Ranking firm doradztwa podatkowego: Więcej pracy dzięki aktywności ustawodawcy

Ubiegły rok obfitował w liczne zmiany legislacyjne, głównie w zakresie VAT. Dwie duże nowelizacje, wprowadzone z bardzo krótkim vacatio legis, spowodowały w początkowym okresie ogromne zamieszanie wśród przedsiębiorstw, zwłaszcza że w wielu wypadkach zmieniły się też stawki.

Przykładowo zamiana zwolnienia z VAT w dziedzinie ochrony zdrowia z przedmiotowego na podmiotowo-przedmiotowe była przyczyna wielu wątpliwości, jak rozliczyć daną usługę.

Z początkiem 2011 roku weszła też w życie nowelizacja ustawy o PIT i CIT wprowadzająca wiele zmian zarówno dla osób fizycznych, jak i dla spółek kapitałowych.

Interpretacja nowych przepisów

Ministerstwo Finansów zapowiada też sukcesywną zmianę międzynarodowych traktatów podatkowych, by ograniczyć możliwość unikania płacenia podatków. Z umów tych ma zniknąć tzw. klauzula tax sparing, która umożliwia odliczenie w Polsce podatku zagranicznego, nawet gdy przedsiębiorca go nie zapłacił. Możliwe, że zmiana umowy z Cyprem wejdzie w życie z początkiem  2013 roku.

W ostatnich dniach podpisano też protokół zmieniający umowę z Luksemburgiem. W tej sytuacji doradcy poszukują alternatywnych rozwiązań w zakresie inwestowania w tych krajach.

Duży wpływ na rynek doradztwa miała napięta sytuacja finansowa budżetu państwa, która motywuje organy podatkowe do większej aktywności. Sprawia to, że podatnikom łatwiej jest popaść w spór z fiskusem.

Wszystkie regulacje przyczyniały się do rosnącego popytu na usługi doradcze a także szkoleniowe. Dużym zainteresowaniem cieszyły się zwłaszcza różnego rodzaju optymalizacje, w dużej mierze z wykorzystaniem struktur międzynarodowych, ale nie tylko.

Kolejne miesiące zapowiadają się równie obiecująco pod  względem zapotrzebowania na usługi doradcze, gdyż Ministerstwo Finansów szykuje kolejną nowelizację ustawy o VAT oraz o PIT.

Na czym można zaoszczędzić

Rosnąca konkurencja na rynku usług doradztwa podatkowego oznacza, że osoby świadczące te usługi muszą bardziej starać się o klienta. Już od kilku lat rośnie znaczenie ponadstandardowych rozwiązań opracowanych specjalnie z myślą o kliencie i jego branży. Ważnym trendem jest też dywersyfikacja usług.

Przedsiębiorcy są gotowi wiele zapłacić za rozwiązania opracowane przez renomowane firmy, dotyczące ryzykownych i skomplikowanych operacji. Chcą dzięki temu zyskać maksymalnie możliwy w tej sytuacji poziom bezpieczeństwa. Szukają natomiast oszczędności w obszarze bieżących rozliczeń, które chcą nabyć po jak najniższej cenie. Sprzyja temu zlecanie ich wykonania tańszym konkurencyjnym podmiotom oraz wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań IT, które automatyzują ich wykonywanie. Coraz powszechniejsze staje się wynagrodzenie succes fee, gdzie zapłata zależy od osiągniętego sukcesu.

Stałą tendencją jest też staranie, by zapewnić klientom kompleksowe usługi, łączące kompetencje prawne i podatkowe. Kancelarie wzmacniają działy podatkowe, a firmy doradcze wydzielają działy prawne.

Trudny rynek pracy

Nasz ranking potwierdza, że w 2011 roku po raz kolejny firmy doradztwa podatkowego i kancelarie prawne świadczące usługi w tym zakresie zwiększyły zarówno przychody, jak i zatrudnienie. Coraz częściej okazuje się jednak, że wyzwaniem jest nie tylko znalezienie i utrzymanie klientów, lecz także zmotywowanie własnych pracowników.

Szefowie firm i kancelarii zajmujących się doradztwem wyraźnie odczuwają zmianę, jaka zaszła w ostatnich latach na  rynku pracy. Obecnie na rynek ten wchodzą młodzi ludzie, urodzeni w latach 80., który mają zupełnie inną postawę niż ich starsi o kilka lat koledzy.

– Coraz trudniej o dobrych pracowników. Dla młodych ludzi, którzy podejmują pierwszą pracę, najważniejsza jest równowaga między życiem prywatnym a wykonywanymi obowiązkami. Nie chcą z niej rezygnować na rzecz pracy w korporacji. Nie godzą się też na pracę po godzinach – mówi Irek Małek, właściciel firmy Malek Recruitment.

O ile kilka lat temu marzeniem studentów była praca w dużej renomowanej firmie, o tyle teraz w cenie są mniejsze firmy, które oferują nierzadko lepszą atmosferę pracy i nie wymagają zostawania po godzinach. Młodzi ludzie zauważają, że praca w korporacji nie jest jedyną drogą kariery i nie wahają się z niej rezygnować, jeśli nie spełnia ich oczekiwań.

Co ważne obie strony – zarówno pracodawcy, jak i pracownicy – są do siebie przywiązani w  mniejszym stopniu niż kilka lat temu. Wielu młodych ludzi przyznaje nieoficjalnie, że idą do wielkiej czwórki po to, by zdobyć doświadczenie. Nie wykluczają, że kolejnym etapem będzie założenie własnej działalności lub zatrudnienie się w mniejszej spółce. Pracodawcy mają to na uwadze i w mniejszym stopniu inwestują w wykształcenie młodych pracowników.

Iwona Smith partner zarządzający działem prawno-podatkowym w PwC

Komentuje Iwona Smith, partner zarządzający działem prawno-podatkowym w PwC

Zauważalnym trendem jest rosnąca liczba podmiotów na rynku doradztwa podatkowego. Więcej graczy na rynku to oczywiście rosnąca konkurencja, objawiająca się szczególnie drastycznie w postaci wojny cenowej.

Niektórzy doradcy – zwłaszcza wobec zawirowań na rynkach i presji ze strony klientów na obniżanie ceny – decydują się na świadczenie usług po cenie, poniżej której zaczyna się dumping.

W sposób obiektywny cierpi na tym jakość usług, a w konsekwencji wzrasta ryzyko po stronie klienta.

Działania deregulacyjne – w proponowanym obecnie kształcie – mogą niestety tylko pogłębić ten problem. Jeśli zakres czynności wymagających korzystania ze wsparcia licencjonowanego doradcy podatkowego będzie zawężony do postępowań (sądowych i przed organami podatkowymi), to należy się spodziewać dalszego wzrostu liczby firm i osób fizycznych, które bez jakichkolwiek licencji będą świadczyły usługi doradztwa podatkowego w ramach swojej działalności gospodarczej.

Czy spadną ceny? Być może. Czy obniży się jakość? Moim zdaniem jest to więcej niż pewne. I nie chodzi o teoretyczne utyskiwanie nad pogarszającymi się standardami doradztwa podatkowego, postępowanie niezgodnie z zasadami sztuki itp. Pamiętajmy, że porady podatkowe stanowią istotną przesłankę w podejmowaniu wielu decyzji biznesowych, szczególnie w wypadku działalności transakcyjnej.

Co będzie, jeśli – w i tak niełatwych dla biznesu warunkach ekonomicznych – przyjdzie przedsiębiorcom prowadzić działania biznesowe w oparciu o błędne albo niepełne analizy podatkowe? Jestem przekonana, że bieżący rok upłynie zarówno doradcom, jak i nabywcom ich usług pod hasłem szeroko pojętego zarządzania ryzykiem.

prof. dr hab. Witold Modzelewski honorowy przewodniczący Krajowej Izby Doradców Podatkowych

Komentuje prof. dr hab. Witold Modzelewski honorowy przewodniczący Krajowej Izby Doradców Podatkowych

Doradztwo podatkowe stoi dziś przed  poważnymi wyzwaniami, które powstały na rynku działalności prawniczej i konsultingowej. Liberalizacja dostępu do tradycyjnych zawodów prawniczych powoduje, że wielu absolwentów wydziałów prawa zainteresowanych problematyką podatkową woli wybrać zawód radcy prawnego czy adwokata.

Ekonomiści w sposób znacznie prostszy mogą faktycznie wykonywać doradztwo podatkowe, uzyskując uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych – jest to dziś największa grupa usługodawców na rynku. Radykalne zwiększenie wymagań egzaminacyjnych, wprowadzone niefortunną nowelizacją ustawy o doradztwie podatkowym, stanowi dziś istotną barierę dla wielu kandydatów do tego zawodu, zwłaszcza nieposiadających przygotowania prawniczego.

Kurcząca się korporacja doradców podatkowych może przestać być liderem na rynku tych usług. Podstawowe znaczenie będą mieć z jednej strony koncepcje deregulacyjne strony rządowej, a przede wszystkim pomysły na otwieranie

tego zawodu, a z drugiej strony determinacja przedstawicieli Izby w obronie tego wszystkiego, co w statusie doradców podatkowych jest charakterystyczne dla zawodów zaufania publicznego. Jeżeli ziści się scenariusz uchylenia artykułu 17 Konstytucji, czyli likwidacji pojęcia prawnego wolnego zawodu zaufania publicznego, kolejnym etapem „deregulacji” będzie osłabienie lub likwidacja obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, będącego dziś najważniejszym (jedynym?) atrybutem odróżniającym ten zawód od biznesu konsultingowego.

Pragnę przypomnieć, że w 1999 roku już raz z inicjatywy rządowej deregulowano zawód doradcy podatkowego, dzieląc go na tzw. biegłych doradców podatkowych, podporządkowanych ministrowi finansów, oraz pospolite ruszenie doradcze, wykonywane nawet przez niepiśmiennych przestępców. Czy ten czarny scenariusz może się powtórzyć? Pragnę tylko przypomnieć, że ówczesny projekt z całą powagą był przedmiotem prac parlamentarnych i tylko działanie doradców podatkowych zastopowało uchwalenie tych pomysłów.

W chwili, gdy powstają koncepcje zasadniczej zmiany statusu zawodowego członków naszej Izby, potrzebna jest wewnętrzna debata całości naszego środowiska. Tylko zjazd może legitymować przedstawicieli samorządu do zajęcia stanowiska w tak ważnych sprawach.