Starość nie musi boleć

Aż 5,5 tys. osób, które ukończyły 55 lat, wzięło udział w badaniu PolSenior. Trwało cztery lata i sfinansowało je Ministerstwo Nauki. Badani opowiadali o swoim stanie zdrowia, zarobkach i warunkach życia. Część z nich została przebadana przez lekarzy.

– Mamy nadzieję, że dzięki tym badaniom państwo stworzy strategię działań wobec ludzi starszych – podkreśla prof. Piotr Błędowski, ekonomista z SGH, kierownik projektu.

Jak zaznacza, w Polsce osoby starsze są konfliktowane z młodymi: – Wmawia się nam, że jedna grupa musi zrezygnować ze swoich potrzeb, by druga mogła się realizować. To błąd. Musimy odejść od myślenia o ludziach starszych tylko jako o problemie obciążającym finanse państwa.

Za darmo na basen nie pójdziesz

Około 10 proc. starszych ludzi deklaruje, że żyje w biedzie. Pieniędzy wystarcza im tylko na zaspokojenie podstawowych potrzeb.

Ten problem jest poważniejszy wśród osób samotnych – w biedzie żyje co ósma.

Z tego właśnie, jak mówią autorzy badania, często wynika izolacja i ograniczenie kontaktów społecznych do najbliższej rodziny. Starszych nie stać np. na pójście do kina, teatru, na basen czy inne płatne zajęcia.

Naukowcy podkreślają też, że w Polsce brakuje oferty adresowanej do osób po 65. roku życia, zarówno promującej zdrowie, np. ćwiczenia fizyczne, jak kulturalnej i społecznej.

Efekt? Niemal co trzeci starszy człowiek ma objawy depresji (oceniały to pielęgniarki prowadzące ankietę). A wśród 90-latków więcej jest depresji ciężkiej.

– Starsi Polacy są zaniedbani nie tyle zdrowotnie, ile kulturowo. Są dostępne badania dla nich, ale z nich nie korzystają. Wiadomo, że ich zdrowiu sprzyja aktywność fizyczna, ale oni nie uprawiają sportu – ocenia prof. Adam Bartoszek, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego.

Jaki jest stan zdrowia starszych Polaków? Aż u kilkunastu procent zbadanych pacjentów bardzo często wykrywano problemy z nerkami czy tarczycą – które można leczyć, a które pogarszają ogólny stan chorego. Wielu starszych mężczyzn nigdy nie miało robionego testu wykrywającego nowotwór gruczołu krokowego.

Do tego dochodzą problemy związane ze starością: cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, podwyższony cholesterol.

Autorzy analizy stwierdzili, że często starsi słyszą, iż „starość musi boleć", co zwalnia lekarza z poczucia, że takie osoby trzeba leczyć skutecznie.

Jednak przeciętnie Polak po 65. roku życia przyjmuje stale aż  pięć różnych leków. A prawie połowa osób w wieku 80 – 84 lata cierpi na kilka chorób równocześnie.

Dzięki badaniu okazało się, że bardzo częsty problem to upadki (co piąta osoba upadła w ciągu roku przed przeprowadzeniem ankiety, u 40 proc. z nich skończyło się to urazem).

Brakuje geriatrów

Specjalistyczne testy robione wśród respondentów wykazały, że aż połowa z nich miała problemy z pamięcią lub łagodne objawy otępienia. U 14 proc. te zaburzenia były poważne.

Wiele z tych problemów można złagodzić, jeśli leczenie rozpocznie się odpowiednio wcześnie. Dotyczy to szczególnie skutków brania wielu medykamentów, które wchodzą ze sobą w interakcje.

Jednak dostęp starszych ludzi do konsultacji specjalisty jest szczególnie trudny: lekarzy ze specjalizacją z geriatrii jest w Polsce zaledwie 200, a nie wszyscy z nich pracują w tej dziedzinie.