Reforma sądów: będzie jeden sędzia dla wszystkich sądów

Zniknąć ma skostniała struktura sądownictwa – tak o najnowszej wersji reformy wymiaru sprawiedliwości mówią jej autorzy. Każdy sędzia stanie się sędzią sądu powszechnego o jednakowym statusie, niezależnie od tego, w którym sądzie będzie orzekał. Przewiduje się rotacyjne orzekanie sędziów w sądzie pierwszej instancji i w sądzie odwoławczym. Jednolity status sędziów spowoduje, że ich wynagrodzenia będą jednakowe, różnicowane jedynie przez staż pracy. Nie będzie więc trzeba prowadzić procedur konkursowych na wyższe stanowiska sędziowskie.

Czytaj także: Reforma Temidy: sędzia pokoju zamiast sądu apelacyjnego

Jak pomysł oceniają sędziowie?

– Jest dobry, ale przypomnę, że Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia już wcześniej postulowało taką zmianę – mówi „Rz" sędzia Krystian Markiewicz, prezes Iustitii. Zastrzega jednak, że o jego wprowadzeniu można będzie pomyśleć dopiero wówczas, kiedy działać będzie Krajowa Rada Sądownictwa powołana w zgodzie z konstytucją i zachowaniem zasady nieprzenoszalności sędziów. Jeśli zmiany wejdą w życie, sędzia Sądu Okręgowego np. w Katowicach przestanie nim być, a przecież odebrał nominację do tego właśnie sądu. To oznacza, że prezydent będzie mu musiał wręczyć nową nominację. Nie wiadomo tylko, czy i kiedy to zrobi. Nie wiadomo też, jakie miejsce wyznaczy sędziemu do orzekania. Może np. zamiast Katowic wybrać Szczecin lub Legnicę.

Sędzia Dariusz Mazur z Sądu Okręgowego w Krakowie także ma wątpliwości.

– Gdyby takiej propozycji nie poprzedzał totalny zamach na stanowiska w sądach, to można by doszukiwać się jej sensu. Ponieważ tak nie jest, wydaje mi się, że to nic innego jak szykowana na znacznie szerszą skalę wymiana kadrowa w sądach – mówi „Rz". I dodaje, że dostrzega podobieństwo do zmian przeprowadzonych w prokuraturze.

– Tam też doszło do pozornej reorganizacji i efekt był taki, że niewygodnych prokuratorów przeniesiono do jednostek niższego rzędu czy pozbawiono funkcji – dodaje.

Łukasz Piebiak, wiceminister sprawiedliwości, uspokaja sędziów. W rozmowie z „Rzeczpospolitą" zapewnia:

– Żaden sędzia na wprowadzeniu reformy finansowo nie straci. Obowiązuje przecież zasada ochrony praw nabytych i my tę zasadę respektujemy. Mieliśmy już podobną zmianę i nic złego się nie wydarzyło. Gdy tworzono dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne, część sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego została przeniesiona służbowo do nowo powstałych wojewódzkich sądów administracyjnych. Nastąpiło to z zachowaniem dotychczasowego tytułu i pensji, a wszystkie możliwe sądy uznały, że cała zmiana została przeprowadzona prawidłowo. Nie proponujemy więc niczego innego, choć oczywiście skala operacji będzie dużo większa – mówi wiceminister.

Swoje zainteresowanie zmianami planowanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości zgłosili także radcowie prawni. Na zakończonym w weekend posiedzeniu Krajowej Rady Radców Prawnych przyjęli uchwałę, w której samorząd radcowski podkreśla, że chce brać udział w tworzeniu nowych ram dla wymiaru sprawiedliwości. Zaznacza również, że planowana reforma nie może naruszać niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów.

„Reforma wymiaru sprawiedliwości powinna być poprzedzona nie tylko pogłębioną analizą, ale także możliwie szerokimi konsultacjami społecznymi, również z samorządami zawodów prawniczych, od samego początku tego procesu. Samorząd radców prawnych wyraża gotowość czynnego udziału w procesie konsultacyjnym" – czytamy w uchwale Krajowej Rady Radców Prawnych z 16 marca.