Bezprawny wymóg uzyskania zgody na korzystanie z powiatowych przystanków

Operator świadczy usługi w zakresie publicznego transportu zbiorowego na podstawie zawartej z powiatem umowy. Przewoźnik zaś może wykonywać komercyjny przewóz osób na podstawie zgłoszenia. W konsekwencji nie mają oni obowiązku uzyskiwać zgody powiatu na korzystanie z przestanków komunikacyjnych, którymi zarządza powiat.

Publikacja: 28.10.2014 09:58

Bezprawny wymóg uzyskania zgody na korzystanie z powiatowych przystanków

Foto: sxc.hu

Michał Cyraniewicz, Piotr Litka, Paweł Majewski, Zbigniew Mentzel, Marta Mizuro, Kamilla Staszak

Rada powiatu Międzyrzeckiego podjęła uchwałę w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest powiat oraz warunków i zasad korzystania z tych przystanków.

Z treści uchwały wynika, że zarówno przewoźnik, czyli podmiot świadczący usługi komercyjnego przewozu osób, jak i operator – czyli podmiot świadczący usługi w tamach publicznego transportu zbiorowego mogą z powiatowych przystanków korzystać po uzyskaniu zgody. W dalszej części uchwała określa tryb uzyskania takiej zgody (konieczne jest złożenie wniosku) oraz sytuacje w których powiat zgodę na korzystanie z przystanków może odwołać.

Te postanowienia uchwały zakwestionował wojewoda lubuski, stwierdzając, że naruszają one w sposób istotny przepisy ustawy o transporcie drogowym (rozstrzygnięcie nadzorcze z 8 października 2014 r., sygn. NK-I.4131.130.2014.Ahor).

- Podejmując badaną uchwałę rada powiatu Międzyrzeckiego przekroczyła swoje kompetencje – mówi Teresa Kaczmarek, dyrektor Wydziału Nadzoru i Kontroli Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego. – A to dlatego, że zgodnie z zawartym w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o transporcie drogowym upoważniona była jedynie do uregulowania w uchwale zasad i trybu korzystania z przystanków komunikacyjnych – dodaje.

W ocenie wojewody lubuskiego pojęcie „zasady i tryb korzystania" zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się, określenia ustalonego porządku zachowania się.

- Określenie warunków w tym konkretnym przypadku oznacza wskazanie czynników, od których uzależnione jest korzystanie z przystanków, np. obowiązek posiadania stosownej umowy – wyjaśnia Teresa Kaczmarek. – Natomiast uregulowanie zasad oznacza określenie adresatów norm i reguł postępowania w przypadku korzystania przez nich z udostępnionych przystanków – dodaje.

Przy czym rada powiatu określając warunki i zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych ma obowiązek ścisłego trzymania się ram wyznaczonych przez ustawę, jak i naturę materii, którą reguluje. Potwierdza to orzecznictwo sądów administracyjnych. Przykładowo Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 3 marca 2008 r. wskazał, że organ wykonujący kompetencję prawodawczą zawartą w upoważnieniu ustawowym obowiązany jest działać ściśle w granicach tego upoważnienia. Nie jest zatem upoważniony ani do regulowania tego, co zostało już w ustawie uregulowane, ani też do wychodzenia poza zakres upoważnienia ustawowego (sygn. I OSK 1873/07).

Zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym (DzU z 2011 r. nr 5, poz. 13 ze zm.) operator i przewoźnik są to podmioty uprawnione do świadczenia usług w zakresie przewozu osób, po spełnieniu wymagań określonych w ustawie o transporcie drogowym (DzU z 2007 r. nr 125, poz. 874 ze zm.).

- Operator wykonuje przewozy o charakterze użyteczności publicznej na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, a w przypadku samorządowego zakładu budżetowego na podstawie aktu wewnętrznego określającego warunki wykonywania tych usług – wyjaśnia Terasa Kaczmarek. – Przewoźnik natomiast wykonuje przewozy komercyjne na podstawie potwierdzenia zgłoszenia przewozu – dodaje.

Skoro operator działa na podstawie umowy, a przewoźnik zgłoszenia to, w ocenie wojewody lubuskiego, bezprawne było sformułowanie w uchwale rady powiatu Międzyrzeckiego wymagania uzyskania zgody na korzystanie z przystanków komunikacyjnych.