Do zadań wójta (burmistrza, prezydenta miasta) należy m.in. gospodarowanie mieniem komunalnym – tak stanowi art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.). Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw (art. 43 u.s.g.). Uprawnienia wójta dotyczą jednak tylko mienia gminy.
Czytaj także: Czy wójt może określić w zarządzeniu regulamin korzystania z pływalni?
Zasadą jest, że kompetencja do podejmowania wszelkich decyzji w zakresie gospodarowania mieniem gminy należy wyłącznie do wójta, a rada gminy może wypowiadać się w tych sprawach tylko w przypadkach wskazanych w ustawie (np. w art. 18 ust. 2 pkt 9 u.s.g. czy w art. 14 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami - por. tabela). Z uwagi na to, że uprawnienia rady gminy w omawianym zakresie są wyjątkiem od zasady wyłączności wójta, poszczególne przepisy zawierające kompetencje rady do dokonywania określonych czynności należy wykładać ściśle (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 lipca 2012 r., sygn. II CSK 621/11, LEX nr 1228434).
Oświadczenie woli w imieniu gminy
Zgodnie z art. 31 u.s.g. to wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy i reprezentuje ją na zewnątrz. Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie bądź wraz z inną osobą upoważnioną przez wójta (art. 46 ust. 1 u.s.g.). W przypadku, gdy czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub upoważnionej przez niego osoby (art. 46 ust. 3 u.s.g.). Nawet wówczas, gdy dokonanie przez wójta określonej czynności dotyczącej mienia gminy wymaga uchwały rady, to ta uchwała jest kierowana tylko do wójta, a nie do osoby trzeciej (np. kontrahenta gminy).
Do zawarcia umowy potrzebne jest złożenie oświadczenia woli przez wójta. Uchwała rady gminy określająca np. zasady zbywania nieruchomości jest wskazówką dla wójta. Uchwała rady nie jest natomiast oświadczeniem woli strony umowy ani przyrzeczeniem zawarcia umowy (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 13 grudnia 2007 r., sygn. II SA/Sz 591/07, LEX nr 463857). Podejmowanie czynności z zakresu prawa cywilnego należy do kompetencji wójta, któremu nie można – bez wyraźnego upoważnienia ustawowego - narzucać elementów umowy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 lipca 2014 r., sygn. I OSK 873/14, LEX nr 1573820).
