Dziś jedynym dużym zadaniem pozostała pomoc społeczna, która stanowi prawie połowę budżetu wojewody – nadmienia wojewoda Kozłowski. – Pozostałe zadania mają mniejszy ciężar. Czy wojewoda musi np. występować do prezydenta o medal za długoletnie pożycie małżeńskie?
Nie brakuje jednak opinii, iż zabrakło konsekwencji w dalszym reformowaniu. Marek Nawara, marszałek małopolski, pyta, dlaczego o powołaniu rezerwatu ma decydować wojewoda, o parku krajobrazowym zaś marszałek. – Dlaczego w projekcie ustawy nie ma zapowiadanego wcześniej przekazania dróg państwowych na terenie województwa? – narzeka marszałek. Ma również wątpliwości, czy zadania związane z OHP i ośrodkami doradztwa rolniczego zostaną przekazane łącznie z majątkiem.
Przekazanie zadań stanowi pierwszy etap dokańczania reformy samorządowej. Rząd zamierza przyglądać się realizacji zadań zleconych, by wprowadzić od 2010 r. standardy usług publicznych i określić ich rzeczywiste koszty. Ułatwi to ich powiązanie z dochodami własnymi. Już teraz zaś rząd zapowiada finansowanie nowych zadań własnych poprzez zwiększenie udziału w podatkach bezpośrednich. Oznacza to, że prace nad ustawą kompetencyjną i nowelizacją ustawy o dochodach własnych samorządu powinny odbywać się równolegle.
– Jesteśmy zdeterminowani, aby określić źródła finansowania nowych zadań, ale w tej chwili toczą się prace nad budżetem na 2009 r. O ile więc pakiet ustaw reformujących administrację wraz z projektem ustawy wprowadzającej Rada Ministrów ma rozpatrzyć 1 lipca, o tyle nowelizacja ustawy o dochodach zostanie przygotowana nieco później – mówi Wójcik. Kiedy? Ministerstwo Finansów odpowiada, że „przedstawienie zmian dotyczących finansowania zadań będzie możliwe po zakończeniu prac nad projektami stosownych ustaw, zaś określenie sposobu finansowania poszczególnych zadań powiązane z terminem przekazywania tych zadań”.
Niewykluczone więc, że zadania własne przejdą od początku 2009 r. do regionu z pieniędzmi, ale będą to dotacje celowe, które – tak jak to jest obecnie – uzależniają samorząd wojewódzki od decyzji rządowych.
Wraz z pakietem reformy należy znowelizować ustawę o rozwoju regionalnym, aby poprawić koordynację rozwoju w gminie, powiecie i regionie. Obecnie planowanie przestrzenne w gminie i województwie samorządowym odbywa się niezależnie i brakuje między nimi powiązania. Powiat nie bierze udziału w planowaniu, choć to właśnie on wydaje pozwolenia na budowę, a powiatowy nadzór budowlany nadzoruje i odbiera zadania inwestycyjne. Może należy powołać komisję porozumiewawczo-koordynacyjną, która zajmie się poza planowaniem przestrzennym także podziałem środków finansowych na cele rozwojowe na poziomie lokalnym oraz na zadania z zakresu spraw społecznych. Większość tych zadań wykonuje powiat, ale to region dostaje najwięcej środków.
