Nagły zwrot. Ministerstwo Sprawiedliwości zmienia swój projekt w sprawie neosędziów

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofuje się z likwidacji Izby Odpowiedzialności Zawodowej w Sądzie Najwyższym - informuje portal tvn24.pl. Są też inne zmiany w projekcie ustawy, która ma uzdrowić polskie sądy.

Publikacja: 16.05.2025 08:47

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar

Foto: PAP/Szymon Pulcyn

mat

Pod koniec kwietnia na stronie resortu sprawiedliwości opublikowano obszerny projekt ustawy „o przywróceniu prawa do niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego na podstawie prawa przez uregulowanie skutków uchwał KRS podjętych w latach 2018–2025”. – Zaproponowane rozwiązania są odpowiedzią na wadliwy system stworzony przez poprzednią władzę. My chcemy to naprawić i przywrócić w tym obszarze normalność – podkreślił wówczas wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur.

Uchwały obecnej KRS nieważne. Tzw. neosędziowie podzieleni na trzy grupy

Zgodnie z projektem ministerstwa uchwały obecnej KRS zostałyby uznane za nieważne z mocy ustawy. Sędziowie, którzy otrzymali nominację zostali podzieleni na trzy grupy. Pierwsza z nich, określona jako zielona, liczy ok. 1000 osób. To tzw. początkujący lub młodzi sędziowie, czyli przede wszystkim byli asesorzy, asystenci sędziów i referendarze. Status tych sędziów ma zostać uzdrowiony w drodze uchwał przyszłej KRS.

Grupa żółta to sędziowie, którzy awansowali po ocenie przez obecną KRS. Chodzi o 1200 osób. Ministerstwo proponuje, żeby po wejściu w życie ustawy zostali oni cofnięci na poprzednio zajmowane stanowiska. Swoje obecne funkcje pełniliby jednak jeszcze przez dwa lata na delegacji, w czasie której uzyskiwaliby zbliżone do dotychczasowego wynagrodzenie. Następnie, jeśli nie zrezygnują, będą uczestniczyli w ponownych konkursach sędziowskich, a od ich wyniku będą mogli odwołać się do SN.

Najdotkliwsze konsekwencje miałyby jednak spotkać około 400 tzw. neosędziów z grupy czerwonej. Mowa o tych sędziach, którzy przed powołaniem w procedurze przed obecną KRS uprawiali inny zawód prawniczy, jak np. adwokat, prokurator lub radca prawny albo byli pracownikami naukowymi. Stracą oni status sędziów. Będą mogli ubiegać się o powrót do swoich dawnych profesji albo pozostać w danym sądzie jako referendarze. Te osoby także obejmą z mocy prawa powtórzone konkursy sędziowskie, o ile z udziału w nich nie zrezygnują.

Czytaj więcej

Adam Bodnar ogłosił, co dalej z neosędziami. Reforma już w październiku?

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego będzie działać dalej?

Jak podaje portal tvn24.pl, we wtorek 13 maja na stronach resortu sprawiedliwości pojawił się nowy projekt, który w kilku kluczowych kwestiach różni się od tego szeroko przedstawionego niespełna trzy tygodnie wcześniej.

Jak czytamy, główna zmiana to wycofanie się resortu z likwidacji Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego, utworzonej za rządów PiS, w celu rozpatrywania spraw dyscyplinarnych sędziów.

Pierwotny projekt znosił zarówno Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, jak i Izbę Odpowiedzialności Zawodowej. W nowej wersji, zniknął zapis o likwidacji Izby Odpowiedzialności Zawodowej i co więcej, zniknęły wszystkie punkty odnoszące się do jej likwidacji, zamieszczone w projekcie sprzed trzech tygodni.

Portal podaje, że zaskoczenia zmianą i publikacją nowego projektu nie kryją członkowie Komisji Kodyfikacyjnej, którzy w swoich propozycjach zawarli jej likwidację. Jak się okazuje, nie wiedzieli oni o naniesionej zmianie ani nawet o tym, że pojawił się nowy projekt.

To niejedyne zmiany. W nowej wersji zrezygnowano z instytucji skargi nadzwyczajnej, której istotę podważył ETPCz w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce. Ta zmiana została przyjęta przez środowisko sędziowskie z zadowoleniem. Krytykowane jest natomiast przywrócenie testu niezawisłości sędziów. Procedurę usuwał projekt zarówno Komisji Kodyfikacyjnej, jak i ten kwietniowy. Niespodziewanie w tym sprzed dwóch dni test niezawisłości i bezstronności nagle wrócił - czytamy.

Czytaj więcej

Czego brakuje w planie Adama Bodnara na neosędziów? Prawnicy oceniają reformę

Pod koniec kwietnia na stronie resortu sprawiedliwości opublikowano obszerny projekt ustawy „o przywróceniu prawa do niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego na podstawie prawa przez uregulowanie skutków uchwał KRS podjętych w latach 2018–2025”. – Zaproponowane rozwiązania są odpowiedzią na wadliwy system stworzony przez poprzednią władzę. My chcemy to naprawić i przywrócić w tym obszarze normalność – podkreślił wówczas wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur.

Uchwały obecnej KRS nieważne. Tzw. neosędziowie podzieleni na trzy grupy

Pozostało jeszcze 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Internet i prawo autorskie
Bruksela pozwała Polskę do TSUE. Jest szybka reakcja rządu Donalda Tuska
Prawnicy
Prokurator z Radomia ma poważne kłopoty. W tle sprawa katastrofy smoleńskiej
Prawo drogowe
Ten wyrok ucieszy osoby, które oblały egzamin na prawo jazdy
Dobra osobiste
Karol Nawrocki pozwany za książkę, którą napisał jako Tadeusz Batyr
Sądy i trybunały
Sędzia od lat nie pisze uzasadnień wyroków. Resort Bodnara reaguje