Podkopany kasztan to kłopot inwestora

Czasami jedno drzewo może zachwiać finansami firmy. Przekonała się o tym spółka z Trójmiasta.  Prezydent miasta wymierzył jej  karę za zniszczenie kasztanowca białego. Drzewo zostało uszkodzone w trakcie wymiany rur ciepłowniczych. Kwota kary była niemała. Wyniosła bowiem 116 675,21 zł. Spółka miała ją zapłacić, jeżeli  w ciągu trzech lat kasztanowiec uschnie.

Konar czy korzenie

Prezydent miasta stwierdził, że spółka powinna ponieść odpowiedzialność na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie przyrody (dalej: ustawa). Zgodnie z nim ponosi się odpowiedzialność za zniszczenie drzewa na skutek niewłaściwego wykonywania robót ziemnych lub wykorzystania sprzętu mechanicznego w sposób niewłaściwy dla roślinności. Zanim jednak  miasto  wymierzy karę, musi  wykazać winę sprawcy.

Za winą spółki przemawiała  opinia biologiczna drzewa  specjalisty ds. pielęgnacji zieleni. Wykazała ona, że doszło do zniszczenia korzeni, co może prowadzić do obumarcia drzewa. Spółka nie pogodziła się z karą i odwołała się od decyzji prezydenta miasta. W skardze podniosła, że wymianą rur zajmowała się firma zatrudniona przez spółkę, a nie ona sama. Nie można więc jej obarczać winą za coś, czego nie zrobiła.  Administracyjna kara pieniężna powinna być bowiem wymierzona podmiotowi, który dopuścił się naruszeń.

Poza tym kara jest niewspółmiernie wysoka w stosunku do  uszkodzenia.  Prezydent miasta  nie doszukał się winy umyślnej u wykonawcy robót. Tymczasem do uszkodzeń nie doszło celowo.  Kolejne zarzuty spółki dotyczyły źle obliczonej kary. Prezydent wziął pod uwagę  niewłaściwe parametry, dlatego kara  była tak wysoka.

Płacz i płać

Samorządowe kolegium odwoławcze, do którego trafiło odwołanie, utrzymało decyzję w mocy. W  jego ocenie zarzuty spółki nie są zasadne.

SKO podkreśliło, że kary z ustawy są rygorystyczne. Właściwy urząd jest zobowiązany je wymierzyć i nie może ich darować, nawet gdyby chciał.  Jedyna możliwość uniknięcia kary została przewidziana w  art. 88 ust. 3, 4 i 5 ustawy w  stosunku do uszkodzenia drzew lub krzewów, które nie wyklucza zachowania ich żywotności.

Kołowrotek sądowy

Spółka walczyła dalej. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku powtórzyła zarzuty i argumentację  z odwołania do SKO. I tym razem wygrała. WSA przyznał jej rację i uchylił zaskarżone decyzje.

Sąd przyjął, że kara pieniężna, o której mowa w art. 88 ust. 1 ustawy, może być wymierzona wyłącznie posiadaczowi nieruchomości, na której doszło do zniszczenia lub usunięcia drzewa, i to w przypadku każdego z naruszeń wymienionych w tym przepisie w punktach od 1 do 3. Tymczasem karę nałożono na podmiot niebędący posiadaczem działki, na której rosło sporne drzewo.

Korzystny dla spółki wyrok zaskarżył prezydent miasta. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok WSA i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. NSA nie podzielił poglądu, że wymierzenie kary pieniężnej musi pozostawać w związku z posiadaniem nieruchomości.

Ponadto stwierdził, że WSA nie odniósł się do kwestii pomiaru drzewa na wysokości 130 cm, co ma istotne znaczenie dla końcowego wyniku badania legalności decyzji.

Z dokumentacji fotograficznej wynika bowiem, że drzewo rozwidla się na wysokości poniżej 130 cm, a więc trudno uznać – gdyby ustalenia te się potwierdziły – że jest to jeden pień (art. 85 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody). W tej sytuacji trudno się zgodzić, że uschnięte konary należało uwzględnić przy obliczaniu obwodu pnia. W uzasadnieniu kwestionowanego wyroku brakuje również pełnych i czytelnych wskazań dotyczących dalszego przebiegu postępowania.