ETS: Jawność informacji zależy od bezpieczeństwa państwa

Niemniej jednak istota uzasadnienia decyzji o odmowie wjazdu na terytorium państwa członkowskiego powinna być podana do wiadomości zainteresowanego - orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE (sygn. sprawy C-300/11).

Zgodnie z prawem UE obywatele państw członkowskich mogą, pod określonymi warunkami, udawać się na terytorium innych państw członkowskich i tam przebywać. Jednak, jeżeli zagrożony jest porządek, bezpieczeństwo i zdrowie publiczne dane państwo może odmówić im tego prawa.

Jawność w niejawności

Taka właśnie sytuacja miała miejsce w Zjednoczonym Królestwie, w stosunku do obcokrajowca posiadającego podwójne obywatelstwo - francuskie i algierskie, któremu zarzucono działalność terrorystyczną. ZZ od 1990 r. do 2005 r. legalnie zamieszkiwał w Wielkiej Brytanii. W sierpniu 2005 r., po opuszczeniu przez niego Zjednoczonego Królestwa, brytyjski organ Secretary of State uchylił mu prawo pobytu, uznając, że jego obecność jest szkodliwa dla interesu ogólnego. Gdy we wrześniu 2006 r. ZZ ponownie udał się do Zjednoczonego Królestwa, ten sam organ wydał decyzję o odmowie wjazdu.

W konsekwencji zaskarżył on powyższą decyzję do specjalnej komisji odwoławczej do spraw imigracji SIAC.

ZZ w postępowaniu przed SIAC mógł porozumiewać się ze swymi dwoma specjalnymi obrońcami wyłącznie w kwestiach dowodów jawnych, z uwagi na to, że w postępowaniu przed Komisją osoba, która zaskarżyła decyzję, ani jej adwokaci nie mają dostępu do informacji, na których oparta została decyzja, jeżeli ich ujawnienie byłoby sprzeczne z interesem ogólnym. Do reprezentowania zainteresowanego przed SIAC wyznaczany jest specjalny obrońca, który nie może jednak porozumiewać się z osobą zainteresowaną w kwestiach związanych z postępowaniem od chwili doręczenia mu informacji i dowodów, jeśli ich ujawnieniu sprzeciwił się Secretary of State, brytyjski organ właściwy w tej dziedzinie. Może on natomiast domagać się od SIAC instrukcji zezwalających na takie porozumiewanie się.

Komisja odwoławcza ds. imigracji oddaliła skargę ZZ i wydała orzeczenie zwane „niejawnym", które było wyczerpująco uzasadnione, oraz orzeczenie zwane „jawnym", uzasadnione w sposób zwięzły, przy czym tylko to ostatnie zostało doręczone skarżącemu. Z „orzeczenia jawnego" wynikało, że SIAC uznała – z powodów wskazanych w „orzeczeniu niejawnym" – iż w latach 1995-1996 obywatel francusko-algierski był zaangażowany w działania sieci Islamskiej Grupy Zbrojnej (GIA) oraz w działalność terrorystyczną.

Od decyzji SIAC ZZ odwołał się do sądu apelacyjnego Zjednoczonego Królestwa. Ten natomiast zwrócił się do Trybunału z pytaniem, w jakim zakresie SIAC powinna poinformować zainteresowanego o względach bezpieczeństwa publicznego stanowiących podstawę decyzji o odmowie wjazdu.

Organy krajowe wiedzą najlepiej

W wyroku z 4 czerwca br. Trybunał przypomniał, że zgodnie z dyrektywą UE 2004/381, decyzja o odmowie wjazdu powinna zostać doręczona zainteresowanemu na piśmie i w okolicznościach umożliwiających mu zrozumienie jej treści i skutków. Ponadto zainteresowany powinien być w pełni i dokładnie informowany o względach porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego, na podstawie których podjęto taką decyzję, chyba że stoją temu na przeszkodzie względy bezpieczeństwa państwa.

Zaznaczył przy tym, że państwa członkowskie powinny ustanowić skuteczną kontrolę sądową zasadności zarówno decyzji o odmowie wjazdu jak i względów dotyczących bezpieczeństwa państwa, na które powołał się organ krajowy, odmawiając poinformowania zainteresowanego o powodach uzasadniających decyzję. Tak więc z jednej strony sąd przeprowadzający kontrolę zgodności z prawem decyzji o odmowie wjazdu powinien mieć możliwość zapoznania się z całością przyczyn i dowodów leżących u podstaw tej decyzji. Z drugiej strony sąd powinien mieć obowiązek ustalenia, czy względy dotyczące bezpieczeństwa państwa stoją na przeszkodzie ujawnieniu tych przyczyn i tych dowodów.

- Przedstawienie dowodu na to, że bezpieczeństwo państwa zostałoby rzeczywiście zagrożone wskutek pełnego i dokładnego powiadomienia zainteresowanego, należy do właściwego organ krajowego - podkreślił Trybunał. I dodał, że nie istnieje domniemanie istnienia i zasadności powodów przytoczonych przez organ krajowy w celu odmowy ujawnienia tych względów.

Jeżeli w takich okolicznościach sąd dojdzie do przekonania, że bezpieczeństwo państwa nie stoi na przeszkodzie pełnemu i dokładnemu powiadomieniu zainteresowanego o względach stanowiących podstawę decyzji o odmowie wjazdu, umożliwi on właściwemu organowi krajowemu powiadomienie zainteresowanego o brakujących powodach i dowodach. Jednak jeżeli organ ten nie zezwoli na takie powiadomienie, sąd przeprowadzi badanie zgodności z prawem takiej decyzji wyłącznie na podstawie przyczyn i dowodów objętych powiadomieniem.