Osoba prowadząca działalność, która równocześnie ma ustalone prawo do emerytury, z działalności podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. To ostatnie wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=99E96C34C85579E3A61F43E99CF0FDF7?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.[/link]; dalej ustawa zdrowotna).
Przepis ten określa pojęcie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność oraz terminy powstania i wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego przez odniesienie do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.[/link]; dalej ustawa systemowa).
W świetle art. 13 pkt 4 ustawy systemowej osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyjątkiem okresu, w którym działalność została zawieszona.
Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku (art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej).
Od tak ustalonej podstawy prowadzący działalność jest zobowiązany naliczyć i opłacić składki zdrowotne bez względu na wysokość uzyskiwanych przychodów. Wobec tego, jeżeli czytelnik prowadził działalność gospodarczą, która przynosiła straty, składkę zdrowotną musiał opłacać od ustawowego minimum.