Urzędy pracy muszą być bardziej aktywne

Od kilku miesięcy stopa bezrobocia wynosi ponad 12 proc. (wrzesień 12,4 proc.). Jakie są główne przyczyny tak dużego bezrobocia?

Nie ma jednej przyczyny rosnącego bezrobocia. Na tak niepokojący wzrost osób zarejestrowanych w urzędach pracy wpływ ma kilka czynników, m.in. pracodawcy niemal od zawsze wskazują na rosnące zbyt szybko koszty pracy, które skłaniają ich do nie przedłużania umów o pracę tym pracownikom, którym się one właśnie kończą. Pracownicy rejestrują się więc w UP by uzyskać potwierdzenie ubezpieczenia zdrowotnego. Do tego zapowiedzi kryzysu usztywniają politykę zatrudnieniową.

Co jeszcze wpłynęło na tak dużą stopę bezrobocia?

Kolejnym czynnikiem sprzyjającym wzrostowi bezrobocia jest zakończenie inwestycji współfinansowanych z funduszy europejskich, realizowanych m.in. przez samorządy czy  związanych z przygotowaniami do Euro2012. Trudno też przewidzieć jakie inwestycje będą kontynuowane lub ruszą wraz z nowymi środkami unijnymi.

Stosunkowo wysokie koszty ZUS-u dla samozatrudnionych, powodują, że część osób zrezygnuje z rejestrowania działalności na rzecz zarejestrowania się w urzędzie pracy przy jednoczesnej pracy w szarej strefie, która demoralizuje i obniża rangę zawodu, a to ma już dalekosiężne konsekwencje dla rynku pracy.

Dodatkowo drugi rok są zmniejszone fundusze na aktywne przeciwdziałanie bezrobociu. Nie ma nowych programów aktywizujących i skończyły się „stare", co niemal automatycznie przełożyło się na liczbę zarejestrowanych w UP.

Jakie są prognozy na 2013 r. dotyczące bezrobocia w Polsce?

Minister finansów Jacek Rostowski założył w projekcie ustawy budżetowej na 2013 r. wielkość stopy bezrobocia na  poziomie 13 proc. i w obecnej sytuacji byłby to najbardziej pożądany wskaźnik. Jeśli jednak rząd zrealizuje obietnice premiera dotyczące obciążenia takimi samymi składkami alternatywnych umów do umowy o pracę to możemy odnotować wzrost bezrobocia. Trudno jednoznacznie ocenić, jak pracodawcy zareagują na zmiany dotyczące urlopów macierzyńskich.

A jakie zmiany powinny zajść w urzędach pracy, aby były one bardziej efektywne?

Urząd pracy nie może skupiać się na rejestrowaniu osób bezrobotnych. Powinny skuteczniej niż do tej pory zająć się diagnozowaniem potrzeb lokalnego rynku pracy, aktywnie współpracować z lokalnymi pracodawcami, promować wybór szkoły zawodowej jako pozytywnego wyboru czyli wyjść z informacją do uczniów - podjęcie współpracy z pedagogami szkolnymi. Pośrednictwo pracy nie może ograniczać się do wypełniania dokumentów i czynności związanych z ewidencjonowaniem osoby bezrobotnej. To musi być diagnoza, na podstawie której dokonana będzie ocena kapitału danej osoby i propozycje np. uzupełnienia lub nabycia nowych kwalifikacji zawodowych.

Zmian wymaga również doradztwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych, które są najtrudniejszym klientem UP. Pracownicy często są bezradni w kontakcie z osobą niepełnosprawną, często nie są przygotowani do pracy z osobami z różnymi typami niepełnosprawności.