PiS chce szybko przyjąć ustawę, która uwolni fundusze z KPO. Prawnicy mają wątpliwości

Już w czwartek Sejm ma się zająć projektem zmian w Sądzie Najwyższym, który powinien odblokować pieniądze z KPO. - Już na pierwszy rzut oka rysują się istotne wątpliwości konstytucyjne - mówi prof. Aleksander Stępkowski, sędzia i rzecznik SN. Nie tylko on ma wątpliwości.

Publikacja: 14.12.2022 22:59

Z tego, co słyszałem, kierownictwo Solidarnej Polski poprosiło o czas na zastanowienie się nad szcze

Z tego, co słyszałem, kierownictwo Solidarnej Polski poprosiło o czas na zastanowienie się nad szczegółowymi zapisami i dowiemy się o tym pewnie za kilka dni – mówił w środę premier Mateusz Morawiecki

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Po ogłoszeniu we wtorek przez ministra ds. UE Szymona Szynkowskiego vel Sęka przełomu w negocjacjach w sprawie KPO i uzgodnień z kolegium komisarzy, warunków odblokowania miliardów dla Polski, sprawa nabiera tempa. Już w czwartek ma dojść do pierwszego czytania projektu nowej ustawy sądowej, której założenia były omawiane w Brukseli. Politycy PiS zapowiedzieli też, że prace mają być kontynuowane w Sejmie w przyszłym tygodniu.

Pierwotnie trwające w tym tygodniu posiedzenie miało być ostatnim w tym roku. Nagły zwrot w negocjacjach z UE sprawił, że zostało przedłużone tak, by posłowie mogli szybko przyjąć ustawę.

PiS szuka poparcia

W środę tuż po głosowaniu nad wotum nieufności dla ministra Zbigniewa Ziobry projekt był omawiany podczas spotkania z udziałem przedstawicieli klubów i kół sejmowych z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego oraz marszałek Elżbiety Witek.

Czytaj więcej

Dyscyplinarki sędziów przypisane NSA mają dać pieniądze z KPO

PiS zakłada, że dla ustawy znajdzie się poparcie. Tu kluczowa może się okazać rola opozycji, która w tej sprawie koordynuje swoje prace. Po spotkaniu z Morawieckim i Witek odbyła się wspólna konferencja prasowa z udziałem przedstawicieli wszystkich sił (poza Konfederacją). Z naszych rozmów wynika, że w środę doszło też do kolejnych rozmów liderów sejmowej opozycji. – Będziemy w tej sprawie ściśle współpracować – mówi nam jeden z naszych informatorów.

Marszałek Senatu Tomasz Grodzki zapewnia, że Senat zajmie się ustawą o SN z należytą starannością. Nie wykluczył jej przyjęcia w tym roku.

Kolejna rewolucja

Projekt noweli ustawy o Sądzie Najwyższym zakłada rewolucję w systemie dyscyplinarnym. Przewiduje przeniesienie spraw dyscyplinarnych sędziów z Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN (działającej zaledwie od kilku miesięcy) do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w sporze o sądy stał nieco na uboczu.

Czytaj więcej

Krajowy Plan Odbudowy podbije PKB

Co więcej, nowela wyraźniej w stosunku do obecnej „prezydenckiej” wersji ustawy o SN określa gwarancje dla sędziów, że treść wydanego orzeczenia nie może stanowić przewinienia dyscyplinarnego. Zgodnie z zaleceniami Brukseli rozszerzony zostanie też tzw. test niezawisłości sędziów. Wniosek o jego przeprowadzenie będą mogły składać nie tylko strony postępowania, ale też z urzędu sam sąd.

Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia, a sprawy prowadzone teraz w IOZ będzie kontynuować NSA. Sama IOZ będzie się nadal zajmować dyscyplinarkami innych profesji, m.in. adwokatów i prokuratorów.

Wiesław Kozielewicz, prezes IOZ, nie ma wątpliwości, że sędziowie NSA poradzą sobie z nowymi zadaniami, gdyż prowadzą sprawy dyscyplinarne sędziów administracyjnych oraz funkcjonariuszy służb mundurowych, a mniejsze doświadczenie w stosowaniu procedury karnej szybko uzupełnią.

Z kolei Michał Laskowski, prezes Izby Karnej SN, mówi, że choć projekt zmierza do złagodzenia sporu z KE i uzyskania pieniędzy z KPO, nie rozwiązuje zastrzeżeń co do Krajowej Rady Sądownictwa i sporu o status nowych sędziów, którzy stanowią w NSA 30 proc. składów.

Uniknąć recesji

KPO to łącznie do 2026 r. 35,4 mld euro (czyli ok. 158 mld zł), z czego 23,9 mld euro to bezzwrotne granty, a 11,5 mld zł – pożyczki. Mają być przeznaczone na inwestycje publiczne i prywatne, w większości związane z transformacją energetyczną (w tym np. na budowę farm wiatrowych na morzu i sieci przesyłowych), elekromobilnością (np. zakupy autobusów zeroemisyjnych) i transformację cyfrową.

Czytaj więcej

Kamienie milowe w obszarze energetyki wciąż niegotowe

Dla porównania, pieniądze z Funduszu Odbudowy stanowią niemal połowę „zwykłego” unijnego budżetu na lata 2021–2027 dla Polski, więc stanowią dodatkowe wsparcie dla gospodarki.

Czytaj więcej

Opóźnione kamienie milowe z KPO. Co z szybkim internetem i aukcją 5G?

Odblokowanie KPO może oznaczać, że pierwsze pieniądze zaczną płynąć do Polski prawdopodobnie już w I kwartale 2023 r. A jeśli w całym 2023 r. będziemy wnioskować o kolejne transze i jednocześnie sukcesywnie realizować zaplanowane inwestycje, to unijne fundusze będę stanowić również istotną pomoc dla gospodarki już w przyszłym roku. To szczególnie ważne, bo wówczas spodziewane jest głębokie załamanie się koniunktury, również w Polsce. – KPO w 2023 r. może dodać do dynamiki PKB ok. 0,5 pkt proc. To dużo, biorąc pod uwagę, że bez niego prognozowany wzrost PKB w przyszłym rok jest raczej nikły, wynoszący jedynie 0,4 proc. – zaznacza Karol Pogorzelski, ekonomista Banku Pekao.

Czytaj więcej

KPO wymusi podatek za stare auta

Bezpośrednim efektem końca konfliktu w kwestii praworządności (w co wątpi wielu ekspertów) może być też pewna poprawa na rynkach finansowych. – Polska może po części odzyskać wiarygodność ekonomiczną i nadszarpnięte zaufanie ze strony inwestorów – przyznaje Sławomir Dudek, prezes Forum Obywatelskiego Rozwoju.

Po ogłoszeniu we wtorek przez ministra ds. UE Szymona Szynkowskiego vel Sęka przełomu w negocjacjach w sprawie KPO i uzgodnień z kolegium komisarzy, warunków odblokowania miliardów dla Polski, sprawa nabiera tempa. Już w czwartek ma dojść do pierwszego czytania projektu nowej ustawy sądowej, której założenia były omawiane w Brukseli. Politycy PiS zapowiedzieli też, że prace mają być kontynuowane w Sejmie w przyszłym tygodniu.

Pierwotnie trwające w tym tygodniu posiedzenie miało być ostatnim w tym roku. Nagły zwrot w negocjacjach z UE sprawił, że zostało przedłużone tak, by posłowie mogli szybko przyjąć ustawę.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Polityka
Szymon Hołownia o różnicach między partiami. „Trzecia Droga spełnia obietnice”
Polityka
Zbigniew Ziobro chce stanąć przed komisją ds. Pegasusa. „Nawet w stanie paliatywnym”
Polityka
To koniec Trzeciej Drogi? PSL rozważa propozycję innej koalicji politycznej
Polityka
Tusk po konsultacjach ze Szmyhalem: Posunęliśmy się krok do przodu
Polityka
Marek Jakubiak: Najazd na dom Zbigniewa Ziobry. Mieszkanie posła to poseł