„Zazwyczaj prosimy Was o darowizny na wymianę brzozowych krzyży w kwaterze Zośkowców. Ale od paru lat mamy też pod opieką kwaterę batalionu 'Parasol', której krzyże wykonane są z piaskowca. One też wymagają regularnego oczyszczania i renowacji, np. poprawiania nazwisk poległych żołnierzy. To dla nas ogromnie ważne, żeby jak najszybciej rozpocząć prace pod okiem konserwatora - bez Waszej pomocy nie uda nam się tego zrobić!” – napisali organizatorzy zrzutki.

Rocznica Powstania Warszawskiego: Zbiórka na odnowienie powstańczych kwater

- Regularnie wymieniane są krzyże brzozowe na kwaterach żołnierskich, bo niszczeją, teraz potrzebne są środki na odnowienie piaskowca z którego zbudowane są kwatery - mówi nam Anna Roczkowska z zarządu stowarzyszenia.

Czytaj więcej

Jan Ołdakowski: Ciągle ważna opowieść o powstaniu

Społeczny Komitet Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionów „Zośka” i „Parasol” od ponad 30 lat opiekuje się kwaterami, prowadzi kwesty i pozyskuje dotacje, które służą m.in. pokryciu kosztów utrzymania grobów powstańczych, w tym ich remontów. Organizacja skupia rodziny żołnierzy batalionów „Zośka” i „Parasol”. Wśród założycielek były, między innymi, siostra Janka Bytnara „Rudego” - Danuta Bytnar-Dziekańska i siostra Alka Dawidowskiego - Maria Dawidowska-Strzembosz. Komitet organizuje także rocznicowe wydarzenia, wystawy, rajdy śladami żołnierzy. W 2022 roku został wyróżniony Złotym BohaterON-em w kategorii organizacja non-profit. Nagroda jest przyznawana za promowanie wiedzy o historii Polski z lat 1918-1989 oraz edukację historyczno-patriotyczną.

Odnawiają groby „Zośkowców” i „Parasola”

Początkowo komitet koncentrował się wokół „Zośkowców”. Dopiero w  2016 roku stowarzyszenie, na prośbę  środowiska byłych żołnierzy batalionu „Parasol”, rozszerzyło swoją działalność o opiekę nad kwaterą i udział w uroczystościach związanych z  „Parasolem”.

Czytaj więcej

Dr Paweł Makowiec: Taktyka powstania. Zasadzki, napady i warszawski przekładaniec

W 2022 roku komitet otrzymał dofinansowanie z KPRM, dzięki któremu odnowione zostały kwatery, łącznie z tablicą pamiątkową, zwaną „barykadą”. Są na niej wyryte imiona i nazwiska żołnierzy, których nie udało się odnaleźć i którzy nie są pochowani na Powązkach Wojskowych.

Batalion „Parasol” kojarzony jest z walkami na Woli, Starówce i Czerniakowie. Pierwotnie oddział nosił kryptonim „Agat” (od anty-Gestapo), a po 2 stycznia 1944 r., kiedy został aresztowany Tadeusz Kostrzewski „Niemira”, zmieniono nazwę na „Pegaz”, od słów „przeciw Gestapo”. W wyniku kolejnej reorganizacji oddział przyjął nazwę „Parasol”, nawiązujący do czaszy spadochronu, na którym cichociemni, w tym Adam Borys „Pług” dowódca „Parasola”, skakali z samolotów lecących z Anglii do Polski.