Kiedy trzeba podpisać akt notarialny

Dokonanie czynności, np. zawarcie umowy w formie notarialnej, bardzo ją uwiarygadnia. W ewentualnym procesie sądowym o wiele łatwiej wyprzeć się umowy zawartej w zwykłej formie pisemnej, a tym bardziej ustnej, niż takiej, przy której obecny był rejent.

To jednak nie wszystko. Forma notarialna pozwala też stronom zwiększyć prawdopodobieństwo, że w umowie nie będzie błędów. Przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne. Wiadomo zaś, że dobrze zredagowana umowa pomaga uniknąć w przyszłości sporów między kontrahentami.

[srodtytul]Sprzedaż nieruchomości...[/srodtytul]

Choć forma notarialna to dla przedsiębiorców spore korzyści, to jednak ostateczna decyzja, czy z niej skorzystać, zależy od samych stron umowy. Nie zawsze jednak. Są też i takie czynności, których bez notariusza dokonać nie sposób. Klasycznym tego przykładem jest sprzedaż nieruchomości. Umowa w tej sprawie, podobnie jak umowa jedynie zobowiązująca do takiej sprzedaży, wymaga bowiem formy aktu notarialnego. Akt ten to nic innego jak szczególna forma czynności prawnej – tak jak formą taką jest ustne porozumienie, spisanie umowy na papierze czy wymiana oświadczeń w formie elektronicznej. Szczególne zasady jej dokonania określa prawo o notariacie (DzU z br. nr 189, poz. 1158).

W każdym akcie notarialnym znajdziemy:

- dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu, a w razie potrzeby lub na żądanie strony – godzinę i minutę rozpoczęcia i podpisania aktu,

- miejsce sporządzenia aktu,

- imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notariusza, a jeżeli akt sporządził zastępca notariusza – nadto imię i nazwisko zastępcy,

- imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, nazwę i siedzibę osób prawnych lub innych podmiotów biorących udział w akcie, imiona, nazwiska i miejsce zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników, a także innych osób obecnych przy sporządzaniu aktu,

- oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty,

- stwierdzenie, na żądanie stron, faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu,

- stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany,

- podpisy biorących udział w akcie oraz osób obecnych przy sporządzaniu aktu,

- podpis notariusza.

[srodtytul]... i zbycie przedsiębiorstwa[/srodtytul]

Są i inne czynności, które wymagają udziału rejenta. Przykładowo zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa albo ustanowienie na nim użytkowania powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Odrębną kategorią są umowy spółek. Większość z nich wymaga także formy notarialnej. Oprócz spółek akcyjnych, które z uwagi na swą wielkość małych firm raczej nie będą interesować, akt notarialny jest konieczny przy umowie spółki komandytowej, partnerskiej i z ograniczoną odpowiedzialnością. Na zwykłej kartce papieru można natomiast spisać umowę spółki cywilnej czy jawnej.

[srodtytul]Nie tylko akty[/srodtytul]

Akt notarialny to niewątpliwie najpoważniejsza, ale niejedyna forma notarialna. Zgodnie z prawem rejent świadczy też inne usługi, w tym m.in.:

- sporządza poświadczenia,

- doręcza oświadczenia,

- spisuje protokoły,

- sporządza protesty weksli i czeków,

- przyjmuje na przechowanie dokumenty, pieniądze i papiery wartościowe,

- sporządza wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów,

- sporządza, na żądanie stron, projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów.

Małym przedsiębiorcom szczególnie warto polecać notarialne poświadczanie podpisu. Jest ono korzystne przede wszystkim dlatego, że – przynajmniej w porównaniu z aktem notarialnym – jest sporo tańsze.