- Mamy problem z przygotowaniem uchwały o nieudzieleniu absolutorium wójtowi przez pryzmat wykonania budżetu. Chodzi m.in. o sposób oceny budżetu planowanego a wykonanego: czy oceniać go jako całość czy też poziom wykonania poszczególnych zadań/ inwestycji? A może należy wziąć pod uwagę całokształt działalności wójta?
Kompetencja rady gminy do podejmowania uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium z tego tytułu wynika z art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca1990 r. o samorządzie gminnym. Jednak w aktach prawa powszechnie obowiązującego nie znajdziemy jednoznacznej odpowiedzi, na temat metodologii stosowanej przez organ stanowiący przy podejmowaniu uchwały w sprawie nieudzielenia absolutorium, przez pryzmat rozbieżności pomiędzy budżetem planowanym a wykonanym. Odpowiedź na pytanie: czy rada gminy powinna przy ocenie wykonania budżetu mieć na względzie cały budżet – jako kompleksowy akt finansowy, czy może oceniać wykonanie poszczególnych zadań np. inwestycyjnych w kontekście złego ich oszacowania, możemy znaleźć w orzecznictwie.
Warte odnotowania jest stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie zawarte w wyroku z 18 listopada 2016 r. (sygn. akt ISA/Lu 874/16). Zdaniem sądu, w procesie udzielania absolutorium należy uzyskać odpowiedź na pytania: jak wygląda stan planowanych dochodów i wydatków budżetowych w stosunku do jego realizacji, jakie są przyczyny rozbieżności pomiędzy stanem założonym, a rzeczywistym, a także czy winą za owe rozbieżności można obciążyć organ wykonujący budżet czy też są one wynikiem obiektywnych uwarunkowań. W dalszej części sąd podkreślił: „Jeśli organ, do którego kompetencji należy udzielenie bądź nieudzielenie absolutorium, nie wykaże i nie uzasadni, że w związku z niewykonaniem istotnych zadań dla społeczności gminy nakreślonych w uchwale budżetowej, doszło do kwotowego naruszenia granic wydatków i to z winy organu wykonawczego, to nie może podjąć działań skutkujących nieudzieleniem absolutorium. Żadne inne aspekty działalności wójta, w tym i tzw. całokształt tej działalności, nie mogą być przy absolutorium brane pod uwagę". Oznacza to tym samym, że decyzja w sprawie absolutorium musi być bezwzględnie skutkiem oceny wykonania budżetu, a nie innych przesłanek.
Aspekt oceny wykonania budżetu jako całości a oceny poszczególnych zadań ujętych do realizacji, był również analizowany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 20 listopada 2013 r. (sygn. akt I SA/Kr 1585/13). Zdaniem sądu, fakt, że w pierwotnej wersji budżetu, czy też we wprowadzanych w ciągu roku zmianach w budżecie, nie doszło do precyzyjnego wyszacowania wydatków na przewidywane inwestycje, nie może przesądzać o uznaniu wykonania budżetu za nieprawidłowe. Dalej zwrócono uwagę na okoliczność, że budżet, jak i zmiany w tym budżecie, są przyjmowane w drodze głosowania przez organ stanowiący, czyli w gminie – przez radę gminy.
W konsekwencji, rada gminy ma wiedzę o etapie realizacji zadań, w tym inwestycyjnych, a przyjmując określone zmiany budżetu, de facto akceptuje i uznaje je za legalne. Ostatecznie sąd zaś przyjął, że kluczowe w procedurze absolutoryjnej jest wykonanie budżetu jako całości, a nie różnych zadań w jego ramach.
