Czy asesorzy sądowi wrócą do orzekania

Prezydent proponuje, aby do orzekania wrócili asesorzy. Pomysł budzi w środowisku prawniczym kontrowersje. Dziś zajmie się nim Sejm.

Publikacja: 28.05.2014 09:21

Czy asesorzy sądowi wrócą do orzekania

Foto: www.sxc.hu

Ma go powoływać na określony czas, a nie dożywotnio prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Asesor będzie orzekał wyłącznie w sądzie rejonowym. Nie  zadecyduje o tymczasowym aresztowaniu na etapie postępowania przygotowawczego ani w trudnych sprawach z postępowania upadłościowego.

Asesor zostanie powołany na pięć lat i odwoła go wyłącznie w trybie postępowania dyscyplinarnego  sąd dyscyplinarny, tak jak sędziego. Postępowanie dyscyplinarne będzie wszczynane, jeśli naruszy przepisy albo godność zawodu.

Pierwsza ocena

Po dwóch latach asesury po raz pierwszy ma być kontrolowane orzecznictwo asesora. Jeżeli wyniki jego działalności orzeczniczej okażą się pozytywne, będzie mógł stawać do konkursów na stanowisko sędziego sądu rejonowego. W ramach tego procesu nominacyjnego zostanie poddany ocenie merytorycznej.

Do konkursu na asesora mają stawać na równych prawach asystenci i referendarze, absolwenci Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, przedstawiciele innych zawodów prawniczych, a także osoby, które ukończyły aplikację sędziowską czy prokuratorską lub mają odpowiedni staż pracy w sądzie i zdały egzamin sędziowski bądź inny egzamin zawodowy.

Proponowana, choć wcale nie nowa w naszym prawie instytucja ma swoich zagorzałych zwolenników i przeciwników. Do tych pierwszych zalicza się Krajowa Rada Sądownictwa.

Za i przeciw

– Niczego innego lepszego do tej pory nie wymyślono – mówi „Rzeczpospolitej" sędzia Waldemar Żurek, rzecznik KRS. I przekonuje, że to właśnie asesura pozwala sprawdzić wiedzę kandydatów w praktyce. – Opanowanie, zdolność do samodzielnego podejmowania decyzji i umiejętność radzenia sobie ze stronami podczas rozprawy – to walory nieodzowne u sędziego – zauważa. Podobnie myśli też wielu sędziów, którzy, dzisiaj już doświadczeni, rozpoczynali właśnie od asesury.

Asesor ma też jednak swoich przeciwników. Twierdzą oni, że w polskim wymiarze sprawiedliwości nie może funkcjonować sędzia na próbę, co do którego nie ma pewności, że zostanie w tym zawodzie.

– Nie chciałbym, żeby taki sędzia na próbę załatwiał jakąkolwiek, nawet najbardziej błahą dla mnie sprawę – mówił „Rzeczpospolitej" Jerzy Stępień, były prezes Trybunału Konstytucyjnego. Jego zdaniem zawód sędziego powinien być ukoronowaniem kariery prawniczej, a sędziowie dużo starsi i z dystansem do otaczającej ich rzeczywistości.

Etap legislacyjny: pierwsze czytanie w Sejmie

Ma go powoływać na określony czas, a nie dożywotnio prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Asesor będzie orzekał wyłącznie w sądzie rejonowym. Nie  zadecyduje o tymczasowym aresztowaniu na etapie postępowania przygotowawczego ani w trudnych sprawach z postępowania upadłościowego.

Asesor zostanie powołany na pięć lat i odwoła go wyłącznie w trybie postępowania dyscyplinarnego  sąd dyscyplinarny, tak jak sędziego. Postępowanie dyscyplinarne będzie wszczynane, jeśli naruszy przepisy albo godność zawodu.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo