- Kto i w jakich przypadkach może wnieść do sądu administracyjnego skargę na uchwałę rady gminy?
Zgodnie z art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, każdy, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone daną uchwałą, podjętą przez organ w sprawie administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Z powyższego wynika, że dana uchwała musi rodzić konkretne konsekwencje prawne dla osoby skarżącej (i musi ona to wykazać w skardze), a przed skierowaniem skargi trzeba jeszcze wezwać radę gminy do dobrowolnego usunięcia naruszeń przepisów prawa w podjętej uchwale.
W tego rodzaju piśmie skarżący powinien wskazać, jakie konkretne obowiązki jego zdaniem rada gminy w uchwale naruszyła. Wtedy rada gminy powinna przedłożone w ten sposób argumenty rozważyć i albo odmówić dokonania zmian, albo uwzględnić złożony wniosek. W tym pierwszym przypadku skarżący będzie miał czas 30 dni od otrzymania stanowiska rady gminy na wniesienie skargi do sądu. Jeżeli rada gminy nie odpowie, to skarga na uchwałę rady gminy będzie ważna, jeżeli zostanie wniesiona w ciągu 60 dni od dnia złożenia wezwania do rady gminy. Brak udzielenia odpowiedzi na wezwanie nie zablokuje, ani nawet nie opóźni więc ewentualnego skierowania sprawy do sądu. Teoretycznie nawet gdy skarżący skieruje do sądu wezwanie do usunięcia naruszeń i zaraz potem skieruje skargę do sądu – będzie ona rozpatrywana (postanowienie NSA z 24 kwietnia 2014 r., I OSK 673/14).
Co konkretnie oznacza, że w danej sprawie, przez konkretną uchwałę rady gminy został naruszony interes prawny skarżącego? W skrócie można tu wskazać, że każdemu na podstawie różnych przepisów prawnych przysługują pewne uprawnienia. Na przykład właściciel może dysponować swoim przedmiotem własności, jeżeli nie sprzeciwiają się temu przepisy jakiejś ustawy lub zasady współżycia społecznego. Naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia wiąże się z naruszeniem takich reguł. Czyli na przykład ustanowieniem takich ograniczeń dla właścicieli nieruchomości, które nie zostały przewidziane regulacjami ustawowymi. Przy rozpatrywaniu tych okoliczności w ramach wniesionej skargi do sądu pamiętać trzeba o tym, że naruszony interes prawny powinien być bezpośredni i realny. Czyli musi mieć mocny związek z konkretną – analizowaną w ramach skargi sytuacją. Przykładowo, uchwała ustanawiająca miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i przewidująca na jednej z działek zupełny zakaz zabudowy, bez żadnego uzasadnienia, może spełniać wskazane powyżej kryteria. Również w innych przypadkach, na podobnej zasadzie skarżący musi wykazać, że konkretny przepis zawarty w uchwale rady gminy ma związek z jego sytuacją.
Od interesu prawnego trzeba odróżnić jednak interes faktyczny (który przy tego rodzaju skargach nie będzie brany pod uwagę). Jeżeli więc na przykład ktoś zawarł umowę przedwstępną na nabycie nieruchomości, której w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ograniczono możliwości zabudowy – to nie będzie on mógł skutecznie kierować skargi na uchwałę przyjmującą plan miejscowy do sądu. Faktycznie bowiem może mu zależeć na tym, żeby możliwości związane z zagospodarowaniem tej nieruchomości nie zostały ograniczone. Uchwała jednak nie naruszyła żadnego dotyczącego konkretnie tej osoby przepisu.
