Sędziowie, adwokaci, radcowie prawni oraz dziekani wydziałów prawa największych uczelni w kraju bardzo krytycznie odnoszą się do reformy wymiaru sprawiedliwości przeprowadzanej właśnie przez Zbigniewa Ziobrę, ministra sprawiedliwości.

– To koniec demokratycznego państwa prawa i niezależnych sądów oraz niezawisłych sędziów – przekonują zgodnie.

Politycy mówią dobitniej: to demolka państwa prawa.

Sprzeciw sędziów...

Na nadzwyczajnym posiedzeniu zebrała się we wtorek Krajowa Rada Sądownictwa. Obok negatywnej opinii o projekcie nowej ustawy o SN Rada pisze też do prezydenta.

– Zwracamy się do prezydenta o zgłoszenie weta do ustaw nowelizujących KRS oraz prawa o ustroju sądów powszechnych – piszą sędziowie. Jednocześnie apelują do prezydenta jako strażnika konstytucji o zabranie głosu w sprawie poselskiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym. Rada prosi też o pilne spotkanie.

Prezydent Andrzej Duda zabrał głos jeszcze przed spotkaniem. Zagroził, że nie podpisze ustawy o SN, jeżeli Sejm nie uchwali jego projektu zmieniającego wybór członków KRS tak, by nikt nie zarzucił jej upolitycznienia.

Głos zabrało także Kolegium Sądu Okręgowego w Warszawie. W liście skierowanym do prezydenta prosi o przeprowadzenie szerokiej debaty ze środowiskami prawniczymi, naukowymi, organizacjami pozarządowymi i samorządem sędziowskim w sprawie ustaw już uchwalonych i projekcie nowej ustawy o SN. Sędziowie piszą, że zmiany są potrzebne, ale to, co już zostało przyjęte, budzi porządek konstytucyjny.

...adwokatów, radców...

Naczelna Rada Adwokacka napisała w podjętej we wtorek uchwale tak: „W imię interesu publicznego apelujemy o poszanowanie i ochronę ładu konstytucyjnego, sprzeciwiając się kierunkowi proponowanych zmian.

Sprzeciw adwokatów wzbudził tryb i tempo prac legislacyjnych, wykluczające możliwość konsultacji społecznych. Wprowadzane zmiany służyć będą upolitycznieniu sądów powszechnych i SN poprzez przejęcie nad nimi kontroli przez polityków. Godzą w podstawowe prawa i wolności obywatelskie – prawo do rozpoznania sprawy przez niezawisły i niezależny sąd".

Z kolei Krajowa Rada Radców Prawnych napisała, że to kolejny element wprowadzanej konsekwentnie w życie przez resort reformy sądownictwa zmierzającej do podporządkowania sposobu sprawowania władzy sądowniczej organowi władzy wykonawczej. Minister sprawiedliwości zostanie wyposażony w niczym nieograniczone, ustawowe kompetencje do kreowania obsady kluczowych stanowisk w sądach powszechnych.

...i naukowców

Z kolei w specjalnym stanowisku dziekani największych wydziałów prawa w kraju przekonują, że projekt dotyczący tak istotnej materii jak Sąd Najwyższy powinien być poddany rzeczywistym konsultacjom społecznym i eksperckim, natomiast w parlamencie powinien być procedowany w sposób zapewniający jego rzetelne rozpatrzenie.

Co się nie podoba w przepisach

- Nowela z 14 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o KRS: wygaszenie kadencji 15 sędziów-członków obecnej Rady; powołanie dwóch zgromadzeń w KRS; wybór nowych sędziów do KRS przez Sejm – czeka na podpis prezydenta.

- Nowela z 14 lipca 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych: wzmacnia nadzór ministra sprawiedliwości nad sądami; wprowadza losowy przydział spraw oraz system ich ważenia; umożliwia ekspresowe awanse z rejonu do apelacji; wprowadza urlop rehabilitacyjny dla sędziów; zrównuje emerytalny wiek sędziów z powszechnym – czeka na podpis prezydenta.

- Projekt nowej ustawy o Sądzie Najwyższym – trafił do Sejmu 13 lipca: przewiduje stan spoczynku dla wszystkich obecnych sędziów SN z wyjątkiem tych, których wybierze minister sprawiedliwości (ma się pojawić poprawka, że wybierze ich KRS); powołuje trzy izby SN i wprowadza nowy model sądownictwa dyscyplinarnego.