Politolog o wiecu 4 czerwca w Warszawie: Polaków trzeba na nowo uczyć Europy. Tusk chce ich obudzić

- Samoświadomość proeuropejską w Polakach trzeba wzmocnić, obudzić od nowa, rozwinąć. Polaków trzeba wybudzić z tego eurosceptycznego snu - mówi prof. Kazimierz Kik, politolog, w rozmowie z "Rzeczpospolitą".

Publikacja: 23.05.2024 14:31

Donald Tusk

Donald Tusk

Foto: Paweł Supernak, PAP

„Rzeczpospolita”: Donald Tusk zwołuje wiec na 4 czerwca. To kolejne duże zgromadzenie publiczne zwołane w ciągu ostatnich 12 miesięcy przez Tuska, po raz drugi 4 czerwca.

Prof. Kazimierz Kik: Tradycja i symbol. To jest znaczący symbol. 4 czerwca to dla nas jest powrót do Europy, do demokracji. Teraz powinien to być powrót do Europy w sensie aktywnej roli Polaków, aktywnej obecności Polaków. Całkowicie zgadzam się z tym co się mówi i pisze, że Polska stoi przed szansą, która się pojawia od nowa. Jaka to szansa? Unia wchodzi w etap decydujący o przyszłości, o charakterze integracji. Te wybory mogą być albo początkiem, albo początkiem końca snu o suwerennej Unii, o której słyszymy w wypowiedziach Emmanuela Macrona. Jesteśmy w okresie przejściowym do etapu świata wielobiegunowego. To jest taki moment, w którym decyduje się, czy w tym wielobiegunowym świecie biegun europejski będzie podmiotem. Polska staje przed szansą - do tej pory znajdowała się w rękach raczej ugrupowań eurosceptycznych, stawiających wyżej suwerenność (polityczną). Musimy jednak pamiętać, że droga do suwerenności politycznej prowadzi przez suwerenność ekonomiczną. Jeżeli ktoś myśli poważnie o tym, że Polska powinna być suwerenna, to najpierw musi uzyskać suwerenność ekonomiczną. Jeśli zadamy sobie pytanie gdzie leży szansa Polski na dojście w okolice suwerenności ekonomicznej to ostatnie 20 lat w UE pokazuje gdzie. Dzięki tym 20 latom Polska awansowała do grona sześciu państw liczących się w Europie, także gospodarczo. Szanse Polski są tylko w UE. Polska poza Unią, w warunkach okresu przejściowego, pełnego chaosu i konfrontacji, sama nie ma żadnego argumentu na to, by wpłynąć na cokolwiek. 

Czytaj więcej

Hołownia o wyborach do PE: 80 proc. Polaków może nie głosować

Unia Europejska jest dla nas ważne, ale wszyscy obawiają się o frekwencję w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Dlaczego Polaków trudno do tych wyborów zmobilizować?

Musimy pamiętać, że mamy za sobą osiem lat eurosceptycyzmu, rządów ugrupowań eurosceptycznych. Te rządy ugrupowań eurosceptycznych to prawie połowa aktywnych politycznie Polaków. Mamy za sobą etap dezorientacji, w pewnym sensie, Polaków. Przejęcie władzy przez ugrupowania nieeurosceptyczne, a raczej eurooptymistyczne nastąpiło w decydującym momencie. Te wybory zdecydują o tym czy Europa pójdzie w stronę suwerenności zalecanej przez Macrona, czy też utonie w 27 suwerennościach. A wiadomo, że w świecie wielobiegunowym żadne państwo z osobna samo podmiotowości nie uzyska. Dla Polski jest absolutnie, poza wszelką dyskusją, że nasza szansa, nadzieja to UE i znaczące miejsce Polski w UE. A to oznacza przywrócenie do życia, ożywienie i odegranie dużej roli w Trójkącie Weimarskim. Polska jest po ośmiu latach rządów eurosceptycznych, które raczej szukały przyjaciół daleko, a wrogów znajdowały blisko. To jest przekleństwo w historii Polski, nie potrafimy przejść na pozycje pragmatyczne. Krytykujemy Niemcy, że przeszli na pozycje pragmatyczne, wyciągają wnioski z klęsk i przechodzą na pragmatyczne koncepcje dążenia do suwerenności ekonomicznej. Nie ma takiej integracji na świecie ekonomicznej, która nie koncentrowałaby się wokół silniejszych. To jest poza dyskusją. Możemy patrzeć na Niemcy, przez pryzmat niedobrych doświadczeń, nie ufać, ale jeśli chcemy dojść do suwerenności ekonomicznej Polski to pamiętajmy, że dotychczasowy dorobek Polski w UE został osiągnięty dzięki współpracy z Niemcami.

To pewien paradoks — suwerenność ekonomiczna jest osiągana dzięki ograniczeniu suwerenności politycznej...

Chodzi o zgodę na suwerenność wspólną. Jak może być integracja bez zaufania?

Donald Tusk uczynił z kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego wybór między Wschodem a Zachodem. Czy pana zdaniem to skuteczne?

My musimy odczarować Polaków. My jesteśmy po ośmiu latach eurosceptycyzmu — akceptowanego i dzielonego także przez dużą część Polaków. Najpierw musimy dać odtrutkę, pokazać Polakom alternatywę. Tej alternatywy nie było przez osiem ostatnich lat. Mieliśmy tylko Amerykanów. Ja jestem także za współpracą z Ameryką, jesteśmy częścią świata zachodniego. Ale wydaje mi się, że troszkę instynktu samozachowawczego Polakom by się przydało. Nie możemy stawiać na jednego konia, i to jeszcze za oceanem. Podstawowa zasada jest taka, że tylko takie państwo może liczyć na sukces, które ma przyjaciół wokół siebie i wrogów daleko. To truizm, ale my się musimy tego nauczyć. Przystąpiliśmy do UE i ta całe dobro, przyspieszona droga do suwerenności ekonomicznej dokonała się dzięki sąsiadom. Niemcy to współpraca gospodarcza, handel, także inwestycje zagraniczne. My musimy to zrozumieć, że dla nas Niemcy nie powinny być przekleństwem, powinny być obietnicą. Oczywiście pod warunkiem - że przejdziemy na koncepcję, że wrogów trzeba mieć daleko, a przyjaciół blisko... 

Czytaj więcej

Artur Bartkiewicz: Na wybory marsz, czyli patent Donalda Tuska

...i że zgodzimy się na koncepcję pogłębionej integracji.

Że nauczymy się myśleć w kategoriach dialogu i działać w kategoriach kompromisów. Na bezkompromisowe postulaty, żądania, Polski nie stać. Nie mamy na to podstaw. To nie te karty, które mamy w rękach. To co Donald Tusk teraz pokazuje, to zgromadzenie 4 czerwca, to jest próba odtrutki na osiem lat eurosceptycyzmu. Polacy to, wbrew pozorom, naród bardzo inteligentny, o wysoko postawionym instynkcie samozachowawczym. Tylko że instynkt samozachowawczy musi być oparty na świadomości, na samoświadomości także. Samoświadomość proeuropejską w Polakach trzeba wzmocnić, obudzić od nowa, rozwinąć. Polaków trzeba wybudzić z tego eurosceptycznego snu.

My musimy odczarować Polaków. My jesteśmy po ośmiu latach eurosceptycyzmu — akceptowanego i dzielonego także przez dużą część Polaków

Prof. Kazimierz Kik, politolog

Zgromadzenie zwoływane przez Tuska ma Polaków obudzić?

Od czegoś trzeba zacząć. Nie ma panaceum. Polaków trzeba od nowa uczyć Europy po ośmioletnim letargu eurosceptycznym. Tym bardziej, że po drugiej stronie mamy Rosję, która nie ustąpi. A my musimy się mocno umościć w Europie, by Rosji nic się nie opłacało w kontekście Polski.

„Rzeczpospolita”: Donald Tusk zwołuje wiec na 4 czerwca. To kolejne duże zgromadzenie publiczne zwołane w ciągu ostatnich 12 miesięcy przez Tuska, po raz drugi 4 czerwca.

Prof. Kazimierz Kik: Tradycja i symbol. To jest znaczący symbol. 4 czerwca to dla nas jest powrót do Europy, do demokracji. Teraz powinien to być powrót do Europy w sensie aktywnej roli Polaków, aktywnej obecności Polaków. Całkowicie zgadzam się z tym co się mówi i pisze, że Polska stoi przed szansą, która się pojawia od nowa. Jaka to szansa? Unia wchodzi w etap decydujący o przyszłości, o charakterze integracji. Te wybory mogą być albo początkiem, albo początkiem końca snu o suwerennej Unii, o której słyszymy w wypowiedziach Emmanuela Macrona. Jesteśmy w okresie przejściowym do etapu świata wielobiegunowego. To jest taki moment, w którym decyduje się, czy w tym wielobiegunowym świecie biegun europejski będzie podmiotem. Polska staje przed szansą - do tej pory znajdowała się w rękach raczej ugrupowań eurosceptycznych, stawiających wyżej suwerenność (polityczną). Musimy jednak pamiętać, że droga do suwerenności politycznej prowadzi przez suwerenność ekonomiczną. Jeżeli ktoś myśli poważnie o tym, że Polska powinna być suwerenna, to najpierw musi uzyskać suwerenność ekonomiczną. Jeśli zadamy sobie pytanie gdzie leży szansa Polski na dojście w okolice suwerenności ekonomicznej to ostatnie 20 lat w UE pokazuje gdzie. Dzięki tym 20 latom Polska awansowała do grona sześciu państw liczących się w Europie, także gospodarczo. Szanse Polski są tylko w UE. Polska poza Unią, w warunkach okresu przejściowego, pełnego chaosu i konfrontacji, sama nie ma żadnego argumentu na to, by wpłynąć na cokolwiek. 

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Andrzej Duda: Skoro Putin chce, by Rosjanie masowo ginęli, to należy to spełnić
Polityka
Sondaż: Kto faworytem w drugiej turze wyborów prezydenckich. Złe informacje dla Morawieckiego
Polityka
Sondaż: Kto jest największym przegranym wyborów do Parlamentu Europejskiego?
Polityka
Jacek Nizinkiewicz: Giertych pozywa media. Czy taka będzie praktyka posłów KO?
Materiał Promocyjny
Jaki jest proces tworzenia banku cyfrowego i jakie czynniki są kluczowe dla jego sukcesu?
Polityka
Maciej Wąsik musi zrzec się mandatu posła? Kancelaria Sejmu wyjaśnia
Polityka
Dobromir Sośnierz: Konfederację z AfD dużo więcej łączy, choć sporo nas też dzieli