Z wnioskiem o podjęcie prac nad nowelizacją kodeksu karnego wystąpił do Ministerstwa Sprawiedliwości, przewodniczący centralnego zespołu ds. bezpieczeństwa na obszarach kolejowych i w pociągach PKP SA. Problem nielegalnego graffiti na pociągach narasta.
Tylko w latach 2019–2023 ujawniono aż 9926 takich przypadków, a łączna powierzchnia zamalowanego obszaru wyniosła 362 tys. mkw. Łącznie kosztowało to spółki kolejowe 61 mln zł. W dodatku powoduje to konieczność wyłączenia składów z użytkowania. Stąd postulat dodania do k.k. art. 288a, zgodnie z którym umieszczanie w miejscu publicznym do tego nieprzeznaczonym podpisu, rysunku lub napisu bez zgody zarządzającego tym miejscem podlegałoby karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od trzech miesięcy do lat pięciu lat.
Czy graffiti można uznać za zniszczenie mienia
Istnieją bowiem rozbieżności co do prawnokarnej kwalifikacji takich czynów. Można je uznać za zniszczenie mienia (przy czym o wartości do 800 zł byłoby to wykroczenie z art. 124 kodeksu wykroczeń, a powyżej tej kwoty przestępstwo z art. 288 § 1 k.k.). Mogą być też zakwalifikowane jako bezprawne umieszczanie napisu (art. 63a k.w.). Część ekspertów przypomina, że o zniszczeniu mienia można mówić, gdy czyn polega na niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu rzeczy niezdatnej do użytku. A jak uważa np. prof. Marek Kulik z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, wykonanie napisu, rysunku lub zabrudzenie rzeczy z reguły nie prowadzi do naruszenia jej substancji, a zatem nie będzie ani jej zniszczeniem, ani uszkodzeniem.
Jednak zdaniem prof. Jerzego Lachowskiego, który z ramienia komisji kodyfikacyjnej sporządził opinię na temat zasadności odrębnego penalizowania takich czynów, nanoszenie graffiti na pojazdy kolejowe stanowi naruszenie art. 288 § 1 k.k. i art. 124 § 1 k.w., czyli o niszczeniu mienia.
„Poprzez pomalowanie taboru farbą graffiti z reguły dochodzi do naruszenia substancji rzeczy, przez które należy rozumieć położenia na niej nowej warstwy trwałej. (...) A nałożona warstwa sama nie zniknie, zmywanie z użyciem środków chemicznch powoduje usunięcie warstwy pierwotnej” – wskazał prof. Lachowski.
