Starosta uznał Karolinę N. za osobę bezrobotną, ale odmówił przyznania jej prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Uznał, że ten się jej nie należy, gdyż Karolina N. nie płaciła przez pełne 365 dni składek na ubezpieczenia społeczne w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień rejestracji w urzędzie pracy.

W odwołaniu Karolina N. argumentowała, że w okresie ostatnich 18 miesięcy nie była wyrejestrowana z ubezpieczeń, lecz zwolniona z opłacania składek, zgodnie z art. 16 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przez 7 miesięcy w 2013 roku pobierała bowiem zasiłek chorobowy, a przez kolejnych 12 miesięcy – zasiłek macierzyński.

Rozpatrujący odwołanie Wojewoda utrzymał jednak w mocy zaskarżoną decyzję. Wskazał, że art. 71 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jasno określa, że prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu pod warunkiem, że w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez co najmniej 365 dni, opłacał składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, a podstawa wymiaru składek na ZUS i Fundusz Pracy nie była niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do 365 dni zalicza się również m.in. okresy pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego przypadające po ustaniu zatrudnienia lub zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności. Podstawa wymiaru tych zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego , z uwzględnieniem kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, też musi wynosić przynajmniej tyle, co minimalne wynagrodzenie za pracę.

Wojewoda zauważył, że Karolina N. prowadziła pozarolniczą działalność i płaciła odpowiednie składki zanim zaczęła pobierać zasiłek chorobowy, a potem macierzyński. Z zasiłków tych korzystała jednak nie po zaprzestaniu działalności gospodarczej, lecz w czasie jej prowadzenia. Dlatego okresów ich pobierania nie można zaliczyć do 365 dni wymaganych do uzyskania zasiłku dla bezrobotnych.

Skargę Karoliny N. rozpatrzył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie. W jego ocenie należy odejść od literalnej wykładni art. 71 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a taką zastosował Wojewoda. Przy zastosowaniu wykładni systemowej i funkcjonalnej trzeba zaś przyjąć, że do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych powinien być zaliczany również okres pobierania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej.

- W świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych okres pobierania zasiłku chorobowego jest okresem nieskładkowym, zaś w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego odprowadzane są jedynie składki emerytalne i rentowe, które finansuje w całości budżet państwa. W demokratycznym państwie prawnym nie do zaakceptowania jest rozwiązanie, które z jednej strony zwalnia z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne osobę, która w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej pobiera zasiłek chorobowy i zasiłek macierzyński, a z drugiej pozbawia ją w ten sposób prawa do uzyskania zasiłku dla bezrobotnych – wyjaśnił swoje stanowisko WSA.

Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy Starosta musi to wziąć pod uwagę i ocenić, czy część okresu, w którym Karolina N. pobierała zasiłki z ZUS, może być zaliczona do okresu uprawniającego do nabycia zasiłku dla bezrobotnych.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 29 kwietnia 2015 (sygn. akt II SA/Ol 266/15)