Rządowy projekt ustawy o budowie zabezpieczenia granicy państwowej najprawdopodobniej będzie najszybciej procedowaną ustawą rządów PiS. Projekt wyszedł we wtorek popołudniu z MSWiA do Rady Ministrów i tego samego dnia wpłynął do Sejmu. Od razu do połączonych dwóch Komisji: Obrony Narodowej i Administracji i Spraw Wewnętrznych. W harmonogramie prac Sejmu już na środę rano wpisano przedstawienie sprawozdania Komisji o projekcie, wskazano pięciominutowe oświadczenia w imieniu klubów i trzyminutowe w imieniu kół. O tempie świadczy też pora, na jaką je wyznaczono – godz. 23.00–23.45, ale przez awarię systemu odbędzie w kolejny dzień. Z kolei Senat zbierze się dopiero w dniach 27–29 października. Tomasz Grodzki, marszałek Senatu, poinformował „Rz", że „w chwili obecnej nie rozważa wyznaczenia posiedzenia wcześniej".
Czytaj więcej
- Rząd chce, żeby jak najszybciej ruszyły procedury przetargowe, żeby jak najszybciej rozpoczęła się ta budowa - powiedział wicerzecznik PiS Radosław Fogiel, odnosząc się na antenie Polskiego Radia do projektu budowy zapory na granicy z Białorusią.
Brak odpowiedzi
Opozycja krytykuje rząd za budowę muru mimo wcześniejszych zapewnień, że poprzednie rozwiązania (m.in. zintegrowana zapora inżynieryjna) będą skuteczne. Maciej Wąsik, wiceminister MSWiA, tłumaczył, że zmieniła się sytuacja na granicy – migrantom pomagają służby białoruskie, wyposażając je obecnie w nożyce czy drabiny, a ich drony sprawdzają, „czy droga jest wolna". – A na początku tylko wskazywały drogę – dodał Wąsik. Posłowie dopytywali, jak oszacowano koszty, kto będzie zaporę budował. Wąsik nie odpowiedział na to pytanie. Zapewnił, że procedury będą transparentne.
O tym, że rząd przygotowuje ustawę o budowie muru z perymetrią (detekcja ruchu i monitoring), „Rzeczpospolita" pisała w ubiegłym tygodniu. Nie sprawdziła się siatka z concertiny kładziona przez wojsko – migranci ją przecinają lub po prostu podnoszą. Nie wystarczają stan wyjątkowy w podlaskiem i lubelskiem ani kilka tysięcy funkcjonariuszy, drony i noktowizory. Presja na polską i unijną granicę od strony Białorusi (newralgiczny 187-kilometrowy odcinek) jest bezprecedensowa i nie słabnie.
Rząd oszacował koszt budowy muru obłożonego elektroniką na 1,5 mld zł, plus perymetria – 115 mln zł.
Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że w ostatnich dwóch miesiącach (sierpień–wrzesień) podjęto blisko 8 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy państwowej.
Jak z respiratorami
Rząd spodziewa się wzrostu liczby nielegalnych imigrantów „w kolejnych dniach i tygodniach". Strona białoruska zapowiedziała wprowadzenie od 7 października ruchu bezwizowego dla Pakistanu, Jordanii, Iranu i Egiptu. „Należy w trybie pilnym podjąć działania w zakresie budowy stałego, wysokiego ogrodzenia, wyposażonego również w system monitoringu oraz detekcji ruchu" – tłumaczy rząd.
Poznaj najlepsze samorządy w Polsce
Pilne jest nie tylko uchwalanie ustawy, szybka ma być budowa zabezpieczeń. Ustawa ma być wyjęta z prawa zamówień publicznych i prawa własności lub dzierżawy do gruntów, na których ma stanąć wysoka zapora naszpikowana elektroniką.
Jeśli budowa wyjdzie poza pas drogi granicznej, właściciele gruntu za wywłaszczenie otrzymają odszkodowanie (na zasadach prawa cywilnego) – projekt nie wskazuje kosztów z tego tytułu, ale minister Wąsik ujawnił wczoraj, że takie przypadki będą incydentalne, a odszkodowanie będzie wynosiło 150 proc. wartości gruntu.
Rząd oszacował koszt budowy muru obłożonego elektroniką na 1,5 mld zł, plus perymetria – 115 mln zł. Inwestorem ma być komendant główny Straży Granicznej, nad całością ma czuwać pełnomocnik rządu, a nad zakupami – CBA.
– Możemy więc założyć, że koszt będzie o 30–40 proc. większy, tak jak z respiratorami – ocenia Marek Rutka, poseł Lewicy. I uważa, że „projekt nie wskazuje rzeczy najistotniejszej dla finansów publicznych". – Czyli serwisowania sprzętu i jego konserwacji, które są największym kosztem dodatkowo rozłożonym w czasie. Zakładam, że zakup otrzyma kryptonim tajności. Te wielkie pieniądze leżą przecież m.in. w kluczach dostępu – wskazuje poseł Rutka.
Poseł Marek Biernacki z KP uważa, że zamiast instalować „beznadziejny płot", należało od początku postawić na elektronikę. – Nowoczesne systemy, jak termowizja, mają sens. Jednak sam płot nie powstrzyma nielegalnej migracji. To granica Schengen, w jej ochronę trzeba włączyć Unię Europejską, zaangażować Frontex, ale od tego rząd, niestety, stroni – uważa poseł Biernacki.
