Opłata skarbowa nie jest podatkiem

Osoby, które sprowadzają z zagranicy samochody, muszą przed ich zarejestrowaniem dopełnić licznych formalności. Jedną z nich może być uzyskanie zaświadczenia VAT-25. Potwierdza ono, że podatnik uiścił daninę od towarów i usług w innym państwie członkowskim, a tym samym jest zwolniony z obowiązku uiszczenia tego podatku w Polsce.

[srodtytul]Dyskryminacja produktu[/srodtytul]

W przypadku osób, które zawodowo trudnią się sprowadzaniem samochodów z Niemiec czy Francji, może się okazać, że z tytułu tej opłaty są one zobowiązane uiścić znaczne kwoty. Tak było w przypadku skarżącego R.S., który za wydane w latach 2004 – 2008 r. zaświadczenia VAT-25 był zobowiązany zapłacić ponad 40 tys. zł. Nie dziwi więc, że postanowił dochodzić zwrotu tej kwoty wraz z oprocentowaniem.

Zwrotu nadpłaconej opłaty skarbowej skarżący R.S. domagał się od gminy (miasta O.W.). Jak bowiem wynika z obowiązujących przepisów, opłata za wydanie zaświadczenia VAT-25 jest pobierana przez urzędy skarbowe. Ich wydawanie należy bowiem do kompetencji naczelników urzędów skarbowych, jednak wpływy z tego źródła stanowią dochody własne budżetów gmin.

Skarżący R.S. swoje żądanie zwrotu opłaty za wydanie zaświadczenia VAT-25 oparł na przepisie art. 90 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). Zgodnie z jego treścią [b]żadne państwo członkowskie nie może nakładać bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju wyższych od tych, które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe.[/b]

Żadne państwo członkowskie nie może ponadto nakładać na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych, które pośrednio chronią inne produkty.

Skarżący R.S. argumentował, że takim zabronionym przez TWE podatkiem jest właśnie opłata za zaświadczenie VAT-25.

[srodtytul]SKO: stosujmy prawo UE[/srodtytul]

Stwierdzenia nadpłaty odmówił prezydent miasta O.W. Decyzję tę podważyło natomiast samorządowe kolegium odwoławcze, które, uchylając wydaną przez prezydenta decyzję, wykazało, że pomiędzy art. 105 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] w zw. z załącznikiem do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=184196]ustawy o opłacie skarbowej[/link] narusza art. 90 TWE.

Zdaniem organu odwoławczego, jeżeli pomiędzy przepisami krajowymi a prawem unijnym zachodzi sprzeczność, to należy dać pierwszeństwo prawu wspólnotowemu.

W konsekwencji zwrot opłaty, wraz z odsetkami skarżącemu R. S. się należy.

Stanowiska tego nie podzielił jednak WSA w Poznaniu, do którego skargę na decyzję SKO wniósł prokurator Prokuratury Rejonowej w O.W. Zarzucił on rozstrzygnięciu organu odwoławczego rażące naruszenie prawa polegające na błędnej wykładni, że art. 90 TWE ma zastosowanie do przepisów regulujących uiszczanie opłaty skarbowej. Prokurator zwrócił uwagę, że opłata ta nie jest podatkiem, a ekwiwalentem za czynności podjęte – na wniosek strony – przez organ administracji publicznej w sprawie indywidualnej.

[srodtytul]NSA: to różne obciążenia fiskalne[/srodtytul]

Do podobnych wniosków doszedł poznański sąd administracyjny. W wydanym 17 grudnia 2009 r. wyroku uchylił on zaskarżoną decyzję SKO. Stwierdził, że stanowisko samorządowego kolegium odwoławczego, że opłata skarbowa jest dyskryminującym podatkiem wewnętrznym, w rozumieniu art. 90 TWE budzi poważne wątpliwości (III SA/Po 654/09).

Stanowisko to podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny. W oddalającym skargę kasacyjną wyroku stwierdził, że WSA w Poznaniu słusznie uznał, iż pobrana opłata skarbowa była – w analizowanym przypadku – rodzajem daniny publicznoprawnej związanej ze świadczeniem odpłatnym ze strony państwa (organu administracji publicznej).

Uiszczając ją, ponoszący opłatę może oczekiwać – jak podkreślono w uzasadnieniu zapadłego wyroku – „konkretnego wymiernego świadczenia ekwiwalentnego”, odpowiadającego co do wartości wysokości opłaty.

Płynie z tego wniosek, że [b]opłata skarbowa pobrana w związku z wydaniem zaświadczenia VAT-25 nie stanowi obciążenia podatkowego w rozumieniu art. 90 TWE.[/b] Ten ostatni przepis zakazał bowiem nakładać bezpośrednio lub pośrednio na towary pochodzące z innych państw członkowskich Unii Europejskiej jakichkolwiek podatków wewnętrznych wyższych od tych, które nakładane są na podobne towary krajowe.

Skoro opłata skarbowa jest ponoszona z racji dokonania konkretnej czynności administracyjnej (wykonania świadczenia na rzecz występującego o wydanie zaświadczenia), a nie jest podatkiem nakładanym na towar pochodzący z innego państwa członkowskiego UE, nie sposób mówić o naruszeniu art. 90 TWE przez jego błędną wykładnię.

Ponadto jej wysokość nie jest związana z wartością towaru i nie oddziałuje na ostateczną cenę tak, aby można było postawić skuteczny zarzut dyskryminacji danego produktu (II FSK 674/10).

[ramka][b]160 złotych za czynności urzędu[/b]

Obowiązek uzyskania takiego zaświadczenia wynika z przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU nr 54, poz. 535 ze zm.)[/link].

Zgodnie bowiem z treścią jej art. 105 ust. 1 pkt 2 naczelnicy urzędów skarbowych dla celów związanych z rejestracją środków transportu są obowiązani do wydawania zaświadczeń potwierdzających brak obowiązku uiszczenia podatku z tytułu przywozu nabywanych z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju (czyli Polski) pojazdów, które mają być dopuszczone do ruchu na terytorium kraju (czyli Polski).