Rząd dyskryminuje emerytów, którzy złożyli wnioski do ZUS przed 8 stycznia 2009

Tym, którzy złożyli wnioski do ZUS przed 8 stycznia 2009 r., należy się zwrot utraconych świadczeń - potwierdza prof. Inetta Jędrasik-Jankowska, ekspert Sądu Najwyższego

Publikacja: 09.08.2013 09:30

Rząd dyskryminuje emerytów, którzy złożyli wnioski do ZUS przed 8 stycznia 2009

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

Rz: Rząd i senatorowie przygotowali dwa projekty ustaw dotyczące zwrotu emerytur zawieszonych w październiku 2011 r. Obejmują one jednak tylko osoby, które nabyły prawo do emerytury od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. Czy słusznie?

Inetta Jędrasik- Jankowska:

Niekonstytucyjne zawieszenie emerytur od 1 października 2011 r. dotknęło trzy grupy emerytów, które teraz powinny mieć prawo do zwrotu tych świadczeń. Dwie pierwsze to osoby, które osiągnęły wiek emerytalny i wypracowały niezbędny staż przed 8 stycznia 2009 r. Ci pierwsi złożyli wtedy wniosek o ustalenie im prawa do emerytury i Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiesił wypłatę ich świadczenia, ponieważ nie zrezygnowali z pracy na etacie. Wiele osób chciało po prostu się upewnić, że spełnili już warunki przejścia na emeryturę.  Ci drudzy wstrzymali się ze złożeniem tego wniosku, ponieważ także nie chcieli rezygnować z pracy, a wiedzieli, że z tego powodu ZUS i tak zawiesi im wypłatę świadczenia. Trzecia grupa to osoby, które osiągnęły wiek emerytalny i wypracowały staż w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.

W związku z wprowadzeniem od 8 stycznia 2009 r. możliwości pobierania emerytury bez konieczności rezygnowania z pracy osobom z pierwszej grupy wystarczyło złożenie wniosku o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury, a w pozostałych dwóch przypadkach niezbędny był wniosek o ustalenie prawa do emerytury i wypłatę tego świadczenia.

Wszystko wskazuje jednak na to, że oba projekty dotyczą wyłącznie emerytów z grupy drugiej i trzeciej. Moim zdaniem dyskryminuje to emerytów z pierwszej grupy, którzy wniosek do ZUS o emeryturę złożyli jeszcze przed 8 stycznia 2009 r. Może to stanowić poważny problem po uchwaleniu tych przepisów w obecnym kształcie. Ze skargą do Trybunału Konstytucyjnego włącznie.

Na czym polega problem?

Rzecz w tym, że od 8 stycznia 2009 r. ZUS zaczął wypłacać emerytury wszystkim trzem grupom. Teraz zarówno sądy rozpatrujące takie sprawy, jak i projektodawcy obu tekstów ustaw przyjmują, że wyrok TK dotyczy tylko drugiej i trzeciej grupy emerytów. Kierują się przy tym użytym przez Trybunał w uzasadnieniu wyroku sformułowaniem „nabyły i zrealizowały prawo do emerytury od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r." i przyjmują, że to orzeczenie dotyczy osób, które w tym okresie złożyły do ZUS wniosek po raz pierwszy.

Moim zdaniem wyrok Trybunału dotyczy wszystkich osób, czyli także tych, które złożyły wniosek o odwieszenie ich emerytury przyznanej przed 8 stycznia 2009 r. Czyli także emerytów z pierwszej grupy. Taka jest zresztą teza wyroku Trybunału, że dotyczy on wszystkich osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r.

Co zatem oznacza użyty przez Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu do wyroku z 22 listopada 2012 r. termin, że dana osoba nabyła i zrealizowała prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.?

Konstrukcja emerytury jest o tyle specyficzna, że nabywa się ją z mocy prawa, czyli z dniem spełnienia warunków (tj. po osiągnięciu wieku emerytalnego i posiadaniu określonego stażu ubezpieczeniowego).

Czym innym jest realizacja prawa do emerytury, która następuje dopiero na wniosek emeryta o wypłatę emerytury według zasad obowiązujących w dniu jego złożenia.

Skoro od 8 stycznia 2009 r.  emeryci nabyli prawo do wypłaty emerytury na nowych zasadach, czyli bez konieczności rezygnacji z pracy, to znaczy, że wyrok dotyczy wszystkich osób, które nabyły i zrealizowały prawo do wypłaty emerytury na zasadach obowiązujących po 8 stycznia 2009 r.

Tymczasem czytając literalnie projekt przepisu o zwrocie zawieszonych emerytur, można dojść do wniosku, że dotyczy on tylko trzeciej grupy emerytów. Uważam, że nie taka była intencja Trybunału i użył on tego określenia w jego potocznym znaczeniu.

Sądy jednak przyznają zwrot zawieszonych świadczeń emerytom z drugiej i trzeciej grupy.

Z tego wniosek, że albo sądy wykraczają poza zakres osób objętych wyrokiem Trybunału, albo też Trybunał w uzasadnieniu do tego orzeczenia używa określenia „nabyły i zrealizowały swoje prawo" w jego potocznym rozumieniu. W tym znaczeniu wszystkie te trzy grupy osób nabyły i zrealizowały swoje prawo do wypłaty na nowych warunkach od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r.

Trybunał potwierdził tym samym ubezpieczeniową zasadę, że każda zmiana prawa na korzyść ubezpieczonego staje się częścią treści stosunku prawnego (jest nabyta z dniem zmiany).

Rz: Rząd i senatorowie przygotowali dwa projekty ustaw dotyczące zwrotu emerytur zawieszonych w październiku 2011 r. Obejmują one jednak tylko osoby, które nabyły prawo do emerytury od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. Czy słusznie?

Inetta Jędrasik- Jankowska:

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów