Obronił się tylko prezydent Sopotu

Tak wynika z opublikowanych przez Państwową Komisję Wyborczą zestawień dotyczących zorganizowanych i przeprowadzonych referendów w sprawie odwołania organu samorządu terytorialnego przed upływem kadencji. Informacja dotyczy obecnej kadencji władz samorządowych, która nieuchronnie zbliża się do końca.

[srodtytul]3/5 zamiast 30 proc.[/srodtytul]

Wszystkie referenda, o których mowa w komunikacie PKW, odbyły się według nowych zasad ustalania ich ważności.

Od 12 listopada 2006 r. (czyli od początku kadencji) obowiązuje bowiem znowelizowany przez [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=179104]ustawę z 8 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 175, poz. 1457)[/link] art. 55 ust. 2, zgodnie z którym [b]referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich (rada gminy, powiatu, sejmik województwa oraz wójt, burmistrz, prezydent miasta) jest ważne, gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu.[/b]

Przed tą datą kryterium to było ostrzejsze. Przepis bowiem wymagał do ważności referendum, aby udział w nim wzięło co najmniej 30 proc. uprawnionych do głosowania.

[srodtytul]Wójt nie złoży wniosku[/srodtytul]

Jak wynika z treści art. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BAE15C4ED07B08F6309ECD9BA5DF8B1F?id=128788]ustawy z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (DzU nr 88, poz. 985 ze zm.)[/link], w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum przeprowadzonego na wniosek mieszkańców. Może on dotyczyć odwołania samej rady gminy, samego wójta albo zarówno wójta, jak i rady.

Ponadto referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) może być przeprowadzone z inicjatywy rady gminy. Nie można natomiast przeprowadzić referendum w sprawie odwołania gminnej rady, którego inicjatorem byłby wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Wniosek mieszkańców może zostać złożony po upływie dziesięciu miesięcy od dnia wyboru organu albo dziesięciu miesięcy od dnia ostatniego referendum w sprawie jego odwołania i nie później niż osiem miesięcy przed zakończeniem jego kadencji.

[srodtytul]Na wniosek mieszkańców [/srodtytul]

Jak wynika z przepisów ustawy o referendum lokalnym, referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego może zostać zorganizowane przede wszystkim na wniosek mieszkańców.

Potrzebna jest do tego – jak wynika z art. 11 ust. 1 omawianej ustawy – inicjatywa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, a w odniesieniu do referendum gminnego – także pięciu obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do rady gminy.

Z takim wnioskiem może wystąpić również statutowa struktura terenowa partii politycznej działająca w danej jednostce samorządu terytorialnego. A także organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną, której statutowym terenem działania jest co najmniej obszar danej jednostki samorządu terytorialnego.

Ponadto, jak wynika z treści art. 28a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=97832B3165551A8F165F961FF1E5ED53?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.)[/link], inicjatorem referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) może być również rada gminy. Przyczyną podjęcia uchwały o przeprowadzeniu tej procedury może być nieudzielenie absolutorium (uchwała taka jest równoznaczna z podjęciem inicjatywy referendalnej).

Rada gminy może również podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta z przyczyny innej niż nieudzielenie mu absolutorium. Wniosek w tej sprawie musi zostać złożony przez grupę radnych stanowiącą co najmniej 1/4 ustawowego składu rady.

Sama inicjatywa to za mało. Do zorganizowania referendum konieczna jest uchwała rady. Niezależnie od przyczyny rada podejmuje ją nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia absolutorium albo od dnia, w którym został złożony prawidłowy wniosek radnych w sprawie referendum.

[b]Uwaga![/b] Uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum z powodu nieudzielenia wójtowi absolutorium rada przyjmuje bezwzględną większością głosów swego ustawowego składu w głosowaniu imiennym. Uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta z innej przyczyny rada podejmuje większością co najmniej 3/5 głosów swego ustawowego składu w głosowaniu imiennym.