Opłaty za wieczyste użytkowanie wójt aktualizuje samodzielnie

Obrót nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego podlega szczególnym regulacjom, które mają zapewnić bezstronność, przejrzystość zasad w gospodarowaniu mieniem publicznoprawnym, wybór najkorzystniejszej oferty, zagwarantowanie uczestnikom przetargów takich samych praw i obowiązków [b](por. wyrok WSA we Wrocławiu z 25 września 2009 r., II SA/Wr 36/09 ).[/b]

Można przyjąć, że zasady te sprowadzają się do następujących reguł: stosowania do obrotu nieruchomościami jako generalnej zasady przetargu oraz jawności w podejmowanych procedurach zbywania, nabywania nieruchomości. Dopuszczalne są przy tym ściśle określone przypadki odstępstwa od tej zasady i zastosowania trybów bezprzetargowych.

Gminne organy mają ponadto obowiązek bezwzględnego stosowania zasad gospodarowania nieruchomościami zawartych przede wszystkim w u[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B6E6D4334D6C59028F13F4CB161EA144?id=248488]stawie o gospodarowaniu nieruchomościami[/link], ale także w kodeksie cywilnym czy innych przepisach szczególnych (np. w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa).

W określonych sytuacjach organy jednostek samorządu terytorialnego właściwe do dokonywania czynności związanych z gospodarowaniem zasobem nieruchomości muszą uzyskać zgodę na podejmowane przez nich czynności.

[srodtytul]Podział zadań[/srodtytul]

Z uwagi na specyfikę reguł, jakie rządzą „prawem obrotu nieruchomościami”, dochodzi tu do nałożenia się dwóch gałęzi prawa, tj. prawa cywilnego opartego na równości stron stosunków prawnych oraz prawa administracyjnego opartego na władztwie organów administracji.

Tak więc [b]organy gospodarujące publicznymi nieruchomościami z jednej strony posiadają przymiot właściciela (użytkownika wieczystego, najemcy, użytkownika) nieruchomości, z drugiej – posiadają przymiot organu administracji publicznej. [/b]

Dodatkowo organy te, z racji ich podziału na wykonawcze i stanowiące, posiadają prawnie nakreślone kompetencje w tym zakresie. Podział zadań m.in. w zakresie gospodarki mieniem (w tym także nieruchomościami) jest regułą, która ma charakter zapisu potwierdzonego w konstytucji.

Jak stwierdził [b]WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 25 listopada 2009 r. (II SA/Go 563/09)[/b]: skoro [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=750DA9AA6A9D871BFDD2C15C51E1CFAB?n=1&id=71646&wid=192618]ustawa zasadnicza[/link] wyodrębnia stanowiące i wykonawcze organy jednostek samorządu terytorialnego, to jako zasadę należy przyjąć, że kompetencje, jakie zostały przyznane ustawowo jednemu z tych organów, nie mogą być realizowane przez drugi z nich. Rozróżniając organy wykonawcze i stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, konstytucja pozostawia tymże jednostkom kompetencje do kształtowania ich ustroju wewnętrznego w granicach określonych przez ustawy .

W zakresie honorowania wzajemnych kompetencji wypowiedział się również [b]WSA w Białymstoku w wyroku z 24 września 2008 r. (II SA/Bk 486/09)[/b], stwierdzając w nim, że takie ukształtowanie wzajemnych relacji znajduje odzwierciedlenie w ustawach regulujących funkcjonowanie poszczególnych szczebli samorządu terytorialnego, tj. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6F401AB30867636FB75D3C1D2C0DEC94?id=163433]ustawie o samorządzie gminnym[/link], [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FF0F3922A17649526C377E33C1B334DA?id=163434]ustawie o samorządzie powiatowym[/link], [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=855B9DBDD993D2B574885D0ACCD8E99A?id=163432]ustawie o samorządzie województwa[/link], a w odniesieniu do administracji rządowej w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=532D74E363676E66A41688B210C9E893?id=302333]ustawie o wojewodzie i administracji rządowej w województwie[/link].

[srodtytul]Decyzje samodzielne[/srodtytul]

Trzeba wskazać, że organy bezpośrednio właściwe do gospodarowania nieruchomościami (starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, burmistrz, zarząd powiatu, zarząd województwa) w zakresie swoich kompetencji posiadają przyznany przez wyżej cytowane przepisy pewien zakres autonomii w wyrażaniu woli i podejmowaniu decyzji związanych z gospodarowaniem nieruchomościami.

Jest to naturalna konsekwencja faktu podziału uprawnień i obowiązków w zakresie gospodarowania mieniem dokonanym w przepisach ustaw ustrojowych oraz wyznaczenia przez ustawę o gospodarce nieruchomościami organów wykonawczych jako podstawowych w zakresie uprawnień do gospodarowania, na których jednocześnie ciąży obowiązek przestrzegania stosownych ram proceduralnych związanych z przedmiotem gospodarowania oraz respektowania podmiotowego zakresu kompetencji.

W większości przypadków więc organ gospodarujący nieruchomościami (organ wykonawczy) samodzielnie podejmuje decyzje (wyraża swoją wolę), podejmuje czynności faktyczne i prawne, np. w zakresie aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, występowania o podział i dokonywania podziałów nieruchomości, wynajmowania, wydzierżawiania nieruchomości na okres do trzech lat, regulowania stanów prawnych nieruchomości poprzez uczestnictwo w postępowaniu sądowym i wieczystoksięgowym, gromadzenia informacji o nieruchomościach niezbędnych do ich ewidencjonowania, oddawania nieruchomości w trwały zarząd i jego wygaszania, zabezpieczania nieruchomości, wyznaczania nieruchomości do sprzedaży.

[srodtytul]Konieczne współdziałanie[/srodtytul]

Jako wyjątek przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami wyraźnie wskazują sytuacje, w których podjęcie czynności z zakresu gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego wymaga zgody wojewody, właściwej rady lub sejmiku. Zbiór tych czynności dotyczy m.in.:

- sprzedawania nieruchomości stanowiących przedmiot własności jednostek samorządu terytorialnego za cenę niższą niż ich wartość rynkowa lub oddawanie w użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty;

- nieodpłatnego obciążania nieruchomości ograniczonymi prawami rzeczowymi na rzecz Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;

- zamiany nieruchomości lub użytkowania wieczystego między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami, bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości;

- darowizny nieruchomości oraz odstąpienia od odwołania darowizny;

- wydzierżawiania, wynajmowania i użyczania nieruchomości wchodzących w skład zasobu, na czas oznaczony dłuższy niż trzy lata lub czas nieoznaczony oraz w przypadku gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do trzech lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.

Na uwagę zasługuje również fakt, że [b]udzielenie lub odmowa zgody przez organ uprawniony nie następuje w tych przypadkach w trybie administracyjnym. Nie dochodzi tu do wydania decyzji bądź postanowienia. [/b]