Rzeczpospolita: Fala uchodźców zalewa Europę, skrajna prawica rośnie w siłę, Bruksela nie jest w stanie skutecznie przeciwstawić się odrodzeniu rosyjskiej potęgi na Ukrainie i w Syrii. Jak głęboki jest kryzys Unii?
George Friedman: To jest choroba w fazie terminalnej. Od zawarcia w 1992 r. traktatu z Maastricht do roku 2008 Europa żyła bez wstrząsów, bo to był okres bez większych wyzwań. Ale gdy wybuchł kryzys finansowy, okazało się, że Bruksela jest do niego zupełnie nieprzygotowana. W Unii nie ma bowiem systemu dzielenia obciążeń, nie ma poczucia przynależności do europejskiego narodu. Każdy kraj patrzy tylko na swoje interesy. Żyliśmy dwiema iluzjami. Po pierwsze, że Europa czegoś nauczyła się po pierwszej i drugiej wojny światowej, zrozumiała, że nacjonalizm jest niebezpieczny. I po wtóre, że jest na tyle zwartą konstrukcją, iż potrafi rozwiązywać trudne problemy. Ale okazało się, że Unia funkcjonuje tylko w dobrobycie. Po upadku Związku Radzieckiego założono, że już nigdy nie będzie geopolitycznych wyzwań, że będzie wieczny pokój.
Czy ktoś mógł przewidzieć, że Europę zaleje fala uchodźców?
To nie jest problem uchodźców. Imigranci zawsze podróżowali, wielu z nich wyjechało z Europy do Ameryki. Problem polega na tym, że nie ma politycznej Europy. Stąd o uchodźcach mówi się jako o problemie greckim, macedońskim, węgierskim, ale nigdy europejskim. Tak samo było wcześniej z kryzysem finansowym. To był problem hiszpański, portugalski, irlandzki, ale nie europejski.
Ale euro udało się uratować...