Zakaz handlu trunkami nie może być dowolny

Prokurator rejonowy zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. uchwałę rady miejskiej, która dotyczyła sprzedaży alkoholu. Chodzi o to, że radni zakazali sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w budynkach oraz ogródkach gastronomicznych bezpośrednio przylegających m.in. do szkół, przedszkoli, internatów, domów dziecka, a także do placów zabaw oraz kościołów.

Prokuratorowi nie podobało się także to, że w uchwale radni narzucali warunki techniczne i sanitarne, jakim powinny odpowiadać miejsca podawania i sprzedaży napojów alkoholowych.

Sami radni przyznali rację prokuratorowi i postanowili wycofać się z wprowadzonych przez siebie zakazów, ale machina sądowa poszła już w ruch i sąd unieważnił kwestionowane zapisy uchwały.

Nielegalne postanowienie

Tym samym sąd administracyjny przyznał rację prokuratorowi i uwzględnił jego skargę. Według sądu żaden przepis ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w brzmieniu obowiązującym w dacie uchwalenia tej uchwały, nie upoważnia rady gminy do określania warunków sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.

Sąd przypomniał, że wspomniana ustawa zawiera katalog miejsc chronionych. Mówi o nich  art. 14 ust. 1–5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że rada gminy nie może go rozszerzać poprzez zapisy w uchwale – patrz ramka.

Regulacje ustawowe nie mogą być powtarzane lub modyfikowane przez przepisy prawa miejscowego, a do takich zalicza się uchwałę radnych

Może natomiast na podstawie art. 14 ust. 6 wprowadzić czasowy lub stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych, jest to jednak odmienna regulacja aniżeli zawarta w art. 12, na podstawie którego przyjęto sporną uchwałę.

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że regulacje ustawowe nie mogą być powtarzane lub modyfikowane przez przepisy prawa miejscowego, a do takich przepisów zalicza się również tę uchwałę radnych.

Zdaniem sądu wkracza ona w materię ustawową dotyczącą bezwzględnego zakazu sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych, uregulowaną wprost w samej ustawie.

Przekroczenie kompetencji

Tymczasem uchwała rady gminy wydana na podstawie tego upoważnienia nie może wskazywać obiektów, na terenie których nie może być usytuowany punkt sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, gdyż wkroczyłaby w ten sposób w problematykę zakazów, o których mowa w art. 14 tej ustawy.

Sąd skrytykował także radnych za uregulowanie w uchwale kwestii wymogów sanitarno-higienicznych i budowlanych punktów sprzedaży napojów alkoholowych. Takie powtórzenie regulacji ustawowej bądź jej modyfikacja i uzupełnienie przez przepisy gminne jest także niezgodne z zasadami legislacji (wyrok NSA z 20 sierpnia 1996 r. sygn. akt SA/Wr 2761/95).