Co do zasady, darczyńca jest przede wszystkim zobowiązany spełnić na rzecz obdarowanego nieodpłatnie i kosztem swojego majątku świadczenie wynikające z umowy darowizny. Jest to więc zobowiązanie o szczególnym charakterze, jednostronnie przysparzającym dla obdarowanego, bez zobowiązania do świadczenia wzajemnego na rzecz darczyńcy. Mimo nieodpłatnego świadczenia ze strony darczyńcy ponosi on jednak nadal odpowiedzialność wobec obdarowanego za szkodę wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiada za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, będącego przedmiotem darowizny. Darczyńca jest odpowiedzialny wobec obdarowanego również za szkodę wyrządzoną z powodu wady rzeczy będącej przedmiotem darowizny. Nieodpłatny charakter omawianego stosunku prawnego powoduje jednak, że odpowiedzialność darczyńcy w sytuacjach opisanych powyżej została znacznie ograniczona przez ustawodawcę w stosunku do ogólnych zasad odpowiedzialności za szkodę, przewidzianych w przepisach kodeksu cywilnego.
W sytuacji, gdy darczyńca nie spełni w ogóle świadczenia z umowy darowizny albo gdy spełni je w sposób nienależyty, wywołując w ten sposób szkodę po stronie obdarowanego, zobowiązany jest do jej naprawienia.
Czytaj więcej
Konieczne jest złożenie przez strony umowy darowizny zgodnych oświadczeń woli.
Nie wykonanie darowizny
Ustawodawca znacznie ograniczył jednak odpowiedzialność darczyńcy za szkodę wyrządzoną w ten sposób obdarowanemu, jako że darczyńca odpowiada wyłącznie za szkodę wyrządzoną umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Wina umyślna oznacza zaś, że osoba odpowiedzialna za jej wyrządzenie celowo chciała zachować się w sposób bezprawny albo przynajmniej godziła się na skutek swojego bezprawnego działania, mimo że nie zmierzała bezpośrednio do jego urzeczywistnienia. W przypadku darowizny mogłoby to być np. zobowiązanie do przekazania obdarowanemu, w określonym terminie, rzeczy niezbędnej do prowadzenia przedsiębiorstwa obdarowanego oraz celowy brak spełnienia tego świadczenia przez darczyńcę, wywołujący szkodę poprzez uniemożliwienie prowadzenia działalności gospodarczej. Rażące niedbalstwo stanowi zaś najwyższy stopień winy nieumyślnej i polega na niezachowaniu należytej staranności choćby w minimalnym zakresie, tj. działaniu przez osobę ze skrajnie lekkomyślnym przypuszczeniem, że dane zachowanie nie wywoła szkody, lub z brakiem świadomości, że może ono spowodować szkodę, mimo że obiektywnie rzecz ujmując, świadomość taką osoba ta powinna w sposób oczywisty posiadać. Przykładem takiej sytuacji w ramach darowizny mogłoby być np. zobowiązanie do podarowania, w określonym terminie, konkretnego urządzenia niezbędnego do prac w gospodarstwie rolnym oraz wywołanie szkody (poprzez wstrzymanie prac w gospodarstwie), poprzez przekazanie obdarowanemu innego urządzenia w sposób oczywisty nienadającego się do założonego celu, co do którego darczyńca naiwnie przypuszczał, że będzie ono w stanie cel ten zrealizować. W przypadku spowodowania szkody po stronie obdarowanego w okolicznościach opisanych powyżej obdarowany może domagać się odszkodowania od darczyńcy, przy czym musi wykazać winę darczyńcy za wyrządzoną szkodę.
Należą się odsetki
Najczęstszym przedmiotem świadczenia w ramach umowy darowizny jest przekazanie obdarowanemu określonej sumy pieniędzy. Darowizna pieniędzy zazwyczaj odbywa się przez jej wykonanie, tj. przekazanie określonej kwoty przez darczyńcę na rzecz obdarowanego gotówką lub przelewem bankowym. Może jednak zdarzyć się, że w zawartej umowie darowizny przewidziano przekazanie środków pieniężnych obdarowanemu dopiero w konkretnym terminie. Jeżeli zaś darczyńca nie wywiązuje się z terminowej realizacji świadczenia pieniężnego, obdarowanemu przysługują z tego tytułu odsetki ustawowe za opóźnienie.
