Protest przeciwko likwidacji Instytutu z Lublina

W Lublinie w miejsce Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (IEŚW) powstanie Instytut Europy Środkowej - zakłada ustawa, którą na początku  listopada przyjął Sejm. Nadzór nad Instytutem będzie sprawował premier.

"Przeszkodą w pełnym rozwinięciu potencjału IEŚW był brak stabilnych i wystarczających fundamentów finansowych" - poinformowano w uzasadnieniu projektu. IEŚW był powołany w 2001 r. jako jednostka badawczo-rozwojowa, a od 2010 r. funkcjonuje jako instytut badawczy. Tymczasem nowy instytut będzie funkcjonował jako państwowa osoba prawna.Przedstawiciele rządu zapowiadają, że budżet nowego IEŚ będzie większy niż dotychczasowy budżet IEWŚ.

IEŚ ma się zajmować m.in. tematyką Trójmorza. A - jak czytamy w uzasadnieniu ustawy - projekt Trójmorza jest obecnie jednym ze strategicznych projektów polskiego rządu w zakresie polityki zagranicznej. Do zadań nowego instytutu będzie należało m.in. prowadzenie działalności analitycznej wspierającej działania polityczne na rzecz budowania współpracy z państwami Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej.

Instytut ma też powadzić współpracę z zagranicznymi podmiotami zajmującymi się stosunkami międzynarodowymi, zwłaszcza z podmiotami w państwach Europy Środkowej i Środkowo-Wschodniej. W projekcie zakłada się też, że IEŚ prowadzić będzie badania naukowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych.

Przeciwko tym planom protestują wybitni naukowcy, którzy podpisali się pod listem otwartym.

"Dokonywana obecnie przez polskie władze likwidacja Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej budzi nasz stanowczy sprzeciw. Cieszący się międzynarodową renomą lubelski Instytut, założony przez prof. Jerzego Kłoczowskiego, od wielu lat prowadzi bezcenne prace badawcze i edukacyjne, przyczyniając się do zbliżenia Polski i jej wschodnich sąsiadów, a zarazem krzewiąc ideę europejską w Białorusi, Ukrainie i Rosji. Od kilku lat Instytut jako jedyna placówka naukowa w Polsce blisko współpracuje ze środowiskami naukowymi w Rosji. Wynikiem tej współpracy jest wielotomowy zbiór materiałów pomocniczych do nauczania historii w polskich i rosyjskich szkołach. Przedsięwzięcie to zostało w tegorocznym sejmowym exposé ministra spraw zagranicznych wymienione jako jedyne osiągnięcie w relacjach polsko-rosyjskich. W Polsce nie ma placówki, która mogłaby zastąpić Instytut Europy Środkowo-Wschodniej lub kontynuować jego misję. Likwidacja Instytutu jest fatalnym sygnałem dla wschodnich sąsiadów Polski, podważa wiarygodność polskiej polityki zagranicznej i w tej dziedzinie niebezpiecznie osłabia pozycję Polski w Unii Europejskiej" - napisali naukowcy (list publikujemy w całości).

Podpisali się pod nim:

Bogumiła Berdychowska, Warszawa,

prof. dr Hans-Jüregn Bömelburg, Gießen, współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej,

prof. dr hab. Jerzy W. Borejsza, IH PAN,

dr hab. Magdalena Charzyńska-Wójcik, prof. KUL, Dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych KUL,

prof. Norman Davies, Fellow of the British Academy,

o. Tomasz Dostatni OP, Lublin,

prof. dr hab. Andrzej Friszke, ISP PAN,

prof. Evgeny Gontmakher, Moskwa,

prof. dr hab. Marcin Kula, Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie,

dr Andreas Lawaty,

dr hab. Sławomir Łukasiewicz, prof. KUL, dyrektor Instytutu Europeistyki KUL,

prof. dr Jerzy Łukaszewski, b. profesor KUL, b. ambasador RP w Paryżu

prof. dr hab. Paweł Machcewicz, ISP PAN

dr hab. Piotr Majewski, IH UW

dr Janusz Marszalec, Gdańsk

dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS, prezes Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego

prof. dr hab. Grzegorz Motyka, ISP PAN

dr Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, b. ambasador RP w Moskwie

dr hab. Sławomir M. Nowinowski,prof. UŁ

dr hab. Michał Nowosielski, b. dyrektor Instytutu Zachodniego

prof. dr hab. Andrzej Paczkowski, ISP PAN

Grażyna Płodowska, Lublin, wieloletnia najbliższa współpracowniczka prof. Jerzego Kłoczowskiego

prof. dr Antony Polonsky, Emeritus professor of Holocaust Studies, Brandeis University

dr Adam Pomorski, prezes Polskiego PEN Clubu

prof. dr hab. Andrzej Romanowski, redaktor naczelny „Polskiego Słownika Biograficznego"