Sąd Najwyższy złożył doroczne sprawozdanie

Doroczne posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego przebiegło nie tylko bez sporów, ale i z pochwałami.

W 2013 r. Sąd Najwyższy odnotował nieznaczny wzrost liczby spraw: wpłynęło ich 10,6 tys., w tym 7,2 tys. skarg kasacyjnych i kasacji oraz 194 pytania prawne. Rozpatruje też apelacje od orzeczeń wojskowych sądów okręgowych, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia;  skargi na przewlekłość postępowania; wnioski o przekazanie sprawy innemu sądowi i o ułaskawienie oraz sprawy dyscyplinarne.

– Najważniejsze zadanie i obowiązek SN – powiedziała pierwsza prezes sądu prof. Małgorzata Gersdorf – to stanie na straży sprawiedliwości oraz jednolitości orzecznictwa, które to zadanie, dodając jego poprzedników, Sąd Najwyższy wykonuje w Polsce od kilkuset lat.

Doroczna informacja dotyczyła zeszłego roku, kiedy to SN kierował świętej pamięci Stanisław Dąbrowski, powszechnie szanowany sędzia, któremu zgromadzenie oddało cześć chwilą ciszy.

87 sędziów SN (i pewna liczba wspierających ich sędziów sądów apelacyjnych) rozpoznało 10,3 tys. spraw, w tym 7 tys. skarg kasacyjnych, najwięcej cywilnych – 2,8 tys. Średni czas oczekiwania na rozpoznanie sprawy wynosi: w Izbie Cywilnej dziesięć miesięcy, a w Izbie Karnej – sześć.

Sąd Najwyższy rozpoznał także 171 pytań prawnych – cywilnych także było najwięcej, bo 107. Podjęte w związku z pytaniami uchwały rozstrzygają istotne i często bardzo praktyczne kwestie prawne. W zeszłym roku było dodatkowo ok. 20 pytań dotyczących umocowania sędziego formalnie przeniesionego w związku z reorganizacją małych sądów, którą to kwestię przesądził ostatecznie cały skład SN.

Tradycyjnie SN w rocznym sprawozdaniu zgłosił kilka postulatów pod adresem ustawodawcy. W jego ocenie systematycznie wzrastają zawiłości prawnicze skarg kasacyjnych – ze względu na rosnące skomplikowanie spraw, ale też przegadanie będące skutkiem zjawiska „kopiuj wklej". Na szczęście  SN dysponuje tzw. przedsądem, w którym są odsiewane sprawy niewymagające jego angażowania. Niedobrym zjawiskiem jest znaczna liczba skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia „na specjalne życzenie klienta". Dlatego SN powtarza postulat, by czynności przed SN (w którym  obowiązuje tzw. przymus adwokacki) podejmowali tylko dobrani w tym celu adwokaci (radcowie).

Sąd Najwyższy wskazał też, w zakresie Izby Pracy, że orzeczenia dotyczące problematyki czasu pracy i wynagrodzeń za pracę lekarzy z uwzględnieniem dyżurów, czynią słusznym wniosek, że problematyka ta wymaga  spójnego uregulowania. Jest to niezbędne dla dobrego zorganizowania czasu pracy lekarzy.

Kolejne wnioski SN to uregulowanie niejednoznacznej sankcji wadliwej uchwały wspólników spółki z o. o. i akcjonariuszy spółki akcyjnej, a także wadliwej regulacji kosztów sądowych, ponieważ ich skomplikowanie jest zagrożeniem dla prawa do sądu.

Do wykluczenia prawnego, które godzi szczególnie w najuboższych, nawiązał też prezydent Bronisław Komorowski w odczytanym liście. Wskazał, że dobre prawo to fundament RP, a Sąd Najwyższy odgrywa ważną rolę w jego doskonaleniu. Ciągłe nowelizacje, zwłaszcza w procedurze cywilnej, zagrażają natomiast stabilności prawa.

Osobisty udział Bronisława Komorowskiego w spotkaniu uniemożliwiły – jak powiedział jego przedstawiciel – rozmowy, których wymagała sytuacja w państwie.