Wójt zatrudnia kierowników i ustala ich płace

Zasady zatrudniania oraz warunki pracy i płacy kierowników gminnych jednostek organizacyjnych, w szczególności zatrudnionych w utworzonych przez nią zakładach budżetowych i jednostkach budżetowych, określają przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B81192FA05C0F52376EDECF202C9BA6A?id=292862]ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458 ze zm.)[/link].

Jednocześnie art. 3 tej ustawy zawiera zastrzeżenie, że jej przepisów nie stosuje się do tych pracowników, których status prawny określają przepisy odrębne. Jako przykład takiej regulacji można podać chociażby przepisy ustawy z 7 września 1990 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=394FD6E3442443A5B2CF8971D37B7B28?id=182007]Karta nauczyciela (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2527 ze zm.)[/link], która reguluje zasady zatrudniania oraz warunki pracy i płacy nauczycieli zatrudnionych w gminnych szkołach.

[srodtytul]Nawiązanie i rozwiązanie umowy[/srodtytul]

Zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych jest zadaniem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Wynika to wprost z art. 30 ust. 2 pkt 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B145BEF453564C28C281217106A9E0E4?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link].

Z kolei jak wynika z treści art. 7 pkt 1 ustawy o pracownikach samorządowych, czynności z zakresu prawa pracy wobec kierowników gminnych jednostek organizacyjnych wykonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta). Oznacza to, że dokonując tych czynności wójt (burmistrz, prezydent miasta) reprezentuje pracodawcę, jakim dla kierowników jednostek organizacyjnych jest dana jednostka.

Jeżeli chodzi natomiast o samo pojęcie „czynności z zakresu prawa pracy”, to oznacza ono zarówno czynności prawne, jak i inne działania niebędące oświadczeniami woli, ale powodujące skutki prawne. Przykładowo, można wymienić czynności związane z nawiązaniem stosunku pracy (podpisanie umowy), zmianą jego treści czy też rozwiązaniem.

Będą to również czynności z zakresu zbiorowego prawa pracy polegające np. na zawarciu układu zbiorowego pracy. Będą to również czynności związane np. z oceną kwalifikacji pracownika czy polegające np. na wystawieniu świadectwa pracy.

Szczególnym uprawnieniem, jakie ustawodawca przyznał wójtom (burmistrzom, prezydentom miast), jak również starostom i marszałkom jest wydawanie zarządzeń określających maksymalne miesięczne wynagrodzenie kierowników jednostek budżetowych, gospodarstw pomocniczych tych jednostek oraz zakładów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

Kompetencja ta obejmuje również prawo do określenia maksymalnego miesięcznego wynagrodzenia zastępców kierowników wymienionych jednostek organizacyjnych gmin.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że w stosunku do tej ostatniej kategorii pracowników samorządowych czynności z zakresu prawa pracy nie wykonuje wójt (starosta, marszałek), ale kierownik: jednostki budżetowej, gospodarstwa pomocniczego takiej jednostki i zakładu budżetowego.

[srodtytul]Ustawa, rozporządzenie, regulamin i zarządzenie[/srodtytul]

Jak wynika z treści art. 36 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r., pracownikom samorządowym przysługuje wynagrodzenie stosowne do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych.

Natomiast jak wynika z ustępu 2 omawianego artykułu, pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę, nagroda jubileuszowa oraz jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, jak również dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłacane na zasadach określonych w przepisach [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0658E0891E068D30FC1ED8F865FDDB5C?id=75875]ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (DzU nr 160, poz. 1080 ze zm.). [/link]

Kolejne ustępy tego przepisu stanowią, że pracownikom samorządowym mogą zostać przyznane również i inne składniki wynagrodzenia, takie jak dodatek funkcyjny, dodatek specjalny czy nagroda za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej. Ponieważ przepis ten odnosi się do wszystkich pracowników samorządowych, to co do zasady wymienione w art. 36 składniki wynagrodzenia przysługują wszystkim pracownikom samorządowym, w tym również kierownikom gminnych jednostek organizacyjnych.

Szczegółowe warunki i sposób wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (a więc także i kierowników jednostek organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego), w tym minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stanowiskach, określone zostały w przepisach [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=807E8DD22F842E39B666898FA8985BA1?id=305817]rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (DzU nr 50, poz. 398 ze zm.)[/link].

Dodatkowo należy ich szukać również w wydanych przez pracodawców regulaminach, a w stosunku do kierowników jednostek organizacyjnych gmin, powiatów i województw samorządowych także w wydanych przez wójtów (starostów i marszałków) zarządzeniach.

Zgodnie bowiem z treścią art. 39 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych wójt (starosta, marszałek) określa maksymalne miesięczne wynagrodzenie kierowników i zastępców kierowników jednostek budżetowych, gospodarstw pomocniczych tych jednostek oraz zakładów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że maksymalnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w tym przepisie, nie należy utożsamiać z wynagrodzeniem zasadniczym.

[ramka][b]Nabór wolny i konkurencyjny[/b]

Aby obsadzić stanowisko kierownika gminnej jednostki budżetowej (zakładu budżetowego), należy przeprowadzić wolny i konkurencyjny nabór.

Zasady organizacji konkursu na to stanowisko określają przepisy ustawy o pracownikach samorządowych (art. 11 i nast.). Określają one również sytuacje, w których z organizacji konkursu można odstąpić.

Konkurs organizuje się również w przypadku obsadzania stanowisk, do których przepisów ustawy o pracownikach samorządowych się nie stosuje, o ile ustawy szczególne przewidują taki tryb ich obsadzania.