Korzystny wyrok TK ws. czerwcowych emerytów

Przepisy obowiązującej od końca 2021 r. nowelizacji, która miała poprawić sytuację osób przechodzących na emeryturę w czerwcu, ale pominęła tych z lat 2009–2019 są niezgodne z konstytucją - uznał w środę Trybunał Konstytucyjny.

Publikacja: 15.11.2023 10:39

Stanisław Piotrowicz

Stanisław Piotrowicz

Foto: rp.pl

Problem, który rozstrzygał TK dotyczył nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2021 r., poz. 1621), która weszła w życie (z wyjątkami) 18 września 2021 r.

Zgodnie z tymi przepisami zasady ustalania wysokości emerytury w czerwcu są obecnie takie same jak w maju, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego (art. 25a ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS; tekst jedn. DzU z 2023 r., poz. 1251).

Czerwiec inny niż reszta

Wcześniej było jednak inaczej. Zasady ustalania wysokości emerytury były zróżnicowane i zależały m.in. od miesiąca złożenia wniosku. Najgorzej miał ten, kto przechodził na świadczenie właśnie w czerwcu. Ich świadczenia mogły być nawet o kilkanaście procent niższe, niż gdyby wniosek złożyli w innym miesiącu. Powód? Jeżeli wysokość emerytury była ustalana w tym miesiącu, kwota składek poddana ostatniej waloryzacji rocznej nie podlegała dodatkowym waloryzacjom kwartalnym.

Czytaj więcej

Rząd dba o emerytów, kiedy mu pasuje. Przed wyborami

Wspomniana nowelizacja przepisów pominęła jednak osoby, których wysokość świadczeń była ustalana w czerwcu w latach 2009–2019 (wówczas po raz pierwszy wypłacono emerytury, stosując dwa rodzaje waloryzacji – kwartalną i roczną) oraz pochodnych tych świadczeń, czyli rent rodzinnych.

W sprawie interweniował rzecznik praw obywatelskich, który zwracał uwagę na niekonstytucyjność takich przepisów. Podkreślał, że ograniczenie nowej regulacji do emerytur z 2021 r. oraz na przyszłość jest niezrozumiałe. Podobne wątpliwości miał Sąd Okręgowy w Elblągu, który skierował w tej sprawie pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego.

TK uznał w środę, że przepisy w tym zakresie są niekonstytucyjne. Uznał, że doszło do naruszenia zasady równości.

Czytaj więcej

Nie tylko czerwcowi emeryci mają problemy ze świadczeniem

Ile będzie kosztował wyrok TK ws. czerwcowych emerytur

- Jest to wyrok o tzw. pominięciu legislacyjnym. Takie orzeczenia nie wywołują skutku derogacyjnego. Ustawodawca powinien dokonać zatem odpowiednich zmian w przepisach - mówi dr Tomasz Zalasiński, członek zespołu ekspertów prawnych Fundacji Batorego.

Jak szybko?

- Tutaj niestety nie ma sztywnych terminów. Przyjmuje się, że ustawodawca powinien działać niezwłocznie. Niestety w rzeczywistości jest różnie. Niektóre orzeczenia TK czekają na wykonanie latami. Najczęstszym problemem są w takim wypadku kwestie budżetowe- mówi ekspert.

A pieniądze nie są małe. Z wyliczeń resortu rodziny wynika, że prognozowane zwiększenie wydatków na emerytury z FUS w wyniku ewentualnych zmian wynikających z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wyniosłoby w latach 2024-2033 (w kwotach nominalnych) łącznie 2,8 mld zł.

Wyrok TK z 15 listopada 2023 r. (sygn. P7/22)

Problem, który rozstrzygał TK dotyczył nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2021 r., poz. 1621), która weszła w życie (z wyjątkami) 18 września 2021 r.

Zgodnie z tymi przepisami zasady ustalania wysokości emerytury w czerwcu są obecnie takie same jak w maju, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego (art. 25a ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS; tekst jedn. DzU z 2023 r., poz. 1251).

Pozostało 85% artykułu
Samorząd
Krzyże znikną z warszawskich urzędów. Trzaskowski podpisał zarządzenie
Prawo pracy
Od piątku zmiana przepisów. Pracujesz na komputerze? Oto, co powinieneś dostać
Praca, Emerytury i renty
Babciowe przyjęte przez Sejm. Komu przysługuje?
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Sądy i trybunały
Sędzia WSA ujawnia, jaki tak naprawdę dostęp do tajnych danych miał Szmydt