W 100. rocznicę urodzin Wojciecha Fangora: Ostatnia rzeźba i archiwum cyfrowe

We wtorek 15 listopada, dokładnie w rocznicę urodzin jednego z największych artystów XX i XXI wieku, Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Teatr Studio w Warszawie organizują specjalne wydarzenia.

Publikacja: 14.11.2022 09:14

Wojciech Fangor w pracowni na Pankiewicza w Warszawie. Zdjęcie użyte w katalogu wystawy 15 Polish Pa

Wojciech Fangor w pracowni na Pankiewicza w Warszawie. Zdjęcie użyte w katalogu wystawy 15 Polish Painters, The Museum of Modern Art, Nowy Jork, 1961. Fot. Tadeusz Rolke, 1961

Foto: Materiały prasowe (MSN)

Muzeum Sztuki Nowoczesnej zaprezentuje na placu Defilad po raz pierwszy rzeźbę Fangora, zaprojektowana przez artystę w 2015 roku dla MSN. Rzeźbę tworzy przestrzenny układ liter, wysokich niemal na 4 metry: „M”, „Sz” i „N”, odnoszących się do nazwy muzeum, którego nowa siedziba  buduje się właśnie w tym miejscu stolicy i otwarta zostanie w 2024 roku.

Rzeźbę „MSzN” zrealizował już po śmierci artysty wiernie według autorskiego projektu, jego wieloletni współpracownik Andrzej Kowalczyk. Litery wykonane zostały ze stali, pokrytej białą farbą, z czarną malaturą wyznaczającą wewnętrzny kontur.

Będzie można ją oglądać przez 6 dni – do 20 listopada - przed wejściem do Teatru Studio. Następnie trafi do kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.

Wojciecha Fangor  (1922-2015) był wszechstronnym, wyprzedzającym swój czas twórcą - malarzem, rzeźbiarzem, plakacistą, rysownikiem, projektantem form przestrzennych. Światową sławę zdobył abstrakcyjnymi wibrującymi kolorami obrazami z lat 60, prekursorskimi wobec op-artu, które po raz pierwszy prezentował na indywidualnej wystawie w nowojorskim Muzeum Guggenheima w 1970 roku. Dziś te optyczne dzieła – pulsujące koła, rozedrgane fale i inne figury geometryczne – należą do najbardziej poszukiwanych na rynku sztuk (rekord aukcyjny w Polsce ustanowił obraz „M22” – w kształcie pulsującej rozety, za który na aukcji Desa Unicum przed dwoma laty zapłacono 7,3mln zł).

Czytaj więcej

Maria, nieznana siostra Jana Matejki

W swojej sztuce eksplorował także często relacje między obrazem a odbiorcą oraz przestrzeń jako materię artystyczną. Do legendy przeszła jego wystawa „Studium przestrzeni” w Salonie Nowej Kultury w Warszawie w 1958 roku, przygotowana z architektem Wojciechem Zamecznikiem.  Z projektów przestrzennych wielką popularność przyniosły mu również projekty dla II linii metra z w Warszawie .

Na 100. urodziny  artysty Muzeum Sztuki Nowoczesnej  przygotowało też premierę cyfrowego Archiwum Wojciecha Fangora (dostępnego na stronie, przekazanego MSN przez jego rodzinę. Obejmuje ponad 8500 obiektów, pochodzących z  całego życia artysty. Prezentowane na stronie artmuseum.pl archiwum umożliwia m.in. obejrzenie po raz pierwszy zdjęć pracowni artysty, rozsianych po całym świecie: od Janówka, przez Wiedeń, Paryż, Berlin, Londyn, po Madison, Nowy Jork, Summit, Santa Fe i Błędów. Daje też wgląd w proces twórczy i szeroką refleksję teoretyczną Wojciecha Fangora. Jak i dokumentuje życie prywatne twórcy – dzieciństwo i młodość, znajomości, przyjaźnie, relację z żoną, Magdaleną Fangor.

Dokumenty i obiekty opracował badacz Maciej Harland-Parzydło. Archiwum dzieli się na kilka części. W „Pracach autonomicznych / Pracach zleconych” znajdziemy archiwalia dotyczące realizacji z zakresu architektury wystawienniczej i malarstwa monumentalnego oraz dokumentację fotograficzną i rysunki założeniowe do prac przestrzennych, np. monumentalnej mozaiki dla Jerozolimy. Część „Projekty” przedstawia Fangora jako scenografa teatralnego, librecistę, fotografa, astronoma, animatora, innowatora. „Wystawy” przybliżają kluczową dla artysty dekadę lat 60. XX w., kiedy jego sztuka zyskała międzynarodowy status. „Fotografie” i „Korespondencja” poświęcone zostały jego karierze artystycznej, jak i kulisom codzienności Mówią wiele o kontaktach Fangora z innymi artystami, m.in. Janem Lenicą, Jerzym Sołtanem, Aliną Szapocznikow, Henrykiem Tomaszewskim, a także z kuratorami, kolekcjonerami, naukowcami.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej zaprezentuje na placu Defilad po raz pierwszy rzeźbę Fangora, zaprojektowana przez artystę w 2015 roku dla MSN. Rzeźbę tworzy przestrzenny układ liter, wysokich niemal na 4 metry: „M”, „Sz” i „N”, odnoszących się do nazwy muzeum, którego nowa siedziba  buduje się właśnie w tym miejscu stolicy i otwarta zostanie w 2024 roku.

Rzeźbę „MSzN” zrealizował już po śmierci artysty wiernie według autorskiego projektu, jego wieloletni współpracownik Andrzej Kowalczyk. Litery wykonane zostały ze stali, pokrytej białą farbą, z czarną malaturą wyznaczającą wewnętrzny kontur.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce