Żywność na świecie drożeje niemal nieprzerwanie od kilkunastu miesięcy. Jej ceny w wielu przypadkach zbliżają się do rekordów. Wyznaczany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) indeks światowych cen żywności sięgnął w październiku 133,2 pkt. W stosunku do września poszedł w górę o 3,9 pkt, czyli o 3 proc. W porównaniu z październikiem 2020 r. wzrósł aż o 31,8 pkt, czyli o 31,3 proc. Znalazł się na najwyższym poziomie od lipca 2011 r.
Światowe zwyżki cen nie omijają też produktów mlecznych. W październiku ich subindeks wyznaczany przez FAO sięgnął 120,7 pkt, co oznacza wzrost o 2,6 pkt (2,2 proc.) od września i o 16,2 pkt (15,5 proc.) w ciągu roku. W październiku międzynarodowe notowania cen masła, odtłuszczonego mleka w proszku i pełnego mleka w proszku gwałtownie wzrosły drugi miesiąc z rzędu za sprawą silnego globalnego popytu. Do wzrostu cen przyczyniły się też niskie dostawy mleka i niskie jego zapasy w Europie oraz słabszy niż przewidywano początek nowego sezonu produkcji mleka w Oceanii.
Silne wzrost cen produktów mleczarskich widać też w Polsce. Szczególnie mocno dotyka to cen masła. Jeszcze kilka tygodni temu kostkę można było kupić za około 5 zł, a na promocjach nawet taniej. Dziś za masło płacimy 7–8 zł i więcej. Tylko sporadycznie można je kupić nieco taniej. Znów, jak kilka lat temu, przy poprzedniej maślanej drożyźnie, zaczęły się już pojawiać w sklepach kostki masła o wadze niższej od tradycyjnych 200 g (np. 170 g), dzięki czemu ich cena jest nieco niższa. Na popularności zyskują też produkty o niższej zawartości tłuszczu i margaryny.
Czytaj więcej
Złe prognozy dla cen żywności. Niskie marże jej producentów sprawią, że rosnące koszty produkcji będą oni musieli przerzucić m.in. na konsumentów.
Zmiany cen masła doskonale widać w danych gromadzonych przez Ministerstwo Rolnictwa. Wynika z nich m.in., że masło konfekcjonowane w hurcie zdrożało, tylko w tygodniu między 15 a 21 listopada, o 3,5 proc. W ciągu miesiąca jego cena poszła w górę o 12,9 proc. Jednak skalę problemu widać, gdy obecną cenę porówna się z tą z początku roku. Tu wzrost przekracza 67 proc.
Niestety, nie mamy dobrych wieści dla konsumentów. – Przyczyn wzrostu cen masła jest wiele, natomiast ta podstawowa to fakt, że przez długi czas jego cena była zbyt niska w stosunku do kosztu wytworzenia. Galopująca inflacja zadecydowała o rosnących kosztach pozyskania i przetworzenia surowca, materiałów opakowaniowych oraz dystrybucji. Jednocześnie popyt na tłuszcz mleczny na rynkach światowych rośnie, natomiast produkcja mleka w wielu krajach się koryguje, często z powodu braku rentowności u rolników producentów mleka – mówi „Rzeczpospolitej" Małgorzata Cebelińska, dyrektor handlu SM Mlekpol. – Według naszych przewidywań ceny masła nie będą spadać, ostatnio zaobserwowany wzrost może jedynie okresowo zahamować.
Złych wiadomości z rynku produktów rolno-spożywczych jest więcej. Masło to niejedyny produkt, którego ceny od początku roku wzrosły o kilkadziesiąt procent. I tak olej rzepakowy w hurcie jest dziś o 75,6 proc. droższy niż przed rokiem (tylko miedzy 14 a 21 listopada zdrożał o 13,5 proc.). Cena mąki pszennej (typ 450 paczkowana) poszła w ciągu roku w górę o 33,8 proc., mąki pszennej piekarniczej (typ 500 w workach) o 52,2 proc., żytniej zaś piekarniczej (typ 580 w workach) o 63,4 proc. Średnie ceny sprzedaży jaj spożywczych z chowu klatkowego są dziś o 20,2 proc. (L) i 27,6 proc. (M) wyższe niż rok wcześniej.
Czytaj więcej
Olej rzepakowy mocno drożeje. Jeszcze niedawno kosztował 4-6 złotych. Teraz za litrową butelkę trzeba zapłacić około 10 złotych. I to nie koniec podwyżek.
