Apel o wsparcie dla programów badawczych dla białoruskiej opozycji

Resort kultury podważył sens przyznawania przez Instytut Pileckiego stypendiów na projekty realizowane przez białoruskich opozycjonistów. Jej przedstawiciele uważają, że to jest błąd.

Publikacja: 04.05.2025 08:34

Apel o wsparcie dla programów badawczych dla białoruskiej opozycji

Foto: PAP/Leszek Szymański

Ministerstwo kultury przeprowadziło w poprzednim roku kontrolę w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego. Z opracowania pokontrolnego do którego dotarła „Rzeczpospolita” wynikało m.in. że resort podważył zasadność zorganizowania kursów dla dzieci o historii Polski, które dotyczyły misia Wojtka, Janusza Korczaka, podróżnika Kazimierza Nowaka i historii polskiego godła, ale też konferencji archiwalnej poświęconej tematyce białoruskiej oraz przyznania stypendiów dla badaczek białoruskich.

Ministerstwo kultury kwestionuje stypendia dla białoruskich opozycjonistów

Resort nakazał zwrot pieniędzy za sześć półrocznych stypendiów, z których pięć dotyczyło XX w. Były to: historia Grodna podczas sowieckiej okupacji w latach 1939–1941, historia zbrodni na białoruskich twórcach w Kuropatach w 1937 r., historia białoruskiego ruchu kobiecego w latach 20. XX w. (Inbelkult) czy ważnego dla tożsamości białoruskiej wybitnego kompozytora (…) Mikoły Szczahłoua-Kulikowicza. Jedno stypendium poświęcone zostało badaniom socjologicznym nad więźniami politycznymi w Białorusi od lat 90. XX w. do współczesności. W konsekwencji ministerstwo Hanny Wróblewskiej wskazało berlińskiemu oddziałowi IP zwrócić 43 620 euro dotacji.

Czytaj więcej

Dlaczego nie można uczyć o Korczaku? Raport po audycie w Instytucie Pileckiego

Ministerstwo kultury odpowiedziało nam, że „w wystąpieniu pokontrolnym zakwestionowano stypendia, które zostały udzielone niezgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy oraz niezgodnie z kryteriami określonymi w rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 13 grudnia 2018 r. w sprawie stypendiów dla wspierania badań naukowych oraz działań edukacyjnych i kulturalnych w zakresie działalności Instytutu”. Dalsza odpowiedź sprowadzała się do stwierdzenia, że zadania takie nie leżą w kompetencjach Instytutu Pileckiego.

Na nasza publikację zareagował przed Pavel Barkouski, który jest przedstawicielem rządu białoruskiego na uchodźstwie. W liście skierowanym do minister kultury Hanny Wróblewskiej wyraził zaniepokojenie zagrożeniem likwidacji białoruskich programów badawczych i edukacyjnych prowadzonych w Instytucie Pileckiego.

Protest przeciwko likwidacji białoruskich programów badawczych

„Misją Instytutu Pileckiego jest walka z totalitaryzmem, a w dzisiejszych czasach widzimy, jak reinkarnacja sowieckiego totalitaryzmu bezpośrednio doprowadziła do rosyjskiej okupacji Białorusi i agresji na Ukrainę. Kontynuacja białoruskich studiów prowadzonych przez Instytut ma kluczowe znaczenie dla wyzwolenia okupowanych terytoriów oraz zapewnienia bezpieczeństwa i pomyślności Polski” - napisał przedstawiciel białoruskiej opozycji. Jego zdaniem likwidacja tych programów „byłaby nie tylko ciosem dla białoruskiej społeczności, ale także sprzeniewierzeniem się dziedzictwu Witolda Pileckiego i misji Instytutu”.

Z kolei w piśmie skierowanym do Radosława Sikorskiego, szefa polskiej dyplomacji stwierdził, że programy badawcze „w Instytucie Pileckiego stanowią nie tylko pomoc, ale także symbol solidarności w walce o wartości, które są wspólne zarówno dla Polski, jak i Białorusi”.

Pozostało jeszcze 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
analizy
Likwidacja „Niepodległej” była błędem. W Dzień Flagi improwizujemy
Polityka
Niepewna przyszłość Centrum Lemkina, które dokumentuje rosyjskie zbrodnie
Historia świata
Ukraińscy bracia w powstaniu warszawskim. Historia jak z „Szeregowca Ryana”
Polityka
Zaginione dzieła sztuki z Polski. Trop urywa się w Niemczech
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Społeczeństwo
Repatriacje: więcej pieniędzy, ale tylko dla polskich zesłańców
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne