślubów jest więcej.

– Pary najczęściej decydują się na stałe elementy związane tradycją, takie jak pierścionki symbolizujące zawarcie małżeństwa i altankę ze stolikiem – mówi Tabisz.

Szybko zaznacza jednak, że formuła ceremonii jest całkowicie otwarta. I to, oprócz ateistycznego charakteru ślubów humanistycznych, odróżnia je od innych ceremonii.

Przykładowo na ślub we wrocławskim Ogrodzie Botanicznym w 2011 roku para poetów wjechała na wózku złomiarskim podpiętym do roweru kolegi. Państwo młodzi tłumaczyli, że zrobili to w proteście przeciw konsumpcyjnym podejściu do życia.

– Zalecamy parze młodej, by przygotowała własny, osobisty tekst przysięgi – dodaje Jacek Tabisz. Przykładowo podczas ślubu humanistycznego, który w 2007 roku odbył się w Warszawie, pani młoda mówiła: – Obiecuję ci, że będziesz mógł oglądać ze mną filmy i śpiewać, i tańczyć, i śmiać się, i płakać, podjadać moje batony...

Tamta warszawska ceremonia była pierwszym w Polsce ślubem humanistycznym, a zdaniem Jacka Tabisza ich liczba stale rośnie.

– Obecnie organizuje się ich około 200 rocznie. Najczęściej pary decydują się później na legalizację małżeństwa przed urzędnikiem – dodaje. Dlatego Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów zamierza walczyć o to, by takie śluby uznało państwo. – Konsultujemy sprawę z prawnikami – mówi Tabisz.

Minister jest za

Zdaniem dr. Pawła Boreckiego, specjalisty od prawa wyznaniowego z UW, istnieje „techniczna możliwość" wprowadzenia takich ślubów do polskiego porządku. – Należałoby przyjąć ustawę o kwalifikowanym świadku zawarcia związku małżeńskiego, którym mógłby być np. animator środowisk humanistycznych albo inna osoba świecka. Ustawa określiłaby wymagania wobec świadków, a ich lista mogłaby być publikowana na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości – wyjaśnia prawnik.

Zaznacza jednak, że sam jest przeciwnikiem wszystkich ślubów zawieranych poza urzędem, w tym wyznaniowych.

Zdaniem Tabisza nowelizacji mógłby ulec też kodeks rodzinny i opiekuńczy, który obecnie umożliwia zawarcie małżeństwa przed duchownym. Wylicza, że śluby humanistyczne są już legalne m.in. w Szkocji, Irlandii, Kanadzie, Australii, Norwegii i części stanów USA.

Czy będą legalne również w Polsce? W internecie można zobaczyć wywiad, którego portalowi racjonalista.tv udzieliła minister ds. równości Małgorzata Fuszara. – Jeśli byłby dobrze opracowany projekt, nie widzę powodów, by tego nie poprzeć – powiedziała.

– Pani Fuszara zapomniała, że osoby niewierzące mogą zdecydować się obecnie na państwowy ceremoniał. Nie ma sensu zastępować urzędnika kimś innym. Równie dobrze można zastąpić panią minister Fuszarę – oburza się poseł PiS Andrzej Jaworski.

Wątpliwości ma też reprezentant lewego skrzydła PO Artur Dunin, autor ustawy o związkach partnerskich. – Nie mam wyrobionego zdania w tej sprawie – mówi. I przypomina, że w piątek Sejm przyjął ustawę ułatwiającą organizowanie ślubów cywilnych poza urzędem. Wystarczy, że małżonkowie wybiorą miejsce gwarantujące powagę ceremonii i bezpieczeństwo uczestników. Dotąd taki ślub był możliwy tylko w szczególnych sytuacjach, np. gdy jedno z małżonków przebywało w szpitalu.

Tabisz liczy, że polityków uda się przekonać. – Śluby humanistyczne to bardzo pozytywne zjawisko i uważam, że wcale nie aż tak kontrowersyjne – mówi.