Szwecja w NATO. Viktor Orbán znów jest przeciw i nie wie dlaczego

Mimo wcześniejszych zapewnień, że Budapeszt nie będzie ostatnim, który zgodzi się na wstąpienie Szwecji do sojuszu, właśnie Węgry blokują jej członkostwo.

Publikacja: 25.01.2024 03:00

Viktor Orbán

Viktor Orbán

Foto: AFP

– Nie widzę powodu, by negocjować tę sprawę – powiedział szwedzki minister spraw zagranicznych Tobias Billstrom o zaproszeniu do Budapesztu premiera Ulfa Kristerssona w celu „wzmocnienia wzajemnego zaufania”.

Węgry są jednak ostatnim krajem NATO, który nie ratyfikował wstąpienia Szwecji i odpowiedziały na tę sytuację mailem do szwedzkiego rządu. – Musimy najpierw przemyśleć, co sygnalizuje ten list – dodał Billstrom.

Nikt nie wie, czego chce premier Viktor Orbán od Szwedów w zamian za ratyfikację – możliwe, że obecnie nawet on sam tego nie wie.

Szwecja wraz z Finlandią zgłosiły akces do sojuszu tuż po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Czuły i czują się zagrożone przez Kreml, czego ten początkowo nie ukrywał. Różni rosyjscy politycy snuli publicznie scenariusze ataków na Finlandię czy desantu na szwedzką wyspę Gotlandię.

Szwecja i Finlandia w NATO. Opór ze strony Turcji i Węgier

Z punktu widzenia NATO porzucenie przez oba państwa tradycyjnej neutralności było niespodziewanym darem. Z wojskowego punktu widzenia ich członkostwo jest bezcenne. Dzięki Finlandii w bezpośrednim zasięgu sojuszniczego rażenia znalazła się na przykład baza rosyjskiej Floty Północnej w Murmańsku.

Jeszcze ważniejsza jest Szwecja, dzięki której w ogóle możliwa będzie obrona państw bałtyckich przed ewentualną rosyjską agresją. Dzięki swemu położeniu stałaby się ona bezpośrednim wojskowym zapleczem czterech członków NATO.

Oba państwa skandynawskie natknęły się na opór ze strony Turcji oraz – Węgier.

Finlandia została przyjęta jeszcze w marcu ubiegłego roku. „(Węgry zagłosowały za) dopiero, gdy turecki prezydent ogłosił, że popiera fińską kandydaturę. To potwierdziło, że Budapeszt i Ankara koordynowały swe działania, mimo że węgierski rząd zapewniał, że to była jego suwerenna decyzja” – zauważył jeden z zachodnich analityków.

Jeszcze wyraźniej było to widać w sprawie Szwecji. Latem ubiegłego roku na szczycie w Wilnie prezydent Recep Erdogan zapowiedział, że zgodzi się w końcu na jej członkostwo. Dzień później węgierski minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto zapewnił, że przyjęcie Sztokholmu do NATO to już czysto „techniczna kwestia”. Po czym, wraz z narastaniem jesienią problemów między Szwecją i Turcją, Budapeszt odkładał głosowanie w parlamencie.

Teraz zaś został sam ze swym weto i nie wiadomo, o co mu chodzi.

Czytaj więcej

Orbán zaprasza Szwecję do negocjacji ws. NATO. Sztokholm "nie widzi powodu"

Turcja już w 2022 roku na szczycie w Madrycie jasno przedstawiła pretensje, jakie ma do państw skandynawskich. – Węgry nigdy otwarcie nie wyjaśniły, jakie mają zastrzeżenia, poza niejasnym niezadowoleniem co do szwedzkiej „postawy” (chodzi o krytykę antydemokratycznych posunięć Orbána – red.) – przypomina Anna Wieslander z Antlantic Council.

Obecnie w Budapeszcie mówi się równie niejasno o „kłamstwach” szwedzkich polityków na temat stanu węgierskiej demokracji pod rządami Orbána. – Powinni nawiązać kontakt, zapytać, jakie są zastrzeżenia węgierskiego parlamentu i co mogą z tym zrobić – mówił obecnie o Szwedach szef kancelarii węgierskiego premiera Gergely Gulyas.

Ale jeszcze jesienią ubiegłego roku Radio Wolna Europa, powołując się na „anonimowe źródła rządowe” nad Dunajem, informowało, że parlament nie zajmie się ratyfikacją szwedzkiego członkostwa dopóki szwedzki minister spraw zagranicznych lub premier „nie odbędzie drogi do Canossy” – czyli do Budapesztu z przeprosinami za krytykę. Ministerstwo spraw zewnętrznych szybko zaprzeczyło tym doniesieniom.

– Węgierski rząd sam siebie zapędził w ślepy zaułek swym niespójnym przekazem na temat członkostwa Szwecji. Teraz Orbán nie ma nic do wygrania w tej procedurze opóźniania poza ostatecznym zniszczeniem reputacji kraju – uważa były węgierski minister spraw zagranicznych Istvan Szentivanyi.

Ponieważ Turcja ostatecznie zgodziła się na przyjęcie Szwecji po obietnicy otrzymania amerykańskich myśliwców F-16 część ekspertów sądzi, że tak również skończy się węgierski sprzeciw. – W tym przypadku również myśliwce mogą być karta przetargową. Węgry leasingują szwedzkie gripeny, a kontrakt może zostać przedłużony lub nawet rozszerzony – sądzi Wieslander.

Czytaj więcej

Turcja zatwierdziła wniosek akcesyjny Szwecji do NATO

Jednak w tle pozostają zarówno tureckie, jak i węgierskie związki z Rosją i osobiście z Władimirem Putinem. „Rozważając stosunki głównych graczy z Rosją, można powiedzieć, że żadne działania nie zostały podjęte wbrew woli Putina. Zarówno Turcja, jak i Węgry są specjalistami w utrzymywaniu delikatnej równowagi w swych stosunkach z Rosją, umiejętnie manewrując pomiędzy spolaryzowanym Zachodem a Rosją. (…) Znaczenie Szwecji wydaje się mniejsze dla Putina niż utrzymanie stosunków z Turcją i Węgrami” – zauważyła turecka gazeta „Daily Sabah”, uznawana za prorządową.

Mimo tych dyplomatycznych umiejętności przypisywanych premierowi Orbánowi sam sojusz miał duże zastrzeżenia do niego z powodu bliskich kontaktów z Władimirem Putinem. „Media informowały już jesienią ubiegłego roku, że sojusznicy nie chcą się dzielić z Węgrami pewną częścią wojskowych informacji z powodu tych kontaktów Orbána i z powodu obaw, że węgierski rząd został zinfiltrowany przez rosyjskie służby” – zauważył jeden z zachodnich ekspertów.

– Nie widzę powodu, by negocjować tę sprawę – powiedział szwedzki minister spraw zagranicznych Tobias Billstrom o zaproszeniu do Budapesztu premiera Ulfa Kristerssona w celu „wzmocnienia wzajemnego zaufania”.

Węgry są jednak ostatnim krajem NATO, który nie ratyfikował wstąpienia Szwecji i odpowiedziały na tę sytuację mailem do szwedzkiego rządu. – Musimy najpierw przemyśleć, co sygnalizuje ten list – dodał Billstrom.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Unia Europejska zmienia zdanie. Zielony Ład w odwrocie
Polityka
Dynastie polityczne. Nowe pokolenie "arystokracji" przejmuje władzę w Rosji
Polityka
Nowa wersja pamięci Niemiec. Krytyka rządowego projektu kultury pamięci
Polityka
Widmo autorytaryzmu w Gruzji. Czy dawna republika wróci pod skrzydła Rosji?
Polityka
Zamieszki w Nowej Kaledonii. Francja wysyła więcej policji i szuka porozumienia