Szwecja stawia na obronę totalną. Stanie się to modelem dla całej Europy?

Korespondencja ze Sztokholmu
– To pierwszy specjalny schron o dużej powierzchni w Szwecji, który wyposażano i zmodernizowano – zakomunikowali licznie zgromadzonym dziennikarzom szef ds. nieruchomości miasta Sztokholm, Anders Kindberg, razem z szefem Urzędu ds. Ochrony Ludności i Gotowości.

„Reinaugurowali” w ten sposób otwarcie schronu na ulicy Igeldammsgatan w sztokholmskiej dzielnicy Kungsholmen. Chodzi o ponowne otwarcie, ponieważ schron wykuto w skale jeszcze w czasie II wojny światowej.

Czytaj więcej

Z regionów

Ochrona ludności i obrona cywilna: „To maraton, a nie bieg na 100 metrów”

Samorządy wciąż nie mają na kontach pieniędzy na działania związane z ochroną ludności i obroną c...

Stał nieużywany do lat 90. i wówczas to podjęto decyzję, że w czasach pokoju będzie służyć za podziemny parking. Na wypadek wojny pomieszczenie może zamienić się w schron w ciągu 48 godzin.

Ma on 1130 m², a schronienie, np. przed działaniem broni jądrowej, może znaleźć tu 1200 osób. W schronie znajduje się woda i toalety, jedzenie trzeba mieć własne. Nie można jednak zabrać ze sobą czworonogów.

Lifting budowli polega m.in. na wymianie wentylacji, zmodernizowaniu instalacji do oczyszczania powietrza i zdigitalizowaniu sterowania całym obiektem. Dzięki inwestycjom będzie pełnił swoją funkcję przez kolejne trzy dekady.

Czytaj więcej

Świat

Pobór do wojska wraca do Europy. Ochotników jest zbyt mało, by zatrzymać Rosję

Niemcy, Francja i Wielka Brytania zastanawiają się, czy nie przywrócić obowiązkowej służby wojsko...

– W ostatnich latach sytuacja bezpieczeństwa radykalnie pogorszyła się na świecie, a na bliskim obszarze toczy się wojna. Od wielu lat Szwecja stawia na budowanie obrony cywilnej i te prace zintensyfikowano w ciągu ostatnich lat – mówi „Rzeczpospolitej” Anna Wennerström, rzeczniczka prasowa Urzędu ds. Ochrony Ludności i Gotowości.

W schronach zmieści się ponad dwie trzecie Szwedów 

– Ta agencja rządowa (wkrótce zmieni nazwę na Urząd ds. Obrony Cywilnej) ma za zadanie wspólnie z właścicielami nieruchomości modernizować i wyposażać specjalne schrony w trybie przyspieszonym – opowiada Wennerström. Stanowią one ważną część ochrony ludności Szwecji, ponieważ wzniesiono je w większych miastach i mogą pomieścić w sumie 100 tys. osób. Prace nad modernizacją zaczęto już w 30 dużych schronach, a łącznie jest ich 80.

Na ten rok urząd przewidział kilkanaście tys. kontroli obiektów i dalsze wymiany filtrów powietrza, by zagwarantować ochronę przed trującymi substancjami chemicznymi i radioaktywnymi środkami bojowymi. Większość z nich nadaje się do użytku, choć przy inspekcjach wykrywane są drobne usterki.

Państwa członkowskie NATO. Jak i kiedy rozszerzał się Sojusz?

Foto: PAP

Łącznie Szwecja ma 64 tys. schronów, z których większość zbudowano podczas zimnej wojny, by później w czasach pokoju wykorzystać je w innych celach. Zmieści się w nich siedem milionów mieszkańców (wszystkich jest 10,5 mln).

Dekadę temu, w rok po aneksji Krymu przez Rosję, rząd zdecydował o rozpoczęciu planowania „obrony totalnej” złożonej z obrony cywilnej i militarnej.

W ubiegłym roku opublikowano poradnik, jak się przygotować i co zrobić w razie sytuacji kryzysowej lub wojny. Broszurę rozesłano do wszystkich gospodarstw – podobnie jak siedem lat temu. Tym razem opracowano ją także w jedenastu językach, w tym po polsku.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Szwedzki minister ostrzega przed możliwą wojną z Rosją

Po dowódcach armii belgijskiej i holenderskiej teraz szwedzcy wojskowi przestrzegają przed możliw...

Rząd zlecił też Zarządowi Zdrowia i Opieki Społecznej, by przygotował do obowiązku obrony cywilnej pracowników służby zdrowia oraz sprawdził, czy poborowi mogą kwalifikować się do szkoleń w opiece zdrowotnej, by włączyć się do pielęgnacji chorych w razie wojny.

Unikalna metoda poboru do wojska. Dla mężczyzn i dla kobiet 

Po latach zawieszenia przywrócono też w Szwecji w 2017 r. obowiązkową służbę wojskową dla mężczyzn i kobiet, którzy w danym roku kalendarzowym ukończyli 18 lat. Proces poboru jest unikalny, bo różni się od procedur innych krajów.

– Zaczyna się od tego, że urząd ds. poboru wysyła do osób, które ukończyły 18. rok życia, formularz z pytaniami – mówi „Rzeczpospolitej” Per Andersen Helseth, szef komunikacji urzędu ds. poboru. Pytania dotyczą zdrowia, szkoły i życia prywatnego.

– Na podstawie odpowiedzi, trochę jak w szkole, wybiera się osoby mające najlepsze predyspozycje do stawienia przed komisją wojskową – tłumaczy. W tym roku z rocznika 2007 liczącego 110 tys. młodych kobiet i mężczyzn wezwano do poboru ponad 28 tys. osób. Z tej grupy z kolei do służby w armii zostanie powołanych ok. 8,5 tys. osób. To o ok. 2 tys. więcej niż w ubiegłym roku. Obowiązek zasadniczej służby trwa od dziewięciu do piętnastu miesięcy.

Nie powołuje się wszystkich, którzy osiągnęli wiek dojrzały, ponieważ model opiera się na ostrej selekcji. Jednak jak twierdzi minister obrony, Pål Jonson, Szwecja nigdy nie będzie potrzebowała wszystkich 18-latków. – Preferujemy ekskluzywny system, atrakcyjny i oferujący edukację wysokiej jakości – skonstatował.

Czytaj więcej

Przemysł Obronny

Szwecja nie rezygnuje z modernizacji sił zbrojnych

Dowództwo sił zbrojnych Szwecji (Försvarsmakten) musi do 24 lipca br. przedłożyć Ministerstwu Obr...

Szwedzki model poboru stał się także przedmiotem inspiracji dla Niemców. Portal niemieckich rezerwistów stwierdził, że wielką zaletą tego systemu jest to, że poprzez twardy odsiew armia pozyskuje najlepszych żołnierzy. Jednak dodał, że nie wydaje się to sprawiedliwe, z tego względu że nie więcej niż 30 proc. osób z rocznika wzywa się do poboru. A tylko cząstka z nich będzie służyć w armii.

Młode kobiety lepiej nadają się do dowodzenia niż młodzi mężczyźni

– System nie przewiduje brania do poboru wszystkich, ponieważ trzeba uwzględniać realia. Szwecja silnie zdemontowała swoją obronność i teraz buduje armię mającą liczyć 90 tys., a w latach 70. mogła zmobilizować 850 tys. żołnierzy – opowiada „Rzeczpospolitej” Mikael Holmström, dziennikarz zajmujący się kwestiami obrony i bezpieczeństwa. Teraz trzeba zdążyć wyszkolić wszystkie powołane do wojska kobiety i mężczyzn, do tego niezbędni są pracownicy. Poza tym w jego przekonaniu, kobiety w wieku poborowym wykazują się większą dojrzałością i są lepiej predysponowane do dowodzenia niż mężczyźni.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Obawa przed Rosją. Szwecja wzmacnia patrole na Gotlandii

Szwedzka armia wzmocniła swoje działania na wyspie Gotlandia na Morzu Bałtyckim w związku z rosną...

Pobór polega na stawieniu się przed zespołem specjalistów, którzy na podstawie testów i badań lekarskich oceniają zdolność do służby wojskowej. Przyszły żołnierz spotyka się z pielęgniarką, lekarzem, psychologiem i pracownikiem wojskowego centrum rekrutacji. Jest test z teorii, który obejmuje znajomość słownictwa, zdolność logicznego myślenia i pojmowania przestrzeni. Jeżeli kandydatowi do wojska nie powiedzie się w którymś momencie, to cała procedura może zostać przerwana. Jest szansa ubiegania się o pobór ponownie (trzeba złożyć wniosek).