Dorabiający emeryci dostaną zwrot zabranych świadczeń

Chodzi o ok. 30 tysięcy osób, którym ZUS wstrzymał wypłatę emerytur w okresie od października 2011 r. do listopada 2012 r.

Taki może być  skutek wydanej przez Rządowe Centrum Legislacji interpretacji, która trafiła już do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz do ZUS. Dotyczy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012 r., który uznał, że art. 28 w związku z art. 6 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (DzU  nr 257, poz. 1726) jest niezgodny z ustawą zasadniczą (sygn. akt K2/12).

Wymuszony wybór

Sprawa dotyczy emerytów, którzy najpierw (od 8 stycznia 2009 r.) mogli pracować bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, następnie prawo to im zostało przez rząd odebrane (od początku stycznia 2011 r.) i do końca października 2011 r. mieli wybrać:  etat lub świadczenie. Tak częstą zmianę przepisów sędziowie Trybunału uznali za niezgodną z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa, która wynika z art. 2 konstytucji.

Opór ZUS

Po wejściu w życie tego wyroku (od 22 listopada 2012 r.) świadczeniobiorcy, którzy wystąpili do ZUS, a wcześniej wybrali etat zamiast emerytury, mieli odwieszane emerytury. Zakład podejmował zatem ich wypłatę. Tylko jednak od daty wejścia w życie orzeczenia TK. Nie było wiadomo, co z wypłatami za okres październik 2011 r. – listopad 2012 r., a pytany o to przez „Rz" w styczniu tego roku Zbigniew Derdziuk, prezes ZUS, stwierdził:

– Ponieważ ani sentencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego, ani jego uzasadnienie nie odnoszą się do kwestii wypłaty wyrównania za okres wcześniejszy, w tym momencie nie widzimy podstaw do jego wypłacenia. Zdania konstytucjonalistów są również podzielone.

Maciej Berek, prezes RCL, stwierdza w konkluzji przesłanego do resortu pracy stanowiska, że „w systemie prawnym zostały ukształtowane instrumenty, które umożliwiają podjęcie działań po wyroku TK w zakresie roszczeń z tytułu wstrzymania wypłaty (...)". Co więcej, dalej przekonuje, że ustawodawca powinien rozważyć, czy to na emerytach powinien spoczywać obowiązek dochodzenia zaległości.

– Ustawodawca mógłby uznać za właściwe podjęcie działań legislacyjnych niwelujących negatywne skutki niekonstytucyjnej regulacji – przekonuje Berek. Wyraźnie sugeruje zatem przygotowanie nowelizacji ustawy.

Zapytaliśmy o plany dotyczące tej kwestii resort pracy.

– Wystąpimy do Zespołu do Programowania Prac Rządu z prośbą, aby wyraził zgodę na podjęcie prac nad nowelizacją – mówi „Rz" Marek Bucior, wiceminister pracy i polityki społecznej. Spodziewa się, że resort dostanie zielone światło.

Co z odsetkami

Nierozstrzygnięta jest jeszcze kwestia odsetek. Berek w stanowisku jest raczej sceptyczny, wskazuje m.in. na dyscyplinę finansów publicznych. Resort pracy nie chce na tym etapie rozstrzygać, jak ta sprawa zostanie zapisana w ustawie.

– Poczekajmy na zgodę na podjęcie prac, potem będziemy rozstrzygać, co z odsetkami – mówi Bucior. Przypomina, że wcześniejsze rozwiązania były zapisane w ustawie okołobudżetowej, zatem w tej sprawie będzie też zapewne chciał zabrać głos minister finansów.