Polityczna gra o chińskie wpływy. Senat naprawi błąd Sejmu i ochroni port kontenerowy w Gdyni

Senat i ambasada USA chcą uniemożliwić przejęcie przez Chiny oraz inne obce państwa infrastruktury krytycznej w Polsce. Wciąż nie wiadomo, co zrobi PiS.

Aktualizacja: 27.06.2023 06:29 Publikacja: 27.06.2023 03:00

Polityczna gra o chińskie wpływy. Senat naprawi błąd Sejmu i ochroni port kontenerowy w Gdyni

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Gdynia Container Terminal to nowoczesny terminal kontenerowy działający od 2006 roku na Nabrzeżu Bułgarskim w Gdyni. Ma stałe połączenia z takimi portami, jak Hamburg, Rotterdam, Helsinki czy Ryga, a jego operatorem jest grupa Hutchison z Hongkongu, nieformalnie powiązana z chińskimi władzami. I wkrótce Chińczycy będą mogli umocnić swoją obecność w Gdyni, jednym z najważniejszych portów NATO. Chyba że PiS uwzględni najnowsze poprawki Senatu, które wcześniej zasugerowali nam Amerykanie.

Użytkowanie wieczyste. Fatalne przeoczenie w Sejmie

Cała ta historia zaczęła się 26 maja, gdy Sejm uchwalił rządowy projekt o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw. Ustawa jest dalszym etapem likwidowania użytkowania wieczystego po tym, gdy w 2018 roku uchwalono przepisy przekształcające dzierżawę wieczystą we własność dla posiadaczy mieszkań i domów. Tym razem ustawa dotyczy użytkowników komercyjnych gruntów. Mają mieć rok na złożenie wniosku o wykup nieruchomości.

Czytaj więcej

Firmy będą mogły wykupić użytkowane wieczyście grunty. Ale za ile?

Politycy PiS ogłosili „koniec użytkowania wieczystego w Polsce”, jednak szybko okazało się, że wiążą się z tym kontrowersje. Jeszcze przed głosowaniem w Sejmie zainterweniował ambasador USA Mark Brzezinski. Wysłał list do marszałek Elżbiety Witek z PiS, przekazany też do wiadomości m.in. resortów obrony, spraw zagranicznych i aktywów państwowych, w którym ostrzegł, że z nowych przepisów „mogą skorzystać kraje niebudzące zaufania”, a to „mogłoby wpłynąć na działania Stanów Zjednoczonych, dwustronne relacje” z Polską.

Sejm głosuje, Pekin zaciera ręce

Ambasador nie precyzował, o jakie kraje czy firmy może chodzić. Polskie media szybko zwróciły jednak uwagę na Gdynia Container Terminal. Chodzi o to, że spółka Hutchison zarządza instalacją portową na podstawie 99-letniej dzierżawy wieczystej. Teraz mogłaby przejąć go na własność.

Na ile firma jest zależna od chińskich władz? Jak pisały przed rokiem we wspólnym materiale śledczym portale Oko.press i Frontstory.pl, „na podstawie publicznie dostępnych informacji nie sposób ustalić z całą pewnością, czy komórki Chińskiej Partii Komunistycznej działają wewnątrz Hutchisona”, jednak ich zdaniem istnieją powiązania nieformalne. W dodatku wkrótce duża część akcji Hutchisona może trafić do koncernów COSCO oraz China Merchants, kontrolowanych przez chiński rząd. Chińczycy od lat znani są zaś z inwestowania w światowe porty.

Czytaj więcej

Grabowska-Toś: Użytkowanie wieczyste nie odejdzie tak szybko do lamusa

Jak to możliwe, że ustawa korzystna dla Chińczyków przeszła przez Sejm, i to przytłaczającą większością, z głosami niemal całej opozycji? – To wina pośpiesznego i chaotycznego stanowienia prawa – komentuje posłanka niezrzeszona Hanna Gill-Piątek.

Zareagować postanowił Senat, który w ostatni czwartek zaproponował poprawki do ustawy. Zgodnie z nimi osoby fizyczne i spółki spoza Unii Europejskiej i NATO będą potrzebowały zezwolenia „właściwego organu administracji publicznej”, by móc przekształcić we własność użytkowanie wieczyste terenu z infrastrukturą krytyczną. Takiej zgody mają też potrzebować spółki z UE i NATO kontrolowane przez kapitał spoza tych terytoriów.

Senator KO Janusz Pęcherz, który pracował nad poprawkami, mówi, że pismo ambasadora USA nie było jednym powodem decyzji izby wyższej. –  Dostaliśmy też wiele innych sygnałów, m.in. z samorządów – relacjonuje.

– Podstawowym motywem, jakim się kierowaliśmy, było zabezpieczenie polskich interesów. Mamy już kapitał chiński w kluczowym porcie. Mogę sobie wyobrazić podobne działania ze strony kapitału, który ma cele wrogie wobec Polski i naszych kluczowych sojuszników, np. rosyjskiego – mówi senator niezależny Krzysztof Kwiatkowski.

Użytkowanie wieczyste. Niejasna decyzja PiS

Problem w tym, że nie wiadomo, czy poprawkę poprze Sejm. W izbie wyższej przeciw poprawce głosowali senatorowie PiS, a jej sens podważał przedstawiciel rządu.

Mamy już kapitał chiński w kluczowym porcie. Mogę sobie wyobrazić podobne działania ze strony kapitału, który ma cele wrogie wobec Polski

senator Krzysztof Kwiatkowski

Co zrobią teraz posłowie? Zdaniem wiceszefa Komisji Administracji Jerzego Polaczka z PiS każda opcja jest wciąż możliwa. – Jesteśmy jeszcze przed posiedzeniem komisji, więc trudno mi to teraz komentować. Będziemy analizować poprawki Senatu – zapowiada.

Senator Krzysztof Kwiatkowski mówi, że jest zdumiony niezdecydowaniem posłów PiS, jednak Hanna Gill-Piątek obawia się, że gdyby nawet Sejm przyjął poprawkę Senatu, mogłaby się okazać nieskuteczna. – Państwo powinno mieć możliwość zablokowania każdej próby przejęcia na własność infrastruktury krytycznej, nie tylko przez kapitał spoza UE i NATO. Inaczej przepis może się okazać łatwy do obejścia – komentuje.

Gdynia Container Terminal to nowoczesny terminal kontenerowy działający od 2006 roku na Nabrzeżu Bułgarskim w Gdyni. Ma stałe połączenia z takimi portami, jak Hamburg, Rotterdam, Helsinki czy Ryga, a jego operatorem jest grupa Hutchison z Hongkongu, nieformalnie powiązana z chińskimi władzami. I wkrótce Chińczycy będą mogli umocnić swoją obecność w Gdyni, jednym z najważniejszych portów NATO. Chyba że PiS uwzględni najnowsze poprawki Senatu, które wcześniej zasugerowali nam Amerykanie.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
Sondaż: Czy Polskie granice są dobrze chronione? Polacy podzieleni
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Polityka
Beata Szydło wskazała, kto powinien być premierem. Chwali Morawieckiego, ale wymienia inne nazwisko
Polityka
Kosiniak-Kamysz: Albo Trzecia Droga albo trzecia kadencja PiS
Polityka
Wielka uroczystość w hołdzie Lechowi Wałęsie. Bez życzeń od Dudy i Morawieckiego
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Polityka
Kampania wyborcza: KO panuje na ulicach Gdyni, PiS na Kaszubach
Polityka
Wyborczy superweekend. "Marsz musi się PO udać"