Wojewoda może wygasić mandat wbrew radzie

To, że rada podjęła uchwałę odmawiającą stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego nie blokuje wojewodzie możliwości wydania zarządzenia zastępczego o przeciwnej treści

Publikacja: 16.01.2013 17:22

Wojewoda może pozbawić mandatu radnego, nawet wbrew stanowisku rady

Foto: www.sxc.hu

Michał Cyrankiewicz

W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany był też pogląd, że wydanie zarządzenia zastępczego jest niedopuszczalne w sytuacji, gdy rada gminy podejmie uchwałę odmawiającą stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego i uchwała ta nie została wyeliminowana z obrotu prawnego.

Podjęcie przez radę gminy uchwały odmawiającej stwierdzenia, że mandat radnego (wójta) wygasł nie blokuje wojewodzie możliwości wydania zarządzenia zastępczego o przeciwnej treści

Stanowisko takie zaprezentował m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 9 sierpnia 2005 r. - Z chwilą podjęcia uchwały odmawiającej wygaśnięcia mandatu radnego przez radę skończył się okres jej bezczynności, która mogłaby być przerwana przez zarządzenie zastępcze wojewody – uzasadniał WSA w Krakowie. - Od tej chwili nie można już mówić, że spełnione są przesłanki hipotezy art. 98a ustawy o samorządzie gminnym, a tym samym nie istnieje już możliwość wydania przez organ nadzoru zarządzenia zastępczego – czytamy w uzasadnieniu.

Obecnie jednak sądy administracyjne swoje stanowisko zmieniły i opowiadają się za poglądem, zgodnie z którym podjęcie przez radę gminy uchwały odmawiającej stwierdzenia, że mandat radnego (wójta) wygasł nie blokuje wojewodzie możliwości wydania zarządzenia zastępczego o przeciwnej treści. I to bez konieczności uchylania uchwały rady.

Stanowisko takie zaprezentował m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie o sygnaturze akt II OSK 1164/12.

- Podjęcie uchwały przez radę gminy odmawiającej stwierdzenia wygaśnięcia mandatu powoduje, że zostaje spełniony warunek wyznaczony w art. 98a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym (bezskuteczny upływ terminu stwierdzenia wygaśnięcia mandatu) co daje podstawę do wydania przez wojewodę zarządzenia zastępczego – czytamy w uzasadnieniu orzeczenia. Jednocześnie NSA uznał, że dopuszczalność wydania takiego zarządzenia zastępczego nie jest uzależniona od uprzedniego stwierdzenia nieważności uchwały rady o odmowie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego.

Z dominującym obecnie stanowiskiem sądów administracyjnych zgadza się prof. Andrzej Szewc z Wyższej Szkoły Ekonomii i Administracji w Bytomiu. - Myślę, że te sprawy powinny być traktowane jako niezależne od siebie, a przemawiają za tym względy praktyczne – mówi prof.. Szewc. - Należy pamiętać, że na rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność uchwały rady gminy przysługuje radzie skarga do sądu administracyjnego. To zaś oznacza, że sprawa (uwzględniając skargę kasacyjną do NSA) może się tak przeciągnąć, że mandat wójta wygaśnie z powodu upływu kadencji – podkreśla ekspert.

W ocenie prof. Andrzeja Szewca funkcjonowanie takiej uchwały w obrocie prawnym nie pozbawia wojewody kompetencji do stwierdzenia, że mandat radnego jednak wygasł. - Tym bardziej, że wadliwe zarządzenie zastępcze może być skorygowane w trybie nadzoru nad wojewodą – argumentuje prof. Szewc.

Odmiennego zdania jest natomiast dr Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – W mojej ocenie wojewoda, zanim wyda zarządzenie zastępcze stwierdzające wygaśnięcie mandatu powinien najpierw uchylić uchwałę rady odmawiającą stwierdzenia, że mandat radnego wygasł. Uchwała taka bowiem funkcjonuje w obrocie prawnym i wojewoda nie powinien tego ignorować – podkreśla dr Płażek.

Wybory Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Ustrój i Kompetencje Samorządu Praca w Samorządzie

Podjęcie przez radę gminy uchwały odmawiającej stwierdzenia, że mandat radnego (wójta) wygasł nie blokuje wojewodzie możliwości wydania zarządzenia zastępczego o przeciwnej treści